Σχεδόν μία βδομάδα έχει περάσει από την απεργία του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) που έκλεισε μαζικά τα θέατρα και οι συνομιλίες για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας στο ελεύθερο θέατρο, μεταξύ του ΣΕΗ και των δύο εργοδοτικών ενώσεων των θεατρικών παραγωγών, δηλαδή της Ενωσης Θεατρικών Παραγωγών (ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ) και της Πανελλήνιας Ένωσης Θεάτρου (ΠΕΘ), δεν έχουν προοδεύσει.

Θυμίζουμε ότι ο κλάδος των ηθοποιών διεκδικεί στον χώρο του ελεύθερου θεάτρου πληρωμένες πρόβες με πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, βασικό μισθό στα 1.250 ευρώ για 5 έως 8 παραστάσεις εβδομαδιαίως, καθώς και ημερομίσθιο 65 ευρώ για 1 έως 4 παραστάσεις εβδομαδιαίως.

Τι θα γίνει με τα θέατρα στη διάρκεια των γιορτών;

Αν δεν υπάρξει προσέγγιση των τριών πλευρών, οι ηθοποιοί ενδέχεται να πραγματοποιήσουν νέες απεργιακές κινητοποιήσεις και το ενδεχόμενο να δούμε κλειστά τα θέατρα μέσα στις γιορτές είναι πλέον ορατό.

Μιλώντας στο ΒΗΜΑ, ο πρόεδρος της ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ, Διονύσης Παναγιωτάκης, επισημαίνει ότι η συλλογική σύμβαση εργασίας είναι «η επιβίωση και η σωτηρία του ελληνικού θεάτρου και η υπογραφή της, καίριο ζήτημα για τους παραγωγούς, που δεν θα εγκαταλείψουν».

«Είχαμε καταλήξει με το ΣΕΗ σε συμφωνία για τη συλλογική σύμβαση εργασίας, αλλά όταν ήμασταν έτοιμοι να υπογράψουμε, διατυπώθηκε την τελευταία στιγμή από την πλευρά του ΣΕΗ η ένσταση ότι η ΕΝΘΕΠΑ δεν είναι επαγγελματικό εργοδοτικό σωματείο και ότι επιθυμούν υπογραφή της συλλογικής σύμβασης εν συνόλω από εργοδοτικό σωματείο και όχι από κάθε επαγγελματία παραγωγό της ένωσης μας ξεχωριστά. Γνώριζαν όμως εξ αρχής ότι η ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ δεν είναι εργοδοτικό σωματείο, δεν τους ήταν άγνωστο. Μήπως βρήκαν μια πρόφαση να μην υπογράψουν;», τονίζει ο κ. Παναγιωτάκης.

«Mελετάμε τι πρέπει να γίνει ώστε να εφαρμοστεί η συλλογική σύμβαση εργασίας και να είναι καθολική για όλο τον κλάδο, όχι μόνο για ένα κομμάτι των θεάτρων. Δεν συμφέρει κανέναν το αλαλούμ και η αναρχία», Δ. Παναγιωτάκης, πρόεδρος ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ

«Καθολική εφαρμογή της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας»

Στην πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ, διευκρινίζεται ότι τα μέλη της που το επιθυμούν μπορούν να δεσμευτούν για τη Σύμβαση με τις εταιρείες τους. Το ΣΕΗ έχει την ευθύνη να εξασφαλίσει την υπογραφή και των υπόλοιπων παραγωγών ώστε να αποδείξει στο Υπουργείο Εργασίας – μέσω ΕΦΚΑ – ότι οι υπογράφοντες απασχόλησαν το 2024 το απαιτούμενο 51% (και με τη νέα νομοθεσία το 40%) των εργαζομένων του κλάδου. Μόνο τότε η Σύμβαση καθίσταται Συλλογική, δηλαδή Νόμος του Κράτους, με ισχύ για όλους.

Ως προς το ζήτημα της προστασίας των ΑΜΚΕ στο θέατρο που θέτει το ΣΕΗ, η ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ υπογραμμίζει ότι η συλλογική σύμβαση, όταν υπογραφεί, εφαρμόζεται οριζόντια, χωρίς διαχωρισμούς και ότι οι ΑΜΚΕ είχαν λάβει κανονικά κρατικές ενισχύσεις για τα θέατρα την περίοδο της πανδημίας και εντάσσονται πλήρως στο πλαίσιο μιας συλλογικής σύμβασης.

Όπως λέει ο κ. Παναγιωτάκης: «Mελετάμε τι πρέπει να γίνει ώστε να εφαρμοστεί η συλλογική σύμβαση εργασίας και να είναι καθολική για όλο τον κλάδο, όχι μόνο για ένα κομμάτι των θεάτρων. Δεν συμφέρει κανέναν το αλαλούμ και η αναρχία».

Τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης

Σύμφωνα και με τον πρόεδρο του ΣΕΗ, Νίκο Καραγιώργη, μετά από περισσότερο από έναν χρόνο διαπραγματεύσεων με τις εργοδοτικές ενώσεις ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ και ΠΕΘ, τα «αγκάθια» στις διαπραγματεύσεις προέκυψαν ενώ υπήρχε συμφωνία στο κείμενο συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Δύο σοβαρά ζητήματα που ανέτρεψαν την πρόοδο που είχε γίνει ήταν η πρόταση από την πλευρά της ΠΕΘ για θέσπιση του καθεστώτος «δόκιμου ηθοποιού» με μισθό χαμηλότερο από τον βασικό (για διάστημα έως και τριών ετών μετά την αποφοίτηση από τη σχολή), καθώς και η αμοιβή των προβών κατ’ αναλογίαν της παρουσίας ενός ηθοποιού, κάτι που –όπως εξηγεί– «σπάει» το τριμηνιαίο συμβόλαιο. Το Σωματείο απορρίπτει τις δύο αυτές προτάσεις.

Σχετικά με την ΕΝΘΕΠΑ, ο πρόεδρος του ΣΕΗ λέει ότι αντίθετα με τις αρχικές της διαβεβαιώσεις για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης και την αποδοχή του σχετικού κειμένου, οι εκπρόσωποι της παρουσίασαν «πλαίσιο» και όχι συλλογική σύμβαση, υπογεγραμμένο από ορισμένα μέλη της ένωσης και όχι από όλα τα μέλη, με τη διευκρίνιση ότι δεσμεύει μόνο τους συγκεκριμένους επιχειρηματίες.

«Εμείς δεν θέλουμε μια διευρυμένη επιχειρησιακή σύμβαση με τέσσερις ή πέντε εργοδότες. Θέλουμε υπογραφή από την εργοδοτική ένωση της ΕΝ.ΘΕ.ΠΑ συνολικά και μία συλλογική σύμβαση εργασίας που να ισχύει για όλους», τονίζει στο ΒΗΜΑ ο κ. Καραγιώργης, επισημαίνοντας ότι οι ηθοποιοί διαπραγματεύονται συλλογικά και αναμένουν αντίστοιχη στάση από την άλλη πλευρά.

«Ένας ηθοποιός που δουλεύει σε ένα μικρότερο θέατρο έχει τις ίδιες ανάγκες με κάποιον που παίζει σε μια μεγάλη σκηνή. Δεν μπορεί να αμείβεται με ποσοστά, ωρομίσθια ή να μην παίρνει καθόλου χρήματα», Νίκος Καραγιώργης, πρόεδρος ΣΕΗ

Όσον αφορά τις ΑΜΚΕ, το ΣΕΗ επιμένει σε μια σύμβαση υποχρεωτική που να δεσμεύει όλα τα θέατρα, ανεξαρτήτως μεγέθους ή φορέα. «Ένας ηθοποιός που δουλεύει σε ένα μικρότερο θέατρο έχει τις ίδιες ανάγκες με κάποιον που παίζει σε μια μεγάλη σκηνή. Δεν μπορεί να αμείβεται με ποσοστά, ωρομίσθια ή να μην παίρνει καθόλου χρήματα», σημειώνει ο Νίκος Καραγιώργης.

Το Σωματείο ζητά ενιαία δικαιώματα και αξιοπρεπείς συνθήκες για όλους, καθώς –όπως λέει– «είμαστε το μόνο επάγγελμα που δεν αμειβόμαστε για την πρόβα, μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία».

Οι επόμενες κινήσεις

Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου το ΣΕΗ θα πραγματοποιήσει γενική συνέλευση ώστε να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα. «Είμαστε ανοιχτοί να έρθουν οι δύο ενώσεις να υπογράψουμε και να μην οδηγηθούμε σε απεργία. Αλλιώς θα αναγκαστούμε να κλιμακώσουμε τις κινητοποιήσεις μέσα στις γιορτές», αναφέρει ο πρόεδρος του Σωματείου. Ξεκαθαρίζει μάλιστα ότι η σημερινή διοίκηση δεν επιδιώκει τις απεργίες, «αλλά δεν φοβάται να τις πραγματοποιήσει όταν χρειάζεται».

Παρά το αδιέξοδο, υπάρχει μια μικρή αισιοδοξία για πιθανή συνάντηση με τους παραγωγούς τις επόμενες ημέρες; «Δεν έχουμε κλείσει την πόρτα. Θέλουμε να υπογράψουμε τη σύμβαση και θέλουμε τα θέατρα γεμάτα», τονίζει.