Η Αμερική είναι η Κίνα του τραπεζικού κλάδου. Ενώ οι ΗΠΑ μπορεί να εισάγουν περισσότερα βιομηχανικά αγαθά απ’ ό,τι εξάγουν, διατηρούν ένα σημαντικό πλεόνασμα σε έναν τομέα: τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης των Ηνωμένων Πολιτειών, το συνολικό πλεόνασμα στο εμπόριο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών το 2024 έφτασε τα 130 δισεκατομμύρια δολάρια.
Μέρος αυτού οφείλεται στις ιδιομορφίες των παγκόσμιων ροών κεφαλαίων, όπως η διαχείριση υπεράκτιων κεφαλαίων από αμερικανικές εταιρείες. Αλλά περιλαμβάνει επίσης δραστηριότητες όπως προμήθειες από συναλλαγές, αναδοχή και συμβουλές σε συγχωνεύσεις και εξαγορές. Ολα αυτά μαζί δημιούργησαν πλεόνασμα σχεδόν 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι.
Κατατάξεις
Αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα στους παγκόσμιους πίνακες κατάταξης για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε συμφωνίες και χρηματοδοτήσεις. Από την οικονομική κρίση του 2008 και μετά, οι κατατάξεις γέρνουν ξεκάθαρα προς τις αμερικανικές τράπεζες. Πέρυσι, οι πέντε πρώτες θέσεις παγκοσμίως σε έσοδα επενδυτικής τραπεζικής καταλήφθηκαν από αμερικανικές τράπεζες, και επτά από τις δέκα πρώτες ήταν επίσης αμερικανικές, σύμφωνα με την Dealogic.
Ετσι, σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, οι αμερικανικές μεγατράπεζες κινδυνεύουν να γίνουν παράπλευρες απώλειες. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν περιορίσει τις δραστηριότητές τους τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ οι κινεζικές και ασιατικές έχουν μικρή παρουσία εκτός περιοχής. Ενας μακροχρόνιος εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να αλλάξει αυτό το σκηνικό.
Στο στόχαστρο
Ηδη, οι αμερικανικές τράπεζες αναφέρουν επιβράδυνση στις συμφωνίες, καθώς οι πελάτες αναμένουν σαφήνεια γύρω από τις εμπορικές πολιτικές. Ο κίνδυνος είναι να χάσουν ακόμη και τις συμφωνίες που προχωρούν, προς όφελος ξένων ανταγωνιστών που παλαιότερα ξεπερνούσαν.
«Θα βρεθούμε στο στόχαστρο. Αυτό θα γίνει» παραδέχθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Jamie Dimon, στην τηλεδιάσκεψη των αποτελεσμάτων του πρώτου τριμήνου.
«Και δεν πειράζει. Είμαστε βαθιά ενσωματωμένοι σε αυτές τις χώρες, μας συμπαθούν» πρόσθεσε. «Αλλά νομίζω ότι κάποιοι πελάτες ή χώρες θα νιώσουν διαφορετικά για τις αμερικανικές τράπεζες, και θα πρέπει να το διαχειριστούμε».
Αφού οι αμερικανικές τράπεζες έχουν ήδη κατακτήσει μεγάλο μερίδιο στην εγχώρια αγορά, η παγκόσμια διαφοροποίηση δεν είναι θέμα κύρους – είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη.
Δάνεια εκτός ΗΠΑ
Η JPMorgan έχει δηλώσει ότι καθημερινά διακινεί πάνω από 10 τρισεκατομμύρια δολάρια σε περισσότερες από 160 χώρες και 120 νομίσματα. Παράλληλα, η παροχή δανείων σε εμπορικούς πελάτες εκτός ΗΠΑ αποτελεί βασική πηγή νέων δανείων για την Bank of America. Μέχρι το πρώτο τρίμηνο, αυτά τα δάνεια είχαν αυξηθεί σχεδόν 14% από τα τέλη του 2022, έναντι συνολικής αύξησης δανείων 6%.
Μιλώντας στην τηλεδιάσκεψη αποτελεσμάτων, ο οικονομικός διευθυντής της Bank of America, Alastair Borthwick, δήλωσε ότι τα δάνεια εκτός ΗΠΑ είναι σημαντικό κομμάτι της ανάπτυξης της τράπεζας την τελευταία 15ετία. «Καθώς γίναμε πιο διεθνής εταιρεία απ’ ό,τι ήμασταν το 2007, ήταν σημαντικό να διαφοροποιήσουμε το χαρτοφυλάκιο δανείων μας και εκτός ΗΠΑ» είπε.
Το πλεονέκτημα
Δεν σημαίνει, βέβαια, ότι αυτή η κατεύθυνση θα κλείσει από τη μια μέρα στην άλλη. Οι εταιρείες δύσκολα θα απομακρυνθούν από μια αμερικανική τράπεζα με την οποία συνεργάζονται χρόνια, λόγω μιας προσωρινής εμπορικής κρίσης.
Οι αμερικανικές τράπεζες έχουν κι ένα ακόμη πλεονέκτημα: την πρόσβαση στις βαθιές κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ, που πάντα ήταν ελκυστικές για τις ξένες επιχειρήσεις. Αυτό καθιστά σημαντική τη διατήρηση της σχέσης με τις αμερικανικές τράπεζες.
Η Citigroup, για παράδειγμα, δεν έχει παρατηρήσει κάποια απομάκρυνση των πελατών της, σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο Jane Fraser. Οι παγκόσμιες εταιρείες μπορεί μάλιστα να στραφούν πιο συχνά στην τράπεζα αν χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν τις διασυνοριακές τους λειτουργίες ή τις ροές κεφαλαίων, την οποία χαρακτήρισε «λιμάνι στην καταιγίδα».
Ο κίνδυνος
Η Citigroup διατηρεί εδώ και δεκαετίες την παγκόσμια τραπεζική στο επίκεντρο της στρατηγικής της, προσφέροντας καθημερινές ταμειακές υπηρεσίες και έχοντας φυσική παρουσία σε 94 χώρες.
«Σε πολλές από αυτές τις αγορές βρισκόμαστε πάνω από έναν αιώνα» δήλωσε η Fraser. «Ημασταν η πρώτη τράπεζα εκεί, και συχνά είμαστε η μόνη διεθνής τράπεζα».
Οσο περισσότερο διαρκεί ένας εμπορικός πόλεμος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για τις αμερικανικές τράπεζες.
«Οι ξένες εταιρείες δεν είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν τις διεθνείς μονάδες των αμερικανικών τραπεζών για συναλλαγές με υψηλές προμήθειες» δήλωσε ο Brad Setser, ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. Εν μέσω εμπορικών και άλλων διασυνοριακών εντάσεων, «θα μπορούσε να υπάρξει αποθαρρυντικό αποτέλεσμα – όπως οι Καναδοί που σκέφτονται αν θα πάνε διακοπές στις ΗΠΑ».
Αποσύνδεση
Μια μακροπρόθεσμη αναδιάταξη του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος θα μπορούσε επίσης να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις σε άλλες χώρες και την αποσύνδεσή τους από τις ΗΠΑ. Ο Μάριο Ντράγκι, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχει καλέσει την Ευρωπαϊκή Ενωση να ενισχύσει τις κεφαλαιαγορές της.
Αν αυτό πετύχει, θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών τραπεζών και να μειώσει την ανάγκη πρόσβασης στις αμερικανικές αγορές – και κατ’ επέκταση στις υπηρεσίες των αμερικανικών τραπεζών.
Οι μεγατράπεζες των ΗΠΑ έχουν δομηθεί για να δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο και η ανάπτυξή τους εξαρτάται από αυτό. Ομως σε έναν αποπαγκοσμιοποιημένο κόσμο, αυτό θα γίνει πιο δύσκολο – και λιγότερο κερδοφόρο.
