Η Αυστραλία έγινε σήμερα η πρώτη χώρα στον κόσμο που «κατεβάζει τον διακόπτη» των social media για παιδιά κάτω των 16 ετών. TikTok, YouTube, Instagram και άλλες μεγάλες πλατφόρμες υποχρεώνονται να μπλοκάρουν ανήλικους χρήστες – αλλιώς θα πληρώσουν πρόστιμα έως 49,5 εκατ. δολάρια Αυστραλίας. Η απόφαση προκαλεί ήδη παγκόσμιο ενδιαφέρον, ενθουσιασμό σε πολλούς γονείς και έντονες αντιδράσεις από τη βιομηχανία της τεχνολογίας και υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου.

REUTERS/Hollie Adams

«Η μεγαλύτερη κοινωνική αλλαγή της εποχής μας»

Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι μίλησε για «ιστορική μέρα» και κάλεσε τα παιδιά να γεμίσουν τον χρόνο τους με «βιβλία, μουσική ή αθλήματα».

Ο Αλμπανέζι τόνισε πως η νέα νομοθεσία αποδεικνύει ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να περιορίσουν τους ψηφιακούς κινδύνους που μέχρι σήμερα ξεπερνούσαν τα παραδοσιακά μέτρα προστασίας. «Θα κάνει τεράστια διαφορά. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές που έχει αντιμετωπίσει το έθνος», είπε χαρακτηριστικά.
Σε μήνυμά του προς τα παιδιά, τα κάλεσε να αξιοποιήσουν τον χρόνο τους «ξεκινώντας ένα νέο άθλημα, ένα μουσικό όργανο ή διαβάζοντας επιτέλους εκείνο το βιβλίο που περιμένει στο ράφι».

Ήδη 200.000 λογαριασμοί στο TikTok «εξαφανίστηκαν» μέσα σε μία νύχτα, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόμη.

Οι έφηβοι διχασμένοι – «#seeyouwhenim16»

Μεταξύ των κάτω των 16, οι αντιδράσεις ποικίλλουν.

Κάποια παιδιά δηλώνουν απόλυτα ψύχραιμα, άλλα φοβούνται «πολιτισμικό σοκ», όταν το μέτρο εφαρμοστεί πλήρως, όπως η 15χρονη Λούνα Ντίζον, που διατηρεί ακόμη τους λογαριασμούς της σε TikTok, Instagram και Snapchat.

«Δεν είμαι ιδιαίτερα συναισθηματική γι’ αυτό, είμαι κάπως ουδέτερη», δήλωσε από την πλευρά της η 14χρονη Κλερ Νι.

Πολλά από τα περίπου 1 εκατομμύριο παιδιά που επηρεάζονται, ανάρτησαν διαδικτυακά τα τελευταία τους «αντίο».

Το TikTok γέμισε με μηνύματα αποχαιρετισμού: «Δεν υπάρχουν πια social media… μέχρι τα 16», έγραψε ένας έφηβος, «#seeyouwhenim16», σχολίασε ένας άλλος.

«Test case» για όλον τον κόσμο η Αυστραλία– Ποιες χώρες θέλουν να ακολουθήσουν

Η απαγόρευση έρχεται έπειτα από έναν χρόνο έντονων συζητήσεων για το κατά πόσο είναι πρακτικά εφικτό να αποκοπεί μια ολόκληρη ηλικιακή ομάδα από πλατφόρμες που έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας. Το μέτρο ήδη εξετάζεται από χώρες όπως η Δανία, η Νέα Ζηλανδία και η Μαλαισία, που βλέπουν την Αυστραλία ως «πιλότο» για το πόσο μπορεί να προχωρήσει η κρατική παρέμβαση χωρίς να περιορίσει την καινοτομία ή την ελευθερία του λόγου.

Στις ΗΠΑ, η Επίτροπος eSafety Τζούλι Ίνμαν Γκραντ αποκαλύπτει ότι υπάρχει «τεράστια πίεση» από αμερικανούς γονείς για αντίστοιχα μέτρα.

Ακόμη και ο Musk υπέκυψε – Πώς θα ελέγχουν την ηλικία

Η πλατφόρμα X του Έλον Μασκ, τελευταία στη λίστα των «αρνητών», ανακοίνωσε ότι θα συμμορφωθεί με τη νέα νομοθεσία. «Δεν είναι επιλογή μας – το απαιτεί ο αυστραλιανός νόμος», σημείωσε σε ανακοίνωσή της.

Οι εταιρείες θα χρησιμοποιούν τεχνολογίες εκτίμησης ηλικίας μέσω selfie, συμπεριφοράς ή ακόμη και επίσημων εγγράφων ή τραπεζικών στοιχείων, εάν χρειαστεί.

Παρά το γεγονός ότι οι πλατφόρμες κερδίζουν ελάχιστα από τη διαφήμιση σε ανήλικους, προειδοποιούν ότι η απαγόρευση αυτή σπάει την αλυσίδα, εξαιρώντας μια «γενιά» μελλοντικών χρηστών. Σήμερα, το 86% των παιδιών 8–15 ετών στην Αυστραλία χρησιμοποιεί social media.

Ο κίνδυνος απομόνωσης για ευάλωτες ομάδες

Κάποιοι νέοι ωστόσο, προειδοποιούν για τον κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης ορισμένων παιδιών, που βασίζονται σε διαδικτυακές κοινότητες για υποστήριξη, λόγω του αποκλεισμού τους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Για πολλά queer άτομα ή παιδιά με ειδικά ενδιαφέροντα, τα social media είναι ο μόνος τρόπος να βρουν κοινότητα», λέει η 14χρονη Άνι Γουάνγκ. «Κάποιοι τα χρησιμοποιούν για να εκτονωθούν και να ζητήσουν βοήθεια. Για κάποιους θα είναι εντάξει. Για άλλους, ίσως γίνει χειρότερο για την ψυχική τους υγεία».