Τι ζητούσε ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδική Αραβία, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στον Λευκό Οίκο; Το ερώτημα απαντήθηκε μετά το πέρας της συνάντησής του με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, κατά την οποία δρομολογήθηκαν σημαντικές αλλαγές που αφορούν την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Θετικό το κλίμα της συνάντησης
Το κλίμα της συνάντησης ήταν πρόδηλα θετικό ήδη από την υποδοχή, όπου η άφιξη του σαουδάραβα ηγέτη συνέπεσε με αεροπορική επίδειξη, ενώ ο ίδιος ξεναγήθηκε προσωπικά στη μακρά σειρά των προεδρικών πορτρέτων από τον οικοδεσπότη Τραμπ. Ακολούθησε συνέντευξη Τύπου, στην οποία και επιβεβαιώθηκε ότι οι σχέσεις των δύο παραδοσιακών συμμάχων περνάνε σε νέο επίπεδο.
Αύξηση επενδύσεων του Ριάντ στις ΗΠΑ
Ο πρίγκιπας διάδοχος δεσμεύτηκε για την αύξηση των σαουδαραβικών επενδύσεων στις ΗΠΑ από 600 δισεκατομμύρια σε 1 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο κατά πόσον είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν υποσχέσεις τη στιγμή που η τιμή του πετρελαίου φθίνει –επηρεάζοντας συνεπώς τις κρατικές χρηματοδοτικές δυνατότητες- επέμεινε, λέγοντας ότι «δημιουργούνται πραγματικές ευκαιρίες, όχι ψεύτικες», αντιτείνοντας μάλιστα τις αυξημένες ανάγκες της χώρας του σε υπολογιστικά δίκτυα και υποδομές. Η δήλωση ενθουσίασε τον Τραμπ, ο οποίος ανταπέδωσε λέγοντας: «Το εκτιμούμε πάρα πολύ».
Ο Κριστιάνο Ρονάλντο στην σαουδαραβική αποστολή
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ριάντ κινήθηκε επιδέξια και σε επίπεδο εντυπώσεων. Όπως έγινε γνωστό από το BBC, την σαουδαραβική αποστολή συνόδευσε στον Λευκό Οίκο και σούπερ σταρ του ποδοσφαίρου κι αρχηγός της σαουδαραβικής Αλ Νασρ, Κριστιάνο Ρονάλντο. Αίσθηση προκαλεί και η παρουσία του πρώην στενού συνεργάτη του αμερικανού προέδρου και πλουσιότερου ανθρώπου της υφηλίου, Έλον Μασκ, στο επίσημο γεύμα που παρέθεσε ο πρώτος προς τιμή του μπιν Σαλμάν.
Η αναφορά μπιν Σαλμάν στο Παλαιστινιακό
Το πιο ενδιαφέρον σκέλος της συνάντησης όμως σε επίπεδο διμερών σχέσεων αφορούσε την τοποθέτηση του μπιν Σαλμάν σχετικά με τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για διπλωματικές συμφωνίες που θεσπίστηκαν το 2020 και αποκαταστούσαν πλήρως τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και τεσσάρων αραβικών χωρών. «Θέλουμε να είμαστε μέρος των συμφωνιών» ήταν τα ακριβή λόγια του, συνδέοντας ωστόσο μια τέτοια προοπτική με την ύπαρξη οδικού χάρτη για την ύπαρξη δύο κρατών στο Παλαιστινιακό.
Για τα μαχητικά F-35
Όσον αφορά την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στο Ριάντ, τα μηνύματα που εξέπεμψε ο αμερικανός πρόεδρος ήταν ενθαρρυντικά. «Είναι σπουδαίος σύμμαχος [σ.σ. η Σαουδική Αραβία], το Ισραήλ είναι σπουδαίος σύμμαχος… κατά τη γνώμη μου είναι και οι δύο σε ένα επίπεδο που αξίζουν να έχουν το καλύτερο υλικό» είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, δίνοντας το «πράσινο φως» σε μια διαδικασία που απαιτεί ωστόσο έγκριση του Κογκρέσου και περιλαμβάνει μια σειρά από απαιτητικές διαδικασίες.
Η κίνηση ερμηνεύεται ως απόπειρα εξισορρόπησης από την πλευρά Τραμπ, με τον ίδιο να επιδιώκει να καταστήσει το Ριάντ ισχυρό παίκτη ώστε να αυξήσει τη μόχλευση της Ουάσιγκτον επί του Τελ Αβίβ, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει την υλοποίηση του σχεδίου του για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, τη στιγμή που κρατάει ανοικτή την «πόρτα» της διπλωματικής εξομάλυνσης.
Η αντίδραση του Ισραήλ
Σε περίπτωση που η Σαουδική Αραβία μπει σε διαδικασία εξαγοράς F-35, θα γίνει η δεύτερη χώρα που αποκτά μαχητικά πέμπτης γενιάς στη Μέση Ανατολή μετά το Ισραήλ. Η είδηση όπως αναμενόταν δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το Τελ Αβίβ, με τον ισραηλινό στρατό να εκτιμά με έγγραφο προς τον πολιτικό κόσμο, ως υπαρκτό τον κίνδυνο να απειληθεί η αεροπορική υπεροχή της χώρας.
Άλλοι αξιωματούχοι πάλι, όπως ο πρώην επικεφαλής των IDF Γιοσί Άλφερ, τονίζει πως όποια πρόβλεψη σχετικά με τον στρατιωτικό συσχετισμό δύναμης είναι πρόωρη, τονίζοντας μάλιστα σε –σαρκαστικό τόνο- πως σε Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και ΗΠΑ λείπουν ηγεσίες επαρκούς στρατηγικού βάθους.
«Τεράστιο λάθος η δολοφονία Κασόγκι»
Στο περιθώριο της κοινής συνέντευξης Τραμπ και μπιν Σαλμάν έκανε ορμητική την επάνοδό του το μεγάλο «αγκάθι» της αποτρόπαιας δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος στραγγαλίστηκε και διαμελίστηκε μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, τον Οκτώβρη του 2018. Τον Νοέμβρη του ίδιου έτους η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) σε έκθεσή της έδειξε δίχως περιστροφές τον μπιν Σαλμάν ως ηθικό αυτουργό.
Στον Λευκό Οίκο πάλι, τον οποίο ο πρίγκιπας επισκέπτονταν για πρώτη φορά μετά την προαναφερθείσα φρικαλεότητα, ο αμερικανός πρόεδρος κινήθηκε σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, λέγοντας πως «ο πρίγκηπας δεν ήξερε τίποτα για τη δολοφονία» και συμπληρώνοντας ότι «πολλοί ήθελαν νεκρό τον Κασόγκι». Επέκρινε μάλιστα τη δημοσιογράφο για τη σχετική ερώτηση, λέγοντας ότι δεν χρειάζεται να «ντροπιάζεται ο φιλοξενούμενος του Λευκού Οίκου με τέτοιες ερωτήσεις».
Η χήρα του δολοφονηθέντα, Χανάν Ελάτρ Κασόγκι, ζήτησε μέσω της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Χ από τον μπιν Σαλμάν να απολογηθεί ενώπιόν της, αξιώνοντας παράλληλα αποζημίωση από τον βασιλικό οίκο. «Δεν υπάρχει δικαιολογία για τον φόνο του συζύγου μου» πρόσθεσε. H απάντηση του μπιν Σαλμάν, ο οποίος από το Οβάλ Γραφείο χαρακτήρισε «τεράστιο λάθος τη δολοφονία Κασόγκι» και τόνισε ότι το σύστημα έχει βελτιωθεί ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθεί ανάλογο περιστατικό, μπορεί να εκληφθεί ως ηχηρό σάλπισμα του ενταφιασμού όποιας απόπειρας διαλεύκανσης του ειδεχθούς εγκλήματος.
