Το 2025, οι συρράξεις που κυριάρχησαν στη διεθνή ειδησεογραφία ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία και στη Γάζα.
Ωστόσο η χρονιά κλείνει με “ανοιχτές” περιφερειακές συρράξεις, κυρίως στην Αφρική και την Ασία, παρότι ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επαίρεται ότι κατάφερε στους πρώτους ένδεκα μήνες της δεύτερης θητείας του, να θέσει τέλος σε πολλές συγκρούσεις.
Η πραγματικότητα τον διαψεύδει, καθώς ακόμη και οι θεωρούμενες επιτυχίες του “ειρηνοποιού” προέδρου, όπως η ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και της Ρουάντας, που επικυρώθηκε στον Λευκό Οίκο στις 4 Δεκεμβρίου, δεν είναι βέβαιο ότι θα τηρηθούν.
Ασία
Αζερμπαϊτζάν – Αρμενία
Στις 8 Αυγούστου, παρουσία του αμερικανού προέδρου, υπεγράφη στην Ουάσιγκτον, συμφωνία μεταξύ του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγεφ, και του πρωθυπουργού της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν. Η συμφωνία έθεσε τέλος σε τέσσερις δεκαετίες διενέξεων (από το 1988), μεταξύ των οποίων και η σύγκρουση των δυο χωρών για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία είχε 30.000 θύματα στη δεκαετία του 1990.
Σημαντική διάταξη της ειρηνευτικής συμφωνίας, που θεωρείται επιτυχία του Τραμπ, είναι η διαμόρφωση του διαμετακομιστικού διαδρόμου Ζανγκεζούρ, 40 χιλιόμετρων, που θα ονομαστεί «Διαδρομή Τραμπ για τη Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία» (TRIPP: Trump Route for International Peace and Prosperity). Ο διάδρομος θα διατρέχει την αρμενική επαρχία Σιουνίκ, ενώνοντας το Αζερμπαϊτζάν με τον αζερικό θύλακα του Ναχιτσεβάν που συνορεύει με την Τουρκία στο δυτικό άκρο του, δηλαδή ο TRIPP θα ενώσει το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία.
Ινδία – Πακιστάν
Το 2025, η ένταση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν κλιμακώθηκε έπειτα από τρομοκρατική επίθεση του Πακιστάν, στις 22 Απριλίου, στην υπό ινδική διοίκηση επαρχία Τζαμού και Κασμίρ, η οποία προκάλεσε τον θάνατο 26 ανθρώπων. Στις 7 Μαΐου, η Ινδία επετέθη με πυραύλους εναντίον θέσεων τρομοκρατών στο Πακιστάν. Ωστόσο στις 10 Μαϊου, οι δύο χώρες ανακοίνωσαν εκεχειρία.
Oμως η σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν αποτελεί μείζονα εστία έντασης, λόγω της μακράς διαμάχης των δυο χωρών για το Κασμίρ, η οποία χρονολογείται από το 1947. Στο τέλος του 2025, η εκεχειρία του περασμένου Μαΐου παραμένει εύθραυστη, ενώ οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση εγκυμονεί τον κίνδυνο ευρύτερου περιφερειακού πολέμου.
Ταϊλάνδη – Καμπότζη
Τον Μάιο του 2025, ανταλλαγή πυρών μεταξύ Ταϊλανδών και Καμποτζιανών που στοίχισε τη ζωή σε έναν καμποτζιανό στρατιώτη – η πρώτη αιματηρή σύγκρουση μεταξύ των δυο πλευρών από το 2011 – προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Τον Ιούνιο, η Ταϊλάνδη έκλεισε μεγάλο μέρος των χερσαίων συνόρων της με την Καμπότζη.
Τον Ιούλιο, ξέσπασαν σφοδρές μάχες στα σύνορα, με πυροβολικό, ρουκέτες και αεροπορικές επιδρομές, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 48 άνθρωποι, να καταστραφούν νοσοκομεία και σπίτια και 300.000 να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Στο τέλος Ιουλίου, με παρέμβαση του προέδρου Τραμπ, επετεύχθη εκεχειρία και τον Νοέμβριο ξεκίνησε η απόσυρση βαρέων όπλων και η εκκαθάριση ναρκών.
Παρά τις ενδείξεις αποκλιμάκωσης, οι εχθροπραξίες ξανάρχισαν στις 8 Δεκεμβρίου. Η συνοριακή διαμάχη μεταξύ των δυο χωρών, που αφορά σε αμφισβητούμενους ναούς και μη καθορισμένες ζώνες, παραμένει άλυτη.
Αφρική
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό – Ρουάντα
Στις 4 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος Τραμπ επικύρωσε την ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και της Ρουάντας, η οποία υπεγράφη στις 27 Ιουνίου, παρουσία των προέδρων των δυο χωρών, Φελίξ Τσισεκέντι και Πολ Καγκάμε, αντιστοίχως. Κατά τη διάρκεια του 2025, η διένεξη μεταξύ των δύο αφρικανικών χωρών, που άρχισε το 2022, υπήρξε ιδιαιτέρως αιματηρή.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, η ένοπλη οργάνωση M23 (που θεωρείται ότι υποστηρίζεται από τη Ρουάντα, το οποίο η Ρουάντα αρνείται) προχώρησε σε σειρά επιθέσεων καταλαμβάνοντας σημαντικές πόλεις του ανατολικού τμήματος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Τον χρόνο που πέρασε, έχουν σκοτωθεί 7.000 άνθρωποι και έχουν εκτοπιστεί 450.000.
Η ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών δημιουργεί ελπίδες για τον τερματισμό δεκαετιών βίας στην περιοχή και για την έναρξη μιας διαδικασίας αφοπλισμού, επανένταξης των ένοπλων ομάδων και επιστροφής των εκτοπισμένων. Ωστόσο τα βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης (εθνοτικές εντάσεις, έλεγχος εδαφών πλούσιων σε ορυκτά, ισχύς και δομή των ανταρτικών ομάδων) παραμένουν άλυτα και η μακροπρόθεσμη ειρήνη κάθε άλλο παρά έχει διασφαλιστεί.
Εμφύλιος στην Αιθιοπία
Οι συγκρούσεις μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των αιθιοπικών πολιτοφυλακών, όπως η Φάνο, συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025 στην περιοχή Αμχάρα (στη βόρεια και την κεντρική Αιθιοπία). Στο Τιγκράι, περιοχή στη βόρεια Αιθιοπία, όπου μαίνονταν σκληρός εμφύλιος επί διετία (2020-2022), η ειρηνευτική συμφωνία που υπεγράφη μετά από μεσολάβηση των ΗΠΑ του τότε προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει πλέον καταρρεύσει και ένας νέος πόλεμος ετοιμάζεται να ξεσπάσει.
Καθώς το Τιγκράι βρίσκεται μεταξύ Αιθιοπίας και Ερυθραίας, είναι πολύ πιθανό να αναζωπυρωθεί και η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες, δεδομένου ότι για την Αιθιοπία των 130 εκατομμυρίων κατοίκων, η πρόσβαση στη θάλασσα θεωρείται υπαρξιακό ζήτημα. Οι πιθανότητες αναζωπύρωσης της έντασης αυξάνονται με την εμπλοκή χωρών όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που στηρίζουν την αιθιοπική κυβέρνηση.
Εμφύλιος στο Σουδάν
Το 2025, o εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν εξελίχθηκε στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Ο εμφύλιος ξέσπασε την άνοιξη του 2023, μεταξύ του σουδανικού στρατού, υπό τον αντιστράτηγο Αλ Μπουρχάν, και των σουδανών ανταρτών των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), υπό τον αντιστράτηγο Χεμέντι ο οποίος ελέγχει το Νταρφούρ, στο δυτικό Σουδάν.
Περισσότεροι από 30 εκατομμύρια άνθρωποι – περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού της χώρας – έχουν άμεση ανάγκη τροφής, στέγης και ιατρικής φροντίδας. Δώδεκα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί σε άλλες περιοχές του Σουδάν ενώ επιπλέον εκατομμύρια έχουν καταφύγει σε γειτονικές χώρες.
Ο εμφύλιος αφορά τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας, κυρίως του χρυσού. Η μάχη για την εξουσία και τον έλεγχο των πόρων του Σουδάν υποδαυλίζεται από τις παρεμβάσεις ξένων περιφερειακών δυνάμεων και από τους μεταξύ τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς. Ο στρατηγός αλ Μπουρχάν υποστηρίζεται από την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, και ο Χεμέντι από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ). Χωρίς κατάπαυση του πυρός και σταθερή ανθρωπιστική και πολιτική παρέμβαση, η κρίση και ο λιμός αναμένεται να επιδεινωθούν το 2026.
