Για το τέλος της περίφημης στενής σχέσης μεταξύ του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του, Βλάντιμιρ Πούτιν κάνουν λόγο τα διεθνή μέσα, με τον Guardian να στέκεται στις δηλώσεις Τραμπ, στις οποίες τόνισε πως «δεν είμαι ευχαριστημένος με τον Πούτιν. Αυτό μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή».

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου εξέφρασε την απογοήτευση του για τον Ρώσο ηγέτη, κυρίως όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία. «Ακούμε πολλές ανοησίες εναντίον μας από τον Πούτιν… Είναι πολύ ευγενικός όλη την ώρα, αλλά αποδεικνύεται ότι αυτή η στάση είναι επιφανειακή χωρίς βαθύτερο νόημα» πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, ο Τραμπ.

Πράγματι, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει συνηθίσει κοινό και δημοσιογράφους σε τέτοιες δηλώσεις, καθώς ήταν πάντα πολύ προσεκτικός στον τρόπο που αναφερόταν για τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Την ίδια ώρα δεν είναι απίθανο, καθώς ο Τραμπ συνηθίζει τέτοιες κινήσεις, να ανασκευάσει τις δηλώσεις του σύντομα, παρόλα αυτά είναι πολύ πιθανό να βρισκόμαστε μπροστά στην πραγματική διαρραγή των σχέσεων μεταξύ των δύο ανδρών.

Η αλλαγή των παγκόσμιων γεωπολιτικών ισορροπιών

Εάν κάτι τέτοιο πραγματικά συμβαίνει, όπως αναφέρει ο Guardian, πρόκειται για μια στιγμή δομικού μετασχηματισμού των γεωπολιτικών ισορροπιών της τελευταίας περιόδου και για δικαίωση τόσο για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι,  κατά την άφιξή του μάλιστα στη Ρώμη για την ετήσια διάσκεψη για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας όσο και για τα μέλη της «συμμαχίας των προθύμων», ιδίως τη βρετανική και τη γαλλική κυβέρνηση, οι οποίες έχουν υπομονετικά βοηθήσει τον Τραμπ να έρθει πιο κοντά στην πραγματικότητα όσον αφορά τις πραγματικές προθέσεις του Πούτιν. «Επιτέλους και μετά από πολλές λανθασμένες εκκινήσεις, ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται να έχει αποδεχτεί ότι δεν μπορεί να πείσει τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου» αναφέρει το βρετανικό Μέσο Ενημέρωσης.

Μπορεί βέβαια ο πλήρης χωρισμός των δρόμων Τραμπ και Πούτιν να μην δείχνει πολύ πιθανός, ωστόσο η απογοήτευση του Τραμπ από τον Πούτιν μπορεί να μεταφραστεί στο είδος της οικονομικής και πρακτικής υποστήριξης που αναζητούν η Ουκρανία και η Ευρώπη, γεγονός που μπορεί να αποδειχθεί κομβικής σημασίας για τη συνέχεια του πολέμου.

Η δύσκολη πορεία

Μέχρι να φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο προηγήθηκε μία μακρά διαδικασία με πολλά δύσκολα σημεία. Τον Φεβρουάριο φαινόταν ότι ολόκληρη η διατλαντική συμμαχία βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, καθώς ο Τραμπ ξεκίνησε απευθείας συνομιλίες με τον Πούτιν και διέταξε την Ουκρανία να κάνει πολύ μεγάλες παραχωρήσεις. Στις 19 Φεβρουαρίου επανέλαβε τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου σε μια ανάρτηση στο δίκτυό του, Truth Social, στην οποία αποκάλεσε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» και τον προειδοποίησε ότι ο χρόνος τελειώνει για την Ουκρανία: «Σκεφτείτε το, ένας μέτρια επιτυχημένος κωμικός, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έπεισε τις ΗΠΑ να ξοδέψουν 350 δισεκατομμύρια δολάρια, για να μπουν σε έναν πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδηθεί. Δικτάτορας χωρίς εκλογές, ο Ζελένσκι καλύτερα να κινηθεί γρήγορα, αλλιώς δεν θα του μείνει ούτε μια χώρα».

Μια εβδομάδα αργότερα, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, οι ΗΠΑ αντιτάχθηκαν σε ψήφισμα που συνέταξαν οι ευρωπαϊκές χώρες και καταδίκαζε την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, ενώ υποστήριζε την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Οι ΗΠΑ δεν είχαν διστάσει τότε να συνταχθούν με χώρες όπως η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και η Λευκορωσία.

Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες έμειναν σοκαρισμένοι όταν οι ΗΠΑ συνέταξαν και ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας που ζητούσε τον τερματισμό της σύγκρουσης, αλλά δεν περιείχε κριτική για τη Ρωσία. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία απείχαν αμφότερες, αφού οι προσπάθειές τους να τροποποιήσουν τη διατύπωση έπεσαν στο κενό.

Αργότερα την ίδια εβδομάδα, έλαβε χώρα η αλήστου μνήμης αναμέτρηση του Τραμπ με τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, μπροστά στις κάμερες. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, επευφημούσε τότε τον Λευκό Οίκο από τη Μόσχα. «Το πώς ο Τραμπ και ο Βανς άσκησαν αυτοσυγκράτηση και δεν γρονθοκόπησαν αυτόν τον καθάρμα είναι ένα θαύμα αυτοσυγκράτησης», είχε δημοσιεύσει στο Telegram.

Η κομβική σύνοδος στη Χάγη

Μέχρι τα μέσα Ιουνίου δεν είχε καταγραφεί κάποια αλλαγή ως προς τη στρατηγική Τραμπ σε σχέση με τη Ρωσία.

Ωστόσο, μια σειρά γεγονότων φαίνεται πως έχει επηρεάσει τον Τραμπ τις τελευταίες εβδομάδες. Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στις 25 Ιουνίου παρουσιάστηκε ως δώρο από την Ευρώπη και  ως θρίαμβος του Τραμπ στις αμυντικές δαπάνες, καθιστώντας τον πιο διατεθειμένο να ακούσει τις ανησυχίες για την ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου. «Υπάρχει μια γραμμή μεταξύ κολακείας και αυτοταπείνωσης, και την περάσαμε με χαρά», είχε δηλώσει Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, δεν είχε διστάσει μάλιστα να αποκαλέσει τον Τραμπ «daddy», σε μία φραστική επιλογή που σήκωσε θύελλα αντιδράσεων.  Με το εγώ του να έχει υποστεί μασάζ, ο Τραμπ συνέχιζε να μην ακούγεται ιδιαίτερα πρόθυμος να αλλάξει γραμμή στις σχέσεις του με τη Ρωσία. «Θεωρώ τον Πούτιν ένα άτομο που έχει παραπλανηθεί. Είμαι πολύ έκπληκτος στην πραγματικότητα. Νόμιζα ότι θα είχαμε λύσει αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης στη σύνοδο κορυφής, αποκαλύπτοντας ότι ο Πούτιν είχε τηλεφωνήσει και είχε προσφερθεί να παρέμβει στο Ιράν.

«Είπα: “Όχι, όχι, βοηθήστε με διευθετήσω το ζήτημα μαζί σας, με τη Ρωσία”, και νομίζω ότι θα το κάνουμε αυτό».

Οι τηλεφωνικές επαφές και η αλλαγή στάσης

Αλλά ούτε η επόμενη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο στις 4 Ιουλίου πήγε καλά, με τον Πούτιν να δείχνει πλέον πως θεωρεί ότι μπορεί να αποσπάσει περισσότερα μέσω του πολέμου παρά διατηρώντας την εμπιστοσύνη του Τραμπ. Το Κρεμλίνο ήταν ξεκάθαρο: «Ο πρόεδρός μας είπε ότι η Ρωσία θα επιτύχει τους στόχους της, δηλαδή την εξάλειψη των γνωστών βαθύτερων αιτιών που οδήγησαν στην τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων», δήλωσε ο Γιούρι Ουσάκοφ, στενός σύμβουλος του Ρώσου ηγέτη. «Η Ρωσία δεν θα υποχωρήσει από αυτούς τους στόχους».

Οι θανατηφόρες νυχτερινές ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία (ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέιβιντ Λάμι, δήλωσε ότι η Ρωσία είχε εξαπολύσει 20.000 επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη φέτος) δεν μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες από τις ΗΠΑ, ενώ ο Τραμπ δεν χάρηκε όταν αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι το Πεντάγωνο παρακρατούσε αποστολή όπλων που προοριζόταν για την Ουκρανία και κανείς δεν ενημέρωσε τον Λευκό Οίκο. Ο υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκεθ, φάνηκε να βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.

Η πρακτική υποστήριξη της μεταστροφής Τραμπ

Για τους υποστηρικτές της Ουκρανίας στο Κογκρέσο και στην Ευρώπη, το ζήτημα τώρα είναι ο βαθμός στον οποίο η απογοήτευση του Τραμπ απέναντι στη Ρωσία θα εξελιχθεί σε πρακτική υποστήριξη προς το Κίεβο. Η πραγματική δοκιμασία για τη Ρωσία θα έρθει αν οι συντριπτικές κυρώσεις που κατατέθηκαν πριν από μήνες από τον Ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ λάβουν τελικά το προεδρικό πράσινο φως. Τα μέτρα περιλαμβάνουν δασμούς 500% στις εισαγωγές από οποιαδήποτε χώρα αγοράζει ρωσικό ουράνιο, φυσικό αέριο ή πετρέλαιο, με την Ινδία και την Κίνα να επηρεάζονται περισσότερο.

Ο Γκράχαμ προτείνει πλέον μια τροποποίηση στο νομοσχέδιό του για να γλιτώσει τις χώρες που εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά έχουν υποστηρίξει την Ουκρανία στον τριετή πόλεμό της με τη Ρωσία. Το νομοσχέδιο δίνει επίσης στον Τραμπ το δικαίωμα να άρει για 180 ημέρες τις κυρώσεις σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο ή ουράνιο και, στην αναθεωρημένη του μορφή, προτείνεται μια δεύτερη εξαίρεση 180 ημερών.

«Προχωράμε», δήλωσε ο Γκράχαμ μετά την επίθεση του Τραμπ κατά του Πούτιν, προσθέτοντας ότι ο Τραμπ «μου είπε ότι ήρθε η ώρα να κινηθούμε, οπότε θα κινηθούμε». Για τους Ουκρανούς στρατιώτες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, η ελπίδα ότι κάτι αλλάζει είναι πλέον ζωντάνη, μένει να αποδειχθεί για πόσο.