Ενας ηλικιωμένος και πλούσιος εργένης, ο Πασκουάλε, αποφασίζει να παντρευτεί μια νεαρή και πολλά υποσχόμενη νύφη και να αποκλείσει τον ανιψιό του Ερνέστο από την κληρονομιά του. Μόνο που η νύφη, η Νορίνα, η οποία στην πραγματικότητα είναι ερωτευμένη με τον Ερνέστο, μετατρέπεται βάσει σχεδίου σε τυραννική σύζυγο, κάνοντάς του τη ζωή κόλαση. Οταν η φάρσα αποκαλύπτεται, ο Πασκουάλε αποδέχεται την ήττα του και ευλογεί την ένωση του νεαρού ζεύγους. Αυτή είναι με λίγα λόγια η υπόθεση του «Ντον Πασκουάλε», της εύθυμης όπερας του Γκαετάνο Ντονιτσέτι που ανεβαίνει στο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας σε σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου και μουσική διεύθυνση των Γιώργου Ζιάβρα και Κάτιας Μολφέση. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης ξαναβρίσκει με χαρά έναν παλιό γνώριμο και ετοιμάζεται να τον ζωντανέψει για πρώτη φορά μπροστά στο αθηναϊκό κοινό.

Πότε αλήθεια πρωτοερμηνεύσατε τον «Ντον Πασκουάλε»;

«Οταν τον τραγούδησα για πρώτη φορά, το 1997 στην Τεργέστη, ήμουν 34 ετών, πολύ πιτσιρικάς για τον ρόλο. Μετά τον έκανα στο Ντίσελντορφ, στη σκηνοθεσία του Τομπίας Ρίχτερ, γιου του μεγάλου μαέστρου Καρλ Ρίχτερ. Στη Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης ήμουν cover του Τζον Ντελ Κάρλο, δηλαδή η εφεδρεία του, σε περίπτωση που δεν μπορούσε να εμφανιστεί. Εκανα όλες τις πρόβες, δεν έκανα όμως παράσταση. Τότε Νορίνα μου ήταν η άγνωστη Λιζέτ Οροπέσα, που σήμερα έχει γίνει ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κόσμο της όπερας. Επειτα έκανα μια πολύ ωραία παραγωγή στη Ρεν της Γαλλίας, και τώρα τραγουδώ τον Ντον Πασκουάλε στην Ελλάδα για πρώτη φορά».

Πώς σας φαίνεται η νέα συνάντηση με αυτόν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα;

«Οπως λέει κάπου ο Πασκουάλε, “για έναν άνδρα στα 70 μου είμαι πολύ καλοστεκούμενος”. Εγώ είμαι 62 ετών πλέον, οπότε αισθάνομαι πολύ κοντά του! (σ.σ.: γελάει). Τον αγαπώ αυτόν τον ρόλο, όχι μόνο επειδή φέρνει τον βαθύφωνο στο προσκήνιο ως πρωταγωνιστή, αλλά επειδή είναι εξαιρετικά δομημένος, θέατρο και μουσική μαζί, κωμωδία και δράμα. Είναι ένας ρόλος πλήρης, αστείος και συγκινητικός την ίδια στιγμή. Μια ηθογραφική κωμωδία τύπου Λογοθετίδη, για τα δικά μας δεδομένα, με πολλή πίκρα μέσα της και πολλές σκληρές στιγμές. Θεωρώ ότι ο “Ντον Πασκουάλε” δεν έχει απολαύσει την αναγνώριση, τις τιμές και τη δόξα που θα του έπρεπαν. Θα του άξιζε να είναι πιο δημοφιλής, εξίσου δημοφιλής με άλλες όπερες του Ντονιτσέτι».

Γιατί δεν είναι;

«Οι μεγάλοι μουσικολόγοι λένε ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους, αν και πάντα άρεσε, δεν έκανε ποτέ πάταγο, ήταν ότι δεν έχει ένα γκραν φινάλε. Ο συνθέτης έχει γράψει στη Νορίνα, την πριμαντόνα της παράστασης, κάτι σαν μικρή καμπαλέτα δίνοντάς της την ευκαιρία να προσθέσει υψηλές νότες και να κάνει τη φωνητική επίδειξή της λίγο πριν να πέσει η αυλαία – όπως το ήθελε και η παράδοση της εποχής που πρωτοπαρουσιάστηκε το έργο –, ως εκεί όμως. Δεν μπορούσε να της γράψει κάτι πιο μεγάλο και εντυπωσιακό γιατί θα ήταν άδικο για τους άλλους αφού δεν είναι η απόλυτη πρωταγωνίστρια. Επίσης, η όπερα ολοκληρώνεται κάπως απότομα, η υπόθεση λύνεται γρήγορα, ο Πασκουάλε παντρεύει τη Νορίνα με τον καλό της, τον Ερνέστο, και αυτό ήταν. Δεν υπάρχει το εντυπωσιακό φινάλε που έχουμε στη “Λουτσία Ντι Λάμερμουρ” του Ντονιτσέτι ή στην “Υπνοβάτιδα” του Μπελίνι, όπου γίνεται χαμός, “πέφτει” το θέατρο από το χειροκρότημα. Αυτό δεν σημαίνει πως ο “Ντον Πασκουάλε” δεν είναι ένα έργο αξιώσεων».

Εχετε μεγάλη εμπειρία, έχετε τραγουδήσει δεκάδες ρόλους για βαθύφωνο. Ο Πασκουάλε είναι από τους δύσκολους ρόλους σας;

«Δεν θα έλεγα πως είναι δύσκολος φωνητικά σε σχέση με άλλους, ας μην ξεχνάμε όμως πως είναι ένας μπελκαντίστικος ρόλος. Το τραγούδι πρέπει να είναι καθαρό, ακριβές, όμορφο και αυτή είναι η δυσκολία του. Ολεςαυτές οι στιγμές των εκρήξεών του πρέπει να γίνονται με πολύ μεγάλη προσοχή ώστε να είναι ενταγμένες στο μουσικό ύφος. Ο “Ντον Πασκουάλε” έχει εντάσεις αλλά δεν ανήκει στο βεριστικό ρεπερτόριο όπου μπορείς ακόμα και να φωνάξεις. Ολα πρέπει να γίνουν μέσα από το τραγούδι, πρέπει να είναι μέσα στο στυλ. Αλλη μια δυσκολία είναι η μεγάλη διάρκειά του. Χρειάζεται αρκετή αντοχή και δύναμη για να φτάσεις στο φινάλε ακμαίος».

Είναι και ένας ρόλος που ζητάει από τον ερμηνευτή του και δεξιότητες ηθοποιού. Πώς τον προσεγγίζετε ως θεατρικό ήρωα;

«Η κωμωδία, όπως παραδέχονται και οι ηθοποιοί, συχνά αποδεικνύεται δυσκολότερη από το δράμα. Ετσι και ο Πασκουάλε είναι ένας απαιτητικός υποκριτικά ρόλος καθώς μέχρι τη μέση του είναι αρκετά κωμικός αλλά από τα μισά της δεύτερης πράξης γίνεται δραματικός. Στην πραγματικότητα όσο και αν προκαλεί γέλιο είναι μια δραματική προσωπικότητα. Για μένα πάντοτε ένας οδηγός είναι η συγκλονιστική ερμηνεία του Λάμπρου Κωνσταντάρα στο “Υπάρχει και φιλότιμο” του Αλέκου Σακελλάριου. Ο τρόπος με τον οποίο συνειδητοποιεί τα λάθη του, την ανικανότητά του κ.λπ. είναι συγκλονιστικός, νομίζω πως αν η ταινία ήταν διεθνής συμπαραγωγή θα του είχαν δώσει Οσκαρ. Αυτή λοιπόν η ερμηνεία του Κωνσταντάρα είναι για μένα δείγμα υψηλής ηθοποιίας, και μου δείχνει το δρόμο για να κατανοήσω και να ερμηνεύσω τον Πασκουάλε, ειδικά από τη στιγμή που τρώει το χαστούκι από τη Νορίνα και τα πράγματα σοβαρεύουν. Εκεί βρίσκεται και η μεγαλύτερη πρόκληση: Πώς να αναδείξεις το δράμα του – γιατί ζει ένα δράμα, πληγώνεται, απαξιώνεται – αλλά να διατηρήσεις την ίδια στιγμή το απαραίτητο κωμικό στοιχείο».

Τελικά τι μήνυμα μας δίνει ο «Ντον Πασκουάλε»;

«Ενας άνθρωπος 70 ετών που έχει ζήσει όλη του τη ζωή μόνος του, την έχει βάλει σε τάξη, έχει οικονομική ευμάρεια και δεν του λείπει τίποτα, ξαφνικά χάνει το μέτρο γιατί του βάζουν ιδέες, του υπόσχονται παντρειές και ευτυχία. Είναι εύκολο να χάσει ένας άνθρωπος το μέτρο όταν του δώσεις μία ελπίδα η οποία στην πραγματικότητα είναι χαμένη για πάντα. Εκεί μπορεί να την πατήσει καθένας, να στραβοπατήσει. Ετσι και ο Πασκουάλε είναι ένας πολύ ανθρώπινος ήρωας κι αυτό τον κάνει διαχρονικό. Την ίδια στιγμή είναι ένας χαρακτήρας με μεγάλο πλούτο ψυχής, όπως αποδεικνύεται στο τέλος, και αυτό τον κάνει ιδιαιτέρως συγκινητικό. Χαίρομαι πολύ που μου δίνεται η ευκαιρία να τον ερμηνεύσω σε αυτή τη φάση της καριέρας και σε αυτή την περίοδο της ζωής μου».

INFO

Παραστάσεις στις 11, 13, 15 και 18 Νοεμβρίου

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Ζιάβρας (11, 13, 15/11), Κάτια Μολφέση (18/11),

σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου,

λιμπρέτο: Γκαετάνο Ντονιτσέτι και Τζοβάνι Ρουφίνι.

Ντον Πασκουάλε: Χριστόφορος Σταμπόγλης,

Δόκτορ Μαλατέστα: Αντώνης Κορδοπάτης (11,13/11) και Χάρης Ανδριανός (15, 18/11),

Ερνέστο: Βασίλης Καβάγιας,

Νορίνα: Δήμητρα Κωτίδου,

Συμβολαιογράφος: Νίκος Μασουράκης.