Η ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας της δραχμής αναμένεται να επηρεάσει θετικά τόσο τα δημόσια οικονομικά και τις αγορές ομολόγων και κεφαλαίου όσο και το πορτοφόλι μας. Τα οφέλη από την ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας της δραχμής εκτιμάται ότι μπορούν να υπερκεράσουν τις όποιες συνέπειες θα έχει αυτή στην οικονομία. Η είσοδος στην ΟΝΕ με ισχυρότερη δραχμή διευκολύνει την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων και τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μετά τη σύγκλιση των επιτοκίων, καθώς και τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
1 Γιατί η αλλαγή της κεντρικής ισοτιμίας;
Για καθαρά αντιπληθωριστικούς λόγους, διότι με την ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας η δραχμή θα χρειασθεί να υποτιμηθεί λιγότερο ως την ένταξή της στο ευρώ.
Οπως προβλέπεται στη συνθήκη του Μάαστριχτ, η δραχμή θα ενταχθεί στο ευρώ με την κεντρική ισοτιμία της, η οποία ορίστηκε στις 353,1 δρχ. ανά ευρώ κατά την ένταξη του εθνικού νομίσματος στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ) τον Μάρτιο του 1998. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διολισθήσει σταδιακά ως την 1.1.2001 κατά περίπου 6,4%, από τα επίπεδα των 331,8 δρχ. ανά ευρώ όπου βρίσκεται σήμερα στις 353,1 δρχ. ανά ευρώ. Υπολογίζεται μάλιστα ότι διολίσθηση της δραχμής κατά μία ποσοστιαία μονάδα επηρεάζει αυξητικά τον πληθωρισμό με χρονική υστέρηση κατά δύο δέκατα της μονάδας (0,2). Ετσι, αν η δραχμή ενταχθεί στο ευρώ με ανατιμημένη κεντρική ισοτιμία, π.χ. 342 δρχ. ανά ευρώ (όσο περίπου διαμορφώνεται από την αγορά η προθεσμιακή τιμή της δραχμής την 1.1.2001), θα πρέπει να διολισθήσει λιγότερο, μόνο κατά 3% στο συγκεκριμένο παράδειγμα, και ως εκ τούτου η αρνητική επίδραση στον πληθωρισμό θα είναι μικρότερη.
2 Τι σημαίνει η ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας;
Η αλλαγή της κεντρικής ισοτιμίας επιτρέπει στην Τράπεζα της Ελλάδος να προχωρήσει με μεγαλύτερη άνεση στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της, χωρίς να φοβάται τον πληθωρισμό. Παράλληλα καθιστά ελκυστικότερες τις επενδύσεις στην Ελλάδα για τους ξένους επενδυτές, καθώς περιορίζεται σημαντικά το συναλλαγματικό ρίσκο. Ωστόσο η είσοδος της δραχμής στο ευρώ με ενισχυμένη ισοτιμία θα καταστήσει λιγότερο ανταγωνιστικά τα ελληνικά προϊόντα.
3 Θα επηρεασθεί σημαντικά η ισοτιμία ευρώ / δραχμή;
Οχι, αν το εύρος διακύμανσης της κεντρικής ισοτιμίας της δραχμής στον ΜΣΙ παραμείνει στο ±15%. Ωστόσο φήμες, οι οποίες διαψεύστηκαν, ήθελαν τη δραχμή να εντάσσεται στη στενή κλίμακα διακύμανσης του ±2,25%, όπως και η δανική κορόνα. Αυτό σημαίνει ότι αν η κεντρική ισοτιμία είναι π.χ. στις 342 δρχ. ανά ευρώ, τότε το εύρος διακύμανσης της δραχμής θα είναι 334,3 – 349,7 δρχ. ανά ευρώ, άρα η ισοτιμία της δραχμής στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να προσαρμοσθεί αύριο κοντά στο κατώτατο όριο της κλίμακας του ±2,25%, δηλαδή λίγο πάνω από 334,3 δρχ. ανά ευρώ, από 331,8 δρχ. ανά ευρώ που έκλεισε στο fixing την Παρασκευή.
4 Θα μειωθούν τα επιτόκια;
Τα επιτόκια στη διατραπεζική αγορά έχουν υποχωρήσει σημαντικά και διαμορφώνονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, προεξοφλώντας την ανατίμηση της δραχμής. Η αλλαγή της κεντρικής ισοτιμίας εξάλλου θα επιτρέψει στην κεντρική τράπεζα να προχωρήσει με μεγαλύτερη άνεση στη νομισματική χαλάρωση, είτε μειώνοντας τα παρεμβατικά επιτόκιά της είτε αφήνοντας ρευστότητα στο διατραπεζικό σύστημα. Πάντως η ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας θα σηματοδοτήσει την έναρξη της ταχείας αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, η οποία θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους, όταν τα δραχμικά επιτόκια θα φθάσουν στα επίπεδα αυτών του ευρώ.
5 Θα επηρεασθεί η αγορά ομολόγων;
Η ανατίμηση θα επηρεάσει θετικά τη ζήτηση για ελληνικά ομόλογα από ξένους επενδυτές. Και αυτό για δύο λόγους: πρώτον, λόγω της μείωσης του συναλλαγματικού ρίσκου που αναλαμβάνουν και, δεύτερον, λόγω της ταχύτερης αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, που θα αποφέρει κεφαλαιακά κέρδη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ενδειξη αποτελεί η υψηλή ζήτηση που σημειώθηκε την Παρασκευή, καθώς ο όγκος συναλλαγών στο ΗΔΑΤ ξεπέρασε τα 300 δισ. δρχ. Ωστόσο καθοριστικότερος παράγοντας για την πορεία της αγοράς θεωρείται η προσαρμογή της τρέχουσας ισοτιμίας της δραχμής στην κεντρική της, καθώς η αλλαγή κεντρικής ισοτιμίας έχει στο μεγαλύτερο μέρος της προεξοφληθεί στις τιμές των ελληνικών τίτλων.
6 Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στο Χρηματιστήριο;
Θεωρητικά η ανατίμηση θα κινητοποιήσει τους θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού και θα συμβάλλει στην τόνωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος εν γένει. Αν και σε μεγάλο βαθμό η αλλαγή της κεντρικής ισοτιμίας θεωρείται ότι έχει προεξοφληθεί, ωστόσο ο επίσημος καθορισμός της νέας κεντρικής ισοτιμίας θα ξεκαθαρίσει το τοπίο. Κύκλοι της αγοράς ωστόσο επισημαίνουν ότι η άνοδος δεν θα είναι διαρκείας αν δεν συνοδευθεί από μείωση επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας.
7 Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από την ανατίμηση;
Κερδισμένοι από την αλλαγή της ισοτιμίας θα είναι οι ξένοι επενδυτές, ιδιαίτερα αυτοί που έχουν τοποθετηθεί στα ομόλογα, όπου τα περιθώρια των αποδόσεων είναι μικρότερα από αυτά του Χρηματιστηρίου. Και αυτό διότι μειώνεται το συναλλαγματικό ρίσκο. Κερδισμένοι επίσης όσοι έχουν δανεισθεί σε ευρώ και αποπληρώνουν το δάνειό τους σε δραχμές, καθώς η ισοτιμία δεν θα φθάσει ποτέ τις 353,1 δρχ. ανά ευρώ, αλλά θα διαμορφωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Εξάλλου όφελος θα υπάρξει και για το σύνολο της οικονομίας, καθώς με την ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας η χώρα θα εισέλθει σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Αντίθετα θεωρείται ότι η αλλαγή της κεντρικής ισοτιμίας θα επηρεάσει αρνητικά τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων.
