Για τις ανάγκες αυτού του ρεπορτάζ, ζητήσαμε από τον γνωστό κινηματογραφικό παραγωγό και διανομέα κ. Διονύση Σαμιώτη, τον άνθρωπο-κλειδί πίσω από την επιτυχία της «Ευτυχίας» του Αγγελου Φραντζή αλλά και τον υπεύθυνο διανομής στην Ελλάδα (Tanweer) της παγκόσμιας επιτυχίας «Joker», να «ακτινογραφήσει» την κατάσταση που βιώνει αυτή τη στιγμή ο οπτικοακουστικός χώρος στη χώρα μας.
Παράλληλα του ζητήσαμε να συμπεριλάβει τα βήματα που οι άνθρωποι του ελληνικού κινηματογράφου οφείλουν να σκέφτονται από τώρα για να κάνουν αύριο, όταν η παγκόσμια κρίση του κορωνοϊού θα έχει τελειώσει. Τότε που θα αρχίσουν άλλου τύπου δυσκολίες.
Εκτεταμένη ζημιά
«Αυτό που βιώνουμε συλλογικά είναι αναμφίβολα πρωτοφανές, για τη γενιά μας. Η ζημιά στην παγκόσμια οικονομία είναι εκτεταμένη. Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank προβλέπουν εξαιρετικά σημαντική ύφεση και χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του GDP το πρώτο τετράμηνο πλησιάζει τα επίπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Προτεραιότητα αυτή τη στιγμή έχουν η στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η άμεση προστασία της οικονομίας και της εργασίας και στη συνέχεια ο σχεδιασμός για τη μελλοντική ανάκαμψη.
Ο ελληνικός κινηματογράφος πλήττεται σε μια στιγμή αξιόλογης ανάκαμψης από μια οκταετή λιτότητα, με πληθώρα παραγωγών, με το cash rebate να αυξάνει εντυπωσιακά τις ιδιωτικές επενδύσεις, με τους θεατές να επιστρέφουν σταδιακά στις αίθουσες και τα εισιτήρια να δείχνουν μικρή μεν, αλλά σταθερή αύξηση και δυναμική προοπτική.
Ο κινηματογράφος και αντίστοιχα οι εργαζόμενοι σε αυτόν, όντας μεταξύ των πλέον ευάλωτων ομάδων της οικονομίας, είναι από τα πρώτα θύματα κάθε κρίσης («first in, last out»). Από το Χόλιγουντ, που αναμένει πτώση τζίρου 20 δισ. δολάρια και 120.000 ανέργους, μέχρι τη μικρή αγορά της Ελλάδας, όπου χάνονται 1,2 εκατ. εισιτήρια, εφόσον οι κινηματογράφοι ανοίξουν τον Μάιο και κοντά στα 2 εκατ. αν ανοίξουν Ιούνιο.
Μια απώλεια τζίρου σχεδόν 20 εκατ. ευρώ ενώ και οι κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές έχουν ανασταλεί. Η πιο καίρια όμως επίπτωση αφορά περίπου 15.000 εργαζομένους, συν αυτούς στους συναφείς κλάδους, που πολλοί από αυτούς θα έλθουν αντιμέτωποι με πιθανή μακροπρόθεσμη ανεργία.
Κοινωνική ευθύνη
Επειδή όμως κάθε κρίση οδηγεί και σε προσαρμογές, ίσως η κοινωνική διόρθωση, που επέβαλε η πανδημία, από τον πλήρη ατομικισμό, προς την κοινωνική ευθύνη, συνοχή και αλληλεγγύη, να οδηγήσει και το ελληνικό σινεμά σε δομές και επιλογές που θα το φέρουν πιο κοντά στην κοινωνία και θα το αναδείξουν ως χρήσιμο και απαραίτητο στη συνείδηση του κόσμου. Κάτι που έλειψε την περίοδο 2011-2018 και οδήγησε σε άδικη απαξίωσή του. Και τώρα τι κάνουμε; ρωτάμε ο ένας τον άλλον. Και όλοι συμφωνούμε πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό, πέραν των μέτρων διαχείρισης κρίσης, να σκεφτούμε και να προετοιμαστούμε για μια δύσκολη επόμενη μέρα. Οπως όλη η ελληνική κοινωνία, έτσι και ο κόσμος του κινηματογράφου έχει μάθει να πέφτει και να σηκώνεται. Ας το κάνουμε αυτή τη φορά οργανωμένα, με ορθολογισμό και αναδιοργάνωση του κινηματογραφικού και του οπτικοακουστικού χώρου γενικότερα, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος ανάκαμψης και να αποκτήσει σταθερότητα και προοπτική.
Ιδέες για διάλογο
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος και ίσως χρήσιμος, παραθέτω ενδεικτικά μερικές αρχικές ιδέες, ως έναυσμα σκέψης και διαλόγου:
l Εκπόνηση εθνικού σχεδίου στήριξης και ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, με όραμα, ξεκάθαρο σχέδιο και συναίνεση, ξεκινώντας από την παραδοχή του «ενιαίου οπτικοακουστικού χώρου», την αναγκαιότητα προστασίας της κινηματογραφικής τέχνης και την προσαρμογή στην ψηφιακή εποχή. Ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, η διαφήμιση, οι ψηφιακές παραγωγές, τα video games, είναι σήμερα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, σε απόλυτη εξάρτηση και αλληλεπίδραση. Οι συνέργειες δεν είναι απλώς μια ικανή, αλλά και αναγκαία συνθήκη, για την ανάπτυξη.
l Κυβερνητική αντιμετώπιση ενιαία, αδιάσπαστη σε υπουργεία και υπηρεσίες και με ισχυρή οικονομική στήριξη.
l Οπτικοακουστική παιδεία στα σχολεία, εκπαίδευση καθηγητών, εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών και σύνδεση εκπαίδευσης και πρακτικής.
l Ριζική αναδιάρθρωση του ΕΚΚ, με μετασχηματισμό του σε έναν σύγχρονο, δυναμικό, ανεξάρτητο οργανισμό, στο πρότυπο του CNC. Με επιχειρησιακό πλάνο, εκπαίδευση των στελεχών του και συνεργασία με το ΕΚΟΜΕ, για αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, εργαστήρια σεναρίου και ανάπτυξη δεξιοτήτων, για όλες τις ειδικότητες. Με αναβάθμιση και τυποποίηση διαδικασιών και εργαλείων λειτουργίας και πλήρη ψηφιακή καταγραφή και διασύνδεση του χώρου, των εργαζομένων και των υπηρεσιών.
l Ενίσχυση του ΕΚΟΜΕ με εξειδικευμένο προσωπικό, αποτίμηση και βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας, όπως επίσπευση των διαδικασιών, αύξηση του cash rebate στο 40% και ενεργοποίηση του μηχανισμού εγγυοδοσίας, για την προ-χρηματοδότησή του.
l Θεσμοθέτηση υποχρεωτικής επένδυσης των συνδρομητικών και των ψηφιακών πλατφορμών στον κινηματογράφο και άμεση εφαρμογή της.
l Αντικατάσταση του μόνο από την ΕΡΤ εφαρμοζόμενου 1,5%, με ένα σύστημα ουσιαστικών κινήτρων για συμπαραγωγή ταινιών και παραγωγή τηλεταινιών, συνδεδεμένο με τη δυνατότητα συμμετοχής στο cash rebate. Να διευκρινιστεί εδώ πως οι πλατφόρμες, οι ελεύθεροι τηλεοπτικοί σταθμοί αλλά και τα συνδρομητικά κανάλια είναι μέρη του ίδιου χώρου, σύμμαχοι και αρωγοί, εξασφαλίζοντας χιλιάδες θέσεις εργασίας. Συνεπώς χρειάζονται αντίστοιχη ενδυνάμωση και στήριξη, για να συνεχίσουν και να βρεθούν αμοιβαία επωφελείς συνέργειες.
l Κίνητρα για την προώθηση και τις πωλήσεις ελληνικών οπτικοακουστικών έργων στο εξωτερικό και δημιουργία ενός κεντρικού εθνικού portal για την προώθησή τους.
l Μείωση του ΦΠΑ του εισιτηρίου του κινηματογράφου στο 6%, που ισχύει για άλλα πολιτιστικά αγαθά, όπως το βιβλίο και το θέατρο. Ενα μέτρο άμεσης ανάκτησης εσόδων, σε μια τεράστια προσπάθεια ανάκαμψης, πολύ κρίσιμη μετά το άνοιγμα των κινηματογράφων και καθοριστική για την διατήρηση και σταθεροποίηση των επιχειρήσεων που πλήττονται.
Συνοψίζοντας, το μεγάλο στοίχημα ήταν, είναι και θα είναι η αξιοποίηση του τεράστιου ταλέντου που διαθέτουν οι έλληνες κινηματογραφιστές, με συνεχιζόμενη εκπαίδευση και πλαισίωση από τεχνοκρατικές δομές και δράσεις, που θα το στηρίζουν, θα το αναδεικνύουν και κυρίως θα το μετατρέπουν σε οικονομικό εργαλείο, σημαντικό για τη συνολική ανάπτυξη.
Χρειαζόμαστε νέο όραμα και προσαρμογή στους καιρούς αλλά προς το παρόν μένουμε σπίτι διότι χωρίς υγεία όλα τα παραπάνω δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθούν»
