Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε ξεκάθαρο την Τετάρτη ότι η απόφαση για τον αποκλεισμό ανηλίκων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εναπόκειται αποκλειστικά στις εθνικές κυβερνήσεις, αφήνοντας ανοικτό το δρόμο για τη Γαλλία να απαγορεύσει τη χρήση τους σε άτομα κάτω των 15 ετών.
«Ας είμαστε ξεκάθαροι… Η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να επιβάλει γενικευμένες απαγορεύσεις. Αυτό είναι αρμοδιότητα των κρατών-μελών», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου Τόμας Ρενιέ. Όπως εξήγησε, η Γενική Ρύθμιση για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) δίνει στα κράτη τη δυνατότητα να ορίζουν ηλικιακό όριο για τη χρήση πλατφορμών από τους ανηλίκους — αλλά πάντα με δυνατότητα γονικής συναίνεσης.
Μακρόν: «Δεν μπορούμε να περιμένουμε» — Εθνικά μέτρα αν δεν υπάρξει πρόοδος στην ΕΕ
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εμφανίστηκε αποφασισμένος να κινηθεί άμεσα σε εθνικό επίπεδο. Μιλώντας το βράδυ της Τρίτης στη δημόσια τηλεόραση France 2, μετά τη δολοφονία 31χρονης σχολικής επιτηρήτριας από 14χρονο μαθητή στη Ντιζόν, δήλωσε: «Δεν μπορούμε να περιμένουμε». Λίγες ώρες αργότερα, μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα X, ανακοίνωσε:
«Θα παγορεύσω τα social media για τα παιδιά κάτω των 15. Οι πλατφόρμες μπορούν να επαληθεύσουν την ηλικία. Ας το κάνουν».
Αν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή κινητοποίηση εντός των επόμενων μηνών, ο Μακρόν δεσμεύεται να προχωρήσει μονομερώς:
«Αν δεν υπάρξει πρόοδος, θα διαπραγματευτώ με τους Ευρωπαίους ώστε να το εφαρμόσουμε στη Γαλλία».
Η Γαλλία σκληραίνει τη στάση της – Ηλικιακή επαλήθευση και στις online αγορές μαχαιριών
Παράλληλα, η Γαλλία προχωρά στην υποχρεωτική επαλήθευση ηλικίας και για τις online αγορές μαχαιριών κάτι που ισχύει ήδη για τις πορνογραφικές ιστοσελίδες.
«Κανένας 15χρονος δεν θα μπορεί να αγοράσει μαχαίρι στο διαδίκτυο», δήλωσε ο Μακρόν, προαναγγέλλοντας βαριά πρόστιμα και απαγορεύσεις.
Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού είχε ήδη ζητήσει την πλήρη απαγόρευση πώλησης μαχαιριών σε ανηλίκους.
Η Γαλλία έχει ξεκινήσει προσπάθειες να υποχρεώσει πλατφόρμες όπως X, Reddit, Bluesky και Mastodon να υιοθετήσουν μηχανισμούς ηλικιακής επαλήθευσης, κατατάσσοντάς τες σε κατηγορίες παρόμοιες με τις ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου.
Ήδη από τις 7 Ιουνίου τέθηκε σε εφαρμογή η σχετική νομοθεσία για τις πορνογραφικές ιστοσελίδες, οδηγώντας την Pornhub να αποσυρθεί από τη γαλλική αγορά. Η κίνηση αυτή προκάλεσε απότομη αύξηση της ζήτησης για VPN υπηρεσίες.
Η ελληνική πρωτοβουλία για χρονικούς περιορισμούς
Παράλληλα με τις γαλλικές πρωτοβουλίες, η Ελλάδα –με τη στήριξη της Γαλλίας και της Ισπανίας– ηγείται προσπάθειας για την επιβολή αυστηρών χρονικών περιορισμών στη χρήση του διαδικτύου από εφήβους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Ωστόσο, χώρες όπως η Δανία δείχνουν πόσο περιορισμένα μπορούν να είναι τα όρια των νομοθετικών παρεμβάσεων χωρίς τεχνικά μέσα εφαρμογής: Σχεδόν τα μισά παιδιά κάτω των 10 ετών στη χώρα διαθέτουν λογαριασμό στα social media, ενώ σχεδόν το σύνολο των 13χρονων είναι ενεργοί χρήστες, σύμφωνα με την υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής της Δανίας Καρολίνα Στέιτζ Όλσεν.
Η Κομισιόν τρέχει να προλάβει με εφαρμογή και οδηγίες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται αυτή τη στιγμή πάνω σε οδηγίες εφαρμογής του Κανονισμού Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) για την προστασία των ανηλίκων, οι οποίες αναμένεται να δημοσιευτούν στις αρχές του καλοκαιριού. Παράλληλα, σχεδιάζεται δοκιμαστική χρήση εφαρμογής επαλήθευσης ηλικίας σε πέντε κράτη, μεταξύ των οποίων και η Γαλλία.
Η Δανία, η οποία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ από τον Ιούλιο, σχεδιάζει να επιταχύνει τις σχετικές διαβουλεύσεις, φέρνοντας τις πολιτικές προστασίας των ανηλίκων στο προσκήνιο της ευρωπαϊκής ατζέντας.
Διαφορετικές προσεγγίσεις ΕΕ και Παρισιού
Το μήνυμα του Παρισιού είναι σαφές: η Γαλλία δεν πρόκειται να περιμένει τις χρονοβόρες διαδικασίες των Βρυξελλών για να αντιμετωπίσει τις απειλές που θεωρεί ότι συνδέονται με την ανεξέλεγκτη πρόσβαση των ανηλίκων στα social media. Από την πλευρά της, η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι η ευθύνη ανήκει στα κράτη-μέλη και προσπαθεί να συντονίσει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Όμως, όπως όλα δείχνουν, το ερώτημα δεν είναι πια αν η Ευρώπη θα κινηθεί, αλλά πόσο γρήγορα — και με πόσο εναρμονισμένο τρόπο.
