Αναδρομή στα δραματικά γεγονότα του 2011 που οδήγησαν στη διπλή παραίτηση του Γ. Παπανδρέου από τα αξιώματα του πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ επιχειρεί με ολοσέλιδο άρθρο της η Frankfurter Allgemeine Zeitung, όπως μεταδίδει η Deutsche Welle. Ο Μίχαελ Μάρτενς, που υπογράφει το άρθρο, προσφεύγει στον ίδιο τον πρωταγωνιστή εκείνων των δύσκολων ημερών που είχαν ως αφετηρία το νέο πακέτο βοήθειας ύψους 130 δισ. ευρώ με τα αυστηρά μέτρα λιτότητας και που οδήγησαν στα γνωστά γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου του 2011, με τη ματαίωση της παρέλασης στη Θεσσαλονίκη και την αποχώρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

«Η κατάσταση ήταν εξαιρετικά δύσκολη», θυμάται σήμερα ο Γ. Παπανδρέου σε συνομιλία του με τον γερμανό δημοσιογράφο. «Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης χαρακτήριζαν καταστροφικό το μνημόνιο και με αποκαλούσαν προδότη. Επιπλέον επικρατούσε μεγάλος φόβος ανάμεσα στους ολιγάρχες της χώρας, επειδή το τραπεζικό σύστημα λόγω της ανακεφαλαιοποίησης ετέθη υπό αυστηρό έλεγχο. Τους είχα όλους εναντίον μου. Ακόμη και στο κόμμα μου, που έπρεπε να σηκώσει όλο το βάρος, βρισκόμουν σε δύσκολη θέση».

Οι αγορές, ο μεγαλύτερος αντίπαλος

Ο γερμανός αρθρογράφος περιγράφει τους τότε αντιπάλους του Γ. Παπανδρέου στο εσωτερικό, όπως τα συνδικάτα, τα άλλα κόμματα, τους υπαλλήλους, ακόμη και βουλευτές από το δικό του κόμμα. Όμως ο μεγαλύτερος εχθρός του ήταν οι αγορές, τις οποίες και δεν πολυκαταλάβαινε. Τα σπρεντς, τα κρατικά ομόλογα και οι οίκοι αξιολόγησης δεν ήταν ο τομέας του. Γι’ αυτόν η οικονομία ήταν ένας τρόπος χρηματοδότησης της εξωτερικής πολιτικής. Αλλά τον Οκτώβριο του 2011 ο Γ. Παπανδρέου ήταν μόνος στη μια πλευρά του ρινγκ και στην άλλη ήταν οι αγορές, στις οποίες θα έπρεπε να αντιπαραταχθεί, αλλά τα χέρια του ήταν δεμένα. Και υπό το κράτος των σκηνών έντασης από την παρέλαση της Θεσσαλονίκης πήρε μια δύσκολη απόφαση. «Κατάλαβα», λέει ο Γ. Παπανδρέου στον γερμανό αρθρογράφο, «ότι η κατάσταση δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί έτσι. Είχα δύο δυνατότητες, είτε να σχηματίσω κυβέρνηση συνασπισμού είτε να κάνω δημοψήφισμα».

Ο αρθρογράφος θυμίζει ότι ο Αντώνης Σαμαράς, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης τότε, δεν ήθελε να μοιραστεί την ευθύνη και ζητούσε προσφυγή στις κάλπες για να κυβερνήσει μόνος του.

Δημοψήφισμα, η ωρολογιακή βόμβα

Στις 31 Οκτωβρίου του 2011, στις 8 το βράδυ ο Γ. Παπανδρέου εξαγγέλλει στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ την πρόταση για διενέργεια δημοψηφίσματος για το δεύτερο πακέτο βοήθεια, βάζοντας μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της ευρωζώνης, συνεχίζει στο ίδιο άρθρο η γερμανική εφημερίδα. Ακολούθησε τεράστια αναταραχή στις διεθνείς αγορές και η οργή της Μέρκελ και του Σαρκοζί. « Ήσασταν σίγουρος, κύριε Παπανδρέου, ότι θα μπορούσατε να κερδίσετε το δημοψήφισμα», ρωτά τον πρώην πρωθυπουργό ο Μίχαελ Μάρτενς. «Ήμουν βέβαιος ότι δεν θα μπορούσα να περάσω τις μεταρρυθμίσεις χωρίς να πάρω το ρίσκο και να ρωτήσω τους Έλληνες. Δεν είναι κουτοί, θα ζύγιζαν τα συμφέροντά τους. Εξάλλου οι εκλογές του 2012 έδειξαν ότι ήθελαν να παραμείνουν στην ευρωζώνη». Αλλά εκείνη την εποχή τίποτα δεν ήταν σίγουρο, συνεχίζει η εφημερίδα, η κρίση ήταν τόσο πολύπλοκη, που κανένας σοβαρός πολιτικός ή οικονομολόγος δεν μπορούσε να προβλέψει με βεβαιότητα ποια απόφαση θα είχε ποιες συνέπειες.

Ακολούθησαν οι γνωστές εξελίξεις στις Κάννες και την ώρα που Μέρκελ και Ολάντ έδιναν συνεντεύξεις τύπου, στην Αθήνα προετοιμαζόταν παρασκηνιακά η πτώση του Παπανδρέου με κύριο πρωταγωνιστή τον Ευάγγελο Βενιζέλο, που λέγεται, όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, ότι είχε την κάλυψη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μπαρόζο. Και ο γερμανός δημοσιογράφος καταλήγει: Ο Γ. Παπανδρέου τράβηξε τη λάθος κλωστή. Στην άλλη άκρη της δεν ήταν το κέρδος, αλλά το τέλος της καριέρας του. Ή μήπως ήταν η λάθος κλωστή για τον Παπανδρέου, αλλά η σωστή για την Ευρώπη, επειδή μια πλειοψηφία των Ελλήνων αντιλήφθηκε εκείνες τις μέρες την κρισιμότητα της κατάστασης; Υπάρχουν ακόμη πολλά νήματα, που κανείς δεν ξέρει τι έχουν στην άκρη τους.