Οι Ρώσοι επί του παρόντος δεν αποτελούν απειλή για τους Ευρωπαίους» υποστηρίζει στο «Βήμα» ο Ρότζερ Πίτερσεν, ομότιμος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο ΜΙΤ στις ΗΠΑ.
Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με ένα υπαρξιακό ζήτημα, την ασφάλειά της;
«Ναι. Το πρόβλημα με την ΕΕ είναι ότι, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία ή την Κίνα, δεν είναι ένας ενιαίος παράγων. Θα υπάρξουν διαφορές μεταξύ των ισχυρών πόλων της – ιδίως της Γαλλίας έναντι της Γερμανίας – σχετικά με το πόσο γρήγορα και πόσο μακριά θα απομακρυνθεί η Ευρώπη από τις ΗΠΑ. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να καταλήξουν σε μια κοινή προσέγγιση. Θα γίνουν παζάρια για τη χρηματοδότηση και θα υπάρξει επίσης ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα: πρέπει οι Γερμανοί να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα ως αποτρεπτικό εν όψει της αποχώρησης των ΗΠΑ; Βραχυπρόθεσμα, οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι, κατ’ αρχάς, σε θέση να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να διατηρήσουν την άμυνά τους».
Πώς θα επιτευχθεί αυτό;
«Πυρομαχικά, μεταφορές βαρέος εξοπλισμού στην πρώτη γραμμή και πληροφορίες – κατασκοπεία είναι οι τομείς όπου κυριαρχούν οι ΗΠΑ και πρέπει να αντικατασταθούν γρήγορα από τους Ευρωπαίους. Η ειρήνη θα επιτευχθεί στην Ουκρανία μόνο εάν οι ίδιοι οι Ουκρανοί θα μπορούν να πολεμήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να βοηθήσουν, αλλά ο κύριος παράγοντας πρέπει να είναι οι Ουκρανοί, που έχουν αναπτύξει τεχνολογίες και αμυντική βιομηχανία που τους καθιστούν ικανούς να πολεμήσουν σε έναν πόλεμο στον οποίο κυριαρχεί η άμυνα.
Κατά την άποψή μου, οι Ρώσοι επί του παρόντος δεν αποτελούν απειλή για τους Ευρωπαίους. Εχουν αποστραγγιστεί από τρία χρόνια πολέμου μόνο και μόνο για να αποκτήσουν το 20% της ουκρανικής γης. Μπορούν να επιτεθούν στη Γεωργία, αλλά δεν είναι σε θέση να επιτεθούν στα κράτη της Βαλτικής, το οποίο θα έκανε την Πολωνία και άλλους να πολεμήσουν τους Ρώσους. Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα υπάρχουν μακροπρόθεσμα ζητήματα και απειλές που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οι Ευρωπαίοι. Για αυτές τις μακροπρόθεσμες απειλές, το ΝΑΤΟ θα παίζει όλο και λιγότερο ρόλο. Το πιο σημαντικό εδώ, νομίζω, είναι ότι οι ΗΠΑ θα υποβαθμίζουν όλο και περισσότερο οποιαδήποτε ερμηνεία του Αρθρου 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο συνεπάγεται αυτόματη στρατιωτική απάντηση σε επίθεση εναντίον οποιουδήποτε μέλους του ΝΑΤΟ. Αυτή η εγγύηση ασφαλείας θα παραμεριστεί».
Τι δείχνει η πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας;
«Υποδεικνύει ότι τουλάχιστον δύο από τα τρία ρωσικά αιτήματα πιθανώς θα ενσωματωθούν σε μια ειρηνευτική συμφωνία. Το πρώτο είναι καμία εγγύηση ασφαλείας από το ΝΑΤΟ και το δεύτερο αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου στις περιοχές που έχει καταλάβει η Ρωσία. Το τρίτο αίτημα, για μείωση της στρατιωτικής ισχύος της Ουκρανίας, θα παιχτεί».
Τι πιστεύετε ότι επιδιώκει ο Πούτιν από την εξομάλυνση των σχέσεων με τον Τραμπ;
«Ο ρώσος πρόεδρος επιδιώκει τον επανακαθορισμό του ευρωπαϊκού πλαισίου ασφαλείας. Θα επιθυμούσε διακαώς μια συμφωνία των ελίτ, στο στυλ της Γιάλτας, όπου θα μοιραζόταν ο κόσμος σε σφαίρες επιρροής. Τη ρωσική, την αμερικανική και την ουδέτερη. Και, αν όχι, εκείνη των ουδέτερων χωρών».
Η Ευρώπη είναι πλέον για τις ΗΠΑ λιγότερο «φιλική» από τη Ρωσία;
«Η Ευρώπη συνιστά μάλλον αμελητέα ποσότητα για τον Τραμπ, που επιθυμεί να ταπεινώσει τους Ευρωπαίους. Επιθυμία του είναι να τους αναγάγει στο “τίποτα”».
