Η πειθαρχία, η αυστηρότητα στη μάθηση και οι καλύτερες προοπτικές για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο είναι οι λόγοι που ώθησαν τους γονείς του 16χρονου Νίκου, τον Γρηγόρη Αντωνίου και την Ιουλία Νικολάου, να επιλέξουν το ιδιωτικό γυμνάσιο από το δημόσιο, παρ’ όλο που ο γιος τους είχε τελειώσει δημόσιο δημοτικό. Ο Νίκος πηγαίνει στην Γ´ γυμνασίου και μένει στην Κυψέλη. «Θέλαμε ο γιος μας να ξεφύγει από τον περίγυρο της δικής μας γειτονιάς όπου υπερέχουν αριθμητικά τα παιδιά αλλοδαπών και να βρεθεί σε ένα περισσότερο «αξιοπρεπές» περιβάλλον που συνήθως παρέχουν τα ιδιωτικά σχολεία» λέει η Ιουλία Νικολάου. Η αντιμετώπιση αυτή «κερδίζει» συνεχώς έδαφος στη νοοτροπία των ελληνικών νοικοκυριών και η ζήτηση για τα ιδιωτικά σχολεία συνεχώς αυξάνεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων, η αύξηση των εγγραφών στα ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια κυμαίνεται στο 7% τα τελευταία δύο-τρία χρόνια. Η «ξενοφοβία» όμως δεν είναι ο μοναδικός λόγος για την προτίμηση των ιδιωτικών σχολείων έναντι των δημοσίων.
Από συζητήσεις που είχαμε με αρκετούς γονείς αλλά σύμφωνα και με όσα μας είπε η γενική γραμματέας της Ομοσπονδίας Γονέων Ιδιωτικών Σχολείων κυρία Πόπη Πρινιωτάκη, αρκετοί γονείς τα τελευταία χρόνια επιδιώκουν να στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικό σχολείο μετά την εμπειρία των καταλήψεων (είναι νωπή η εμπειρία των καταλήψεων που προκάλεσε η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του πρώην υπουργού Παιδείας κ. Γ. Αρσένη), λόγω των απεργιών που συνήθως γίνονται στα δημόσια σχολεία αλλά κυρίως λόγω των υψηλών ποσοστών επιτυχίας που εμφανίζουν οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων στις πανελλαδικές εξετάσεις για εισαγωγή στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ. Οπως δείχνει έρευνα που έχει πραγματοποιήσει το Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με υπεύθυνο της έρευνας τον καθηγητή κ. Ι. Πανάρετο, η οποία αναφέρεται σε δείγμα 36% του μαθητικού πληθυσμού των λυκείων της χώρας, μέσο όρο πάνω από 19 είχαν οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων σε ποσοστό 13,1% και των δημοσίων σε ποσοστό 6,8%. Μέσο όρο πάνω από 15 είχαν οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων σε ποσοστό 55% και των δημοσίων 40%. Ταυτόχρονα από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι από τις καλύτερες επιδόσεις έχουν να παρουσιάσουν σχολεία όπως το Κολλέγιο Αθηνών, η Ελληνογαλλική Σχολή, η Ελληνογερμανική, η Σχολή Μωραΐτη, το Αρσάκειο και η Λεόντειος, όπου έχουν καταγραφεί ποσοστά επιτυχίας ως προς την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ από 98% ως και 100% μερικές φορές.
* Οι αιτήσεις των… φροντιστών
Οπως είναι φυσικό, μπροστά σε μια τέτοια τάση αύξησης της ζήτησης για ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν θα μπορούσε να μείνει… απαθής. Ετσι, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ), από τις αιτήσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή για δημιουργία νέων ιδιωτικών σχολείων οι 20 αφορούν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και οι 12 την πρωτοβάθμια. Εκείνο που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι οι αιτήσεις αυτές αφορούν κυρίως την επαρχία και στην πλειονότητά τους προέρχονται από πρώην ιδιοκτήτες φροντιστηρίων που στρέφονται πλέον στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αρκεί να αναφέρουμε τις περιπτώσεις του Ηλ. Σιμιγδαλά, ο οποίος διατηρούσε φροντιστήριο στο Μαρούσι και τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα ανοίξει ιδιωτικό σχολείο στη Σταμάτα, την περίπτωση των φροντιστών Ντόλκα – Μπακογιάννη στη Λάρισα, την περίπτωση του φροντιστή Τσαπακίδη στο Αγρίνιο, αντίστοιχη περίπτωση στα Γιάννενα κτλ. Βέβαια η ιδιωτική εκπαίδευση δεν ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στην επαρχία και ακόμη και σήμερα ο αριθμός των γυμνασίων και λυκείων σε όλη τη χώρα δεν ξεπερνά τα 30. Ανάλογος περίπου είναι και ο αριθμός των δημοτικών.
* Οι τιμές της εκπαίδευσης
Οι αιτήσεις για ίδρυση νέων σχολείων καταγράφονται κυρίως στη Θεσσαλονίκη, στα Τρίκαλα, στην Πάτρα, στην Κέρκυρα, στον Βόλο, στην Καλαμάτα, στην Καρδίτσα και στην Τρίπολη. «Η εκπαίδευση πλέον έχει ανάγκη από ένα σχολείο αποτελεσματικό που να μπορεί να προσφέρει και ειδικές γνώσεις. Ορισμένοι φροντιστές είχαν την υποδομή για να δώσουν αυτή την αποτελεσματικότητα, όπως και το όραμα. Η ίδρυση ενός ιδιωτικού σχολείου χρειάζεται αφενός μεν μια μεγάλη επένδυση και αφετέρου μεράκι» λέει ο κ. Ηλ. Σιμιγδαλάς.
Οπως και στα δημοτικά, έτσι και στα γυμνάσια και στα λύκεια ο μεγάλος συνωστισμός παρατηρείται στα σχολεία εκείνα που έχουν χαμηλά δίδακτρα λόγω επιδοτήσεων. Σε αυτή την κατηγορία υπάρχουν μια σειρά σχολεία στα οποία το κόστος κυμαίνεται για το γυμνάσιο – λύκειο από 950.000 δρχ. ως 1.150.000 δρχ. Στις τιμές αυτές συμπεριλαμβάνονται και τα μεταφορικά έξοδα. Εξαίρεση αποτελούν τα σχολεία της Εκκλησίας της Ελλάδος, στα οποία το κόστος φθάνει το μάξιμουμ ως 800.000 δρχ. Τέτοια σχολεία λοιπόν με χαμηλά δίδακτρα είναι:
* Τα σχολεία των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος γενικότερα: τα σχολεία της Μητρόπολης στον Πειραιά, στον Βόλο και στην Τρίπολη και η Θεομήτωρ στην Ηλιούπολη. Στον Πειραιά υπάρχει δημοτικό και έχει γίνει αίτηση για λειτουργία γυμνασίου και λυκείου.
* Τα σχολεία φορέων με χριστιανικό προσανατολισμό. Εδώ συγκαταλέγονται τα τέσσερα σχολεία της Ελληνικής Παιδείας στην Αθήνα και αυτό της «Αναγέννησης» στην Πάτρα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα σχολεία αυτά είναι τα μοναδικά όπου τα αγόρια φοιτούν σε διαφορετικές τάξεις από αυτές των κοριτσιών.
* Τα καθολικά σχολεία που έχουν ιδρυθεί από καθολικούς μοναχούς και είναι 19 σε όλη την Ελλάδα. Ανάμεσά τους η Λεόντειος, ο Αγιος Παύλος, οι Ουρσουλίνες, του Σεν Ζοζέφ, του Καλαμαρή στη Θεσσαλονίκη κτλ.
* Τα οκτώ σχολεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και το ένα σχολείο που ίδρυσε στην Αλβανία. Πρόκειται για τα Αρσάκεια.
* Τα σχολεία που επιδοτούνται από πρεσβείες, όπως είναι η Γαλλική Σχολή, η Γερμανική και η Ιταλική.
* Η ακριβή μόρφωση
Ακολουθούν άλλα ιδιωτικά σχολεία με τιμές που κυμαίνονται, μαζί με τα μεταφορικά έξοδα, από 1.400.000 δρχ. ως 2.000.000 δρχ., με πιο ακριβό το Κολλέγιο, του οποίου το Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά κοστίζει 2.500.000 δρχ. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν σχολεία όπως π.χ. τα Κωστέα-Γείτονα, Καίσαρη, Δούκα, Ζηρίδη και τα Εκπαιδευτήρια Πλάτων.
Η αυξημένη ζήτηση για ιδιωτική εκπαίδευση εκφράζεται, όπως είναι φυσικό, και στον αριθμό των μαθητών ανά τάξη, όπου στα περισσότερα από αυτά συμπληρώνεται το ανώτατο όριο των 35 μαθητών.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ Υποβαθμίζεται η δημόσια παιδεία
Σχολιάζοντας την αυξητική τάση της ζήτησης για ιδιωτικά σχολεία ο κ. Π. Κλάπας, μέλος του ΔΣ της ΟΛΜΕ, τόνισε: «Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται λόγω του γεγονότος ότι το δημόσιο σχολείο έχει υποβαθμιστεί ενώ την ίδια στιγμή κλείνουν δημόσια γυμνάσια και λύκεια σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Παράλληλα η επιβολή του εξεταστικού συστήματος προσδίδει φροντιστηριακό χαρακτήρα στο σχολείο που μοιραία οδηγεί στην ιδιωτική παιδεία. Μπορεί ορισμένα σχολεία να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας αλλά, αν πραγματοποιηθεί μελέτη με βάση τις κοινωνικές τάξεις και το οικονομικό υπόβαθρο των οικογενειών, τότε τα φαινόμενα αμβλύνονται και το δημόσιο σχολείο εμφανίζει τα ίδια ποσοστά επιτυχίας και ενδεχομένως καλύτερα». Ο ίδιος δε θεωρεί ότι οι συνθήκες εργασίας για έναν εκπαιδευτικό είναι καλύτερες στο δημόσιο σχολείο από ό,τι στο ιδιωτικό και ενδεχομένως και οι αποδοχές. Αντίθετα, ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ κ. Μ. Κουρουτός πιστεύει ότι «οι καταλήψεις, το χάσιμο των ωρών στα δημόσια σχολεία, ο έλεγχος των απουσιών των μαθητών, της προσέλευσης και της απομάκρυνσής τους, τα καινοτομικά προγράμματα που εφαρμόζουν και η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι μερικοί από τους λόγους που ωθούν τους έλληνες γονείς να επιλέξουν τα ιδιωτικά σχολεία». Οσο για το εργασιακό καθεστώς των καθηγητών στους δύο τύπους σχολείων τονίζει: «Εξαρτάται από το σχολείο. Οταν οι εργασιακές συνθήκες είναι καλές, ο εκπαιδευτικός προτιμά το ιδιωτικό σχολείο».
