TANZheimer: Ο χορός χρόνια δεν κοιτά

Πριν από μερικά χρόνια η κυρία Μελίνα Βάλιακα υποβλήθηκε σε εγχείρηση μπαϊπάς. Εκτοτε, αισθανόταν «λίγο στο περιθώριο», όπως λέει χαρακτηριστικά η ίδια. Εργαζόταν ως υπάλληλος γραφείου και όταν η κόρη της τής μίλησε για τα σεμινάρια κίνησης για άτομα 65 ετών και άνω που διοργανώνει η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, σε συνεργασία με την ομάδα χορού Αερίτες, παροτρύνοντάς την να συμμετάσχει, είχε πάρει μόλις προ μηνός τη σύνταξή της. Θεώρησε, λοιπόν, ότι έχει την ευκαιρία να κάνει κάτι για τον εαυτό της κι έτσι πήρε την απόφαση.

Η εμπειρία τής άρεσε τόσο, ώστε πλέον ετοιμάζεται να ανέβει στη σκηνή της Στέγης συμμετέχοντας στο «TANZheimer», την πρώτη χορευτική παράσταση της νεοσύστατης ομάδας 65+ που αποτελείται από άτομα τα οποία έλαβαν μέρος στους κύκλους των σχετικών σεμιναρίων κίνησης. Στην ερώτηση «τι της προσέφερε, άραγε, αυτή η διαδικασία», η κυρία Βάλιακα απαντά με μια λέξη: «Ζωή!..». Δηλώνει «ευλογημένη» για την ευκαιρία που της δόθηκε και ο ενθουσιασμός της είναι τόσο μεγάλος, ώστε δεν διστάζει να ομολογήσει πως η εμπειρία αυτή έχει αλλάξει, κυριολεκτικά, την καθημερινότητά της. «Είναι τόσο δημιουργικό και, παρ’ όλο που είναι ταυτόχρονα και κουραστικό, μου δίνει ζωντάνια. Αντί να μένεις στην άκρη, ξαφνικά, τη στιγμή που είχες συνηθίσει σε 8-10 ώρες δουλειά ημερησίως, αποκτάς την δυνατότητα να κάνεις κάτι για τον εαυτό σου. Είναι σαν ένα παιχνίδι κι ομολογώ ότι είχα από παιδί να παίξω έτσι».

Με ανάλογο ενθουσιασμό μιλά για τη συμμετοχή της και η κυρία Μαργαρίτα Χειμωνά-Παπαδά. Στέλεχος του Δημοσίου επί 37 χρόνια –συνταξιούχος πλέον –ασκούσε διοίκηση και, όπως λέει, «αυτή είναι μια διαδικασία που σε στεγνώνει». Αποφάσισε να συμμετάσχει στα σεμινάρια αφενός επειδή την εξυπηρετούσε η Στέγη, είναι κοντά στο σπίτι της, αφετέρου γιατί την ενθάρρυνε επίσης η κόρη της. Χαρακτηρίζει την όλη εμπειρία «απελευθερωτική». Η ίδια εξηγεί: «Χωρίς να το καταλάβουμε, βγήκαν από μέσα μας πράγματα τα οποία συνέθεσαν αυτό που θα παρουσιάσουμε επί σκηνής. Στην αρχή το απολαμβάναμε, τώρα βέβαια υπάρχει και λίγο άγχος εν όψει της παράστασης… Το βασικό είναι ότι μέσα από αυτή την διαδικασία ικανοποιείται η ανάγκη της έκφρασης: βία, χαρά, απογοήτευση, είναι πράγματα τα οποία στην ηλικία μας τα “βγάζει” κανείς πολύ δύσκολα». Η κυρία Χειμωνά-Παπαδά εξηγεί πως η εμπειρία είναι κάτι τελείως διαφορετικό από οτιδήποτε έχει κάνει ως σήμερα. «Ανθρωπος που με γνωρίζει δεν θα μπορούσε να με φανταστεί να κάνω ό,τι κάνω τώρα… Φαντάζομαι πως θα είναι μεγάλη έκπληξη και για τα παιδιά μου».

«Η όλη ιστορία ξεκίνησε από πέρυσι, από τους δύο κύκλους σεμιναρίων κίνησης που διοργανώσαμε για άτομα 65 ετών και άνω» λέει η χορογράφος Πατρίσια Απέργη από την ομάδα Αερίτες. «Στην ουσία ξεκίνησε από τα άτομα που συμμετείχαν στον πρώτο κύκλο και αργότερα, στον δεύτερο, προστέθηκαν και νέα πρόσωπα. Μια που εξαρχής έδειξαν ότι είναι άνθρωποι πολύ ανοιχτοί και δημιουργικοί, ορισμένοι από αυτούς ήθελαν να συνεχίσουν να ασχολούνται με τον χορό και πλέον δεν μπορούσαν να το κάνουν μέσα από τη διαδικασία των νέων σεμιναρίων, τα οποία συνεχίζονται και απευθύνονται εκ νέου σε άπειρους… Ετσι, λοιπόν, σκεφτήκαμε από κοινού με τη Στέγη τι περισσότερο θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι στο μεταξύ είχαν γίνει και μια παρέα μεταξύ τους, κι έτσι αποφασίσαμε να μπούμε στην περιπέτεια της προετοιμασίας μιας παράστασης… Αξίζει να επισημάνουμε ότι μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι δεν είχαν καμιά σχετική εμπειρία και όμως έλαβαν μέρος σε σεμινάρια σύγχρονου χορού. Κατευθείαν στα βαθιά, δηλαδή».

Η Πατρίσια Απέργη λέει ότι οι συμμετέχοντες δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο προφίλ. Είναι άνθρωποι με διαφορετικές αφετηρίες και εμπειρίες και το συνεκτικό στοιχείο είναι αποκλειστικά η ηλικία. «Και σ’ αυτή την περίπτωση όμως», συνεχίζει, «υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις. Εχουμε άτομα 67-68 ετών κι άλλα μεγαλύτερα των 85. Στα νέα σεμινάρια δε, συμμετέχουν και άνθρωποι άνω των 90 ετών…». Οσο για τον τίτλο της παράστασης, «TANZheimer», εξηγεί πως «παίζει» με τη νόσο που προσβάλλει τους ανθρώπους αυτής της ηλικίας, το Αλτσχάιμερ. «Σε αυτή την περίπτωση θέλαμε να δείξουμε πώς κάτι αρνητικό, μια αρρώστια, μπορεί να λειτουργήσει θετικά, αν βάλουμε μπροστά της το πρόσημο του χορού. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια διαφορετικού τύπου “ασθένεια”: την έχουμε βαφτίσει “χορευτίτιδα” και είναι σχετική με την ανάγκη μας να χορεύουμε, να είμαστε δημιουργικοί».

πότε & πού:
Το «TANZheimer» παρουσιάζεται 21-23 Μαρτίου (στις 20.00) στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Σύλληψη-σκηνοθεσία: Πατρίσια Απέργη (ομάδα χορού Αερίτες). Ιδέα-χορογραφία: Πατρίσια Απέργη, Χαρά Κότσαλη, σε συνεργασία με τους ερμηνευτές