Μετά το Λύκειο, τι; Το ερώτημα αυτό βασανίζει χιλιάδες οικογένειες των οποίων τα παιδιά αποφοίτησαν από τη Γ΄ Λυκείου και αναζητούν τον δρόμο τους. Εναν δρόμο στον οποίο παραδοσιακά στάνταρ (π.χ. πτυχίο Πανεπιστημίου) δεν εξασφαλίζουν απαραιτήτως επαγγελματική αποκατάσταση και δεν υπόσχονται ένα σίγουρο μέλλον, όπως συνέβαινε για παράδειγμα πριν από μερικές δεκαετίες.

Ο «γρίφος» της επαγγελματικής αποκατάστασης δεν λύνεται εύκολα και τα καρδιοχτύπια και οι αγωνίες των υποψηφίων για τις βαθμολογικές επιδόσεις, οι οποίες θα τους ανοίξουν τις πολυπόθητες πύλες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δεν βρίσκουν εύκολα αντίκρισμα. Ωστόσο το χρήμα και ο κόπος που επενδύουν οικογένειες και υποψήφιοι, έστω κι αν αποδεικνύονται δυσανάλογα μεγάλα σε σχέση με το αποτέλεσμα, για αρκετούς αποζημιώνονται προσωρινά με την είσοδο στο Πανεπιστήμιο.

Το ερώτημα που βασανίζει τους υπόλοιπους είναι «τι γίνεται τώρα που ο στόχος δεν επετεύχθη». Ειδικοί και εκπαιδευτικοί συμβουλεύουν αυτές τις ημέρες ότι όλοι οι νέοι μπορούν να βρουν τον δρόμο τους, αρκεί να έχουν σαφή επίγνωση του επαγγέλματος που θέλουν να ακολουθήσουν. Μετά μάλιστα την πρόσφατη αναγνώριση των κολεγίων από το υπουργείο Παιδείας ως εναλλακτικό δρόμο μεταλυκειακής εκπαίδευσης οι λύσεις πληθαίνουν, με την αγορά της ιδιωτικής εκπαίδευσης να γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη άνθηση. Ειδικοί του χώρου σημειώνουν ότι η ανάπτυξη θα είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν δημοσιοποιηθεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία εκτιμάται ότι θα επιβάλει στην Ελλάδα να αναγνωρίσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ) ή των κολεγίων, όπως χαρακτηριστικά ονομάζονται. Αν στα κολέγια αυτά, όπως λένε εκπρόσωποί τους, ασκηθεί αποτελεσματικός έλεγχος από το υπουργείο Παιδείας ως προς τις υποδομές και τον τρόπο λειτουργίας τους, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν για τα επόμενα επτά με οκτώ χρόνια πρόκριμα για τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας.

Εκτός όμως από τα κολέγια, στη «φαρέτρα» των επιλογών τους οι υποψήφιοι μπορούν να προσθέσουν τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), τα οποία προσφέρουν πλήθος ειδικοτήτων και ανήκουν τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Από γεωτεχνικούς και προπονητές αθλημάτων ως τεχνικούς τοπογραφικών εφαρμογών και τεχνικούς ποτοποιίας-αποσταγματοποιίας, παρέχεται ευρεία «γκάμα» ειδικοτήτων για τους αποφοίτους Λυκείου οι οποίοι αναζητούν περισσότερα εφόδια για την αγορά εργασίας.

Οι πιο «τολμηροί» μπορούν να αναζητήσουν λύσεις και εκτός Ελλάδος, όπου το κόστος των σπουδών σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί και χαμηλότερο από αυτό που θα κληθεί να πληρώσει μια οικογένεια για να σπουδάσει το παιδί της εντός των τειχών. Μια σειρά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια είναι εξίσου καλά με τα ελληνικά, χωρίς απαραιτήτως να είναι το Κέιμπριτζ ή η Οξφόρδη. Στις περιπτώσεις αυτές απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν καλά μία ξένη γλώσσα. Από τη Βρετανία ως τη Γερμανία και την Ιταλία προσφέρεται πλήθος αντικειμένων σπουδών και διαφορετικών οικονομικών προϋποθέσεων, που καλύπτουν επιθυμίες και δυνατότητες. Αλλά και μετά το Πανεπιστήμιο, με το πτυχίο στο χέρι, η Ευρωπαϊκή Ενωση παρέχει επαγγελματικές διεξόδους για τους νέους έλληνες επιστήμονες. Μια σειρά ειδικότητες έχουν μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας του εξωτερικού, σε αντίθεση με τη χώρα μας, όπου στα ίδια επαγγέλματα κυριαρχούν ο κορεσμός και η ανεργία.

Ο οδηγός σπουδών που ακολουθεί κάνει προτάσεις και υπενθυμίζει τις λύσεις που δίδονται σε εισακτέους και μη. Το άγχος των εξετάσεων πέρασε, μαζί και αυτό της ανακοίνωσης των βάσεων. Τώρα αρχίζει για όλους ο προβληματισμός για την επόμενη ημέρα, την καριέρα και τη σταθερή δουλειά.