Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου, η Ουκρανία συμφώνησε στην πρόταση των ΗΠΑ για άμεση εκεχειρία και όλα τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στη Μόσχα, καθώς ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο αν και εκείνη από την πλευρά της θα συναινέσει στην κατάπαυση του πυρός.

Παρά την ανησυχία, που εύλογα υπάρχει, ότι μια τέτοιους είδους εκεχειρία είναι πολύ εύκολο να τιναχτεί στον αέρα με το παραμικρό λάθος, αυτή τη στιγμή, είναι χρήσιμο να δούμε τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Όπως αναφέρει το Politico, η εκεχειρία των 30 ημερών θα τεθεί σε ισχύ μόλις η Ρωσία δεχθεί τους όρους.

Να τι γνωρίζουμε για τη συμφωνία μέχρι στιγμής:

1. Οι μάχες θα μπορούσαν να σταματήσουν αμέσως, εάν συμφωνήσει η Ρωσία

Η ομάδα διαπραγμάτευσης του Τραμπ τόνισε ότι θα μεταφέρει άμεσα το σχέδιο για εκεχειρία 30 ημερών στη Μόσχα. «Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο τους», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο. Η Ρωσία είναι ευχαριστημένη από τη στάση του Τραμπ μέχρι στιγμής και η κατάπαυση του πυρός δεν επιβάλλει κάποια ιδιαίτερη προϋπόθεση στο Κρεμλίνο, από όσο είναι γνωστά μέχρι σήμερα, πέρα από την άμεση παύση των επιθέσεων.

Σύμφωνα με το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός, η παύση των εχθροπραξιών θα επιτρέψει τη διενέργεια ανθρωπιστικών βημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, της απελευθέρωσης άμαχων κρατουμένων «και της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που εκτοπίστηκαν βίαια», ανέφερε η κοινή δήλωση.

2. Θα συμφωνήσει ο Πούτιν;

Η αρχική απάντηση της Μόσχας στο προτεινόμενο σχέδιο δεν ήταν ακριβώς ενθουσιώδης. Μιλώντας στη ρωσική κρατική υπηρεσία ειδήσεων TASS, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε: «Δεν αποκλείουμε επαφές με εκπροσώπους των ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες».

Οι δυτικοί αξιωματούχοι ήταν από καιρό προβληματισμένοι για το εάν ο Πούτιν ενδιαφέρεται πραγματικά για μακροπρόθεσμη ειρήνη, ακόμη κι αν αποδεχτεί την εκεχειρία των 30 ημερών. Η Ρωσία άλλωστε κερδίζει έδαφος στο πεδίο της μάχης, με τη βοήθεια άλλων χωρών, όπως η Βόρεια Κορέα, η Κίνα και το Ιράν.

Ο Πούτιν έχει επίσης διατυπώσει απαιτήσεις για μια διαρκή συμφωνία, τις οποίες φαίνεται να είναι αδύνατο να αποδεχτεί η Ουκρανία, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η απαγόρευση των ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων και η διεθνής αναγνώριση για τα εδάφη που κατέχονται από τη Ρωσία. Θα συμβιβαστεί με αυτούς τους όρους ο Πούτιν μόνο και μόνο επειδή τους προτείνει ο Τραμπ;

3. Οι ΗΠΑ μοιράζονται ξανά πληροφορίες με την Ουκρανία

Αφού έκαναν το ριζικό βήμα της διακοπής της προμήθειας στρατιωτικού εξοπλισμού και πληροφοριών προς το Κίεβο, οι ΗΠΑ συμφώνησαν τώρα να επανέλθουν στον διαμοιρασμό μυστικών πληροφοριών με την Ουκρανία, ενώ η συμφωνία προβλέπει ότι η ΗΠΑ θα επανεκκινήσουν επίσης τη “βοήθεια ασφαλείας”, δηλαδή την παροχή του μίνιμουμ απαραίτητου στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Ουκρανία.

4. Δεν πρόκειται για ειρηνευτική συμφωνία

Οι όροι της πρότασης αφορούν μία προσωρινή εκεχειρία, η οποία μπορεί να παραταθεί εάν συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές. Μόλις σταματήσουν οι μάχες, θα ξεκινήσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για τους όρους της μόνιμης ειρήνης. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ουκρανία έχουν υποσχεθεί να επιλέξουν τις διαπραγματευτικές τους ομάδες το συντομότερο δυνατό.

5. Δεν πρόκειται για συμφωνία ορυκτών

Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει πρόσβαση στα αποθέματα ορυκτών της Ουκρανίας, όπως το λίθιο, το ουράνιο και το τιτάνιο. Ο Ζελένσκι αναμενόταν να υπογράψει κάποιου είδους συμφωνία για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτών για αμερικανικές εταιρείες όταν επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο πριν από δύο εβδομάδες, αλλά αυτή η προοπτική κατέρρευσε κατά τη διάρκεια εκείνης της επίπονης δημόσιας διαμάχης με τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του JD Vance.

Μετά την ανακοίνωση του σχεδίου κατάπαυσης του πυρός την Τρίτη, ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους ότι θα προσκαλούσε τον Ζελένσκι ξανά στον Λευκό Οίκο για να συζητήσουν και πάλι τη συμφωνία.

6. Η Ουκρανία δεν έχει εγκαταλείψει κανένα έδαφος — ακόμα

Πριν από τις συνομιλίες, ο Ρούμπιο προειδοποίησε το Κίεβο ότι θα χρειαστεί να κάνει παραχωρήσεις, μεταξύ άλλων και σε εδαφικό επίπεδο. Αλλά κατά τη διάρκεια των συζητήσεων διάρκειας οκτώ ορών στη Τζέντα την Τρίτη, το θέμα της εκχώρησης εδαφών δεν τέθηκε καν, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο. Το θέμα είναι βέβαιο ωστόσο ότι θα τεθεί εάν ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για μόνιμη διευθέτηση του ζητήματος.

7. Ο Τραμπ δεν έχει συμφωνήσει να παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας

Ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένος να εγγυηθεί «πολλά» μέσω της μελλοντικής ασφάλειας της Ουκρανίας, θεωρώντας τις εγγυήσεις υποχρέωση της Ευρώπης και όχι των ΗΠΑ. Τίποτα στην κοινή δήλωση της Τρίτης δεν υποδηλώνει κάποια αλλαγή σε αυτόν τον τομέα.

8. Η Ευρώπη πρέπει να «εμπλακεί»

Η δήλωση ανέφερε ότι οι Ουκρανοί επιθυμούσαν τη συμμετοχή των «ευρωπαίων εταίρων» στην ειρηνευτική διαδικασία. Ωστόσο, δεν ήταν σαφές ότι η αμερικανική πλευρά συμφώνησε σε αυτό το σημείο. Από την πλευρά τους, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έσπευσαν να χαιρετίσουν την πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

9. Τι θα ακολουθήσει

Ο Στάρμερ θα συγκαλέσει συνάντηση των Ευρωπαίων και όχι μόνο ηγετών το Σάββατο. Παράλληλα, εργάζεται με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για να συγκροτήσει έναν «συνασπισμό των πρόθυμων» – χώρες που είναι έτοιμες δηλαδή να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτικές δυνάμεις ή να παράσχουν άλλη υποστήριξη σε μια διεθνή αποστολή για την τήρηση της μόνιμης εκεχειρίας.

Οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν σε αυτές τις συζητήσεις, καθώς η κυβέρνηση του Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα υπάρχει αμερικανικός στρατός στην περιοχή. Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν ο συνασπισμός του Στάρμερ και του Μακρόν είναι αρκετά ισχυρός για να πείσει τους Ουκρανούς ότι θα σταματήσει την επίθεση της Ρωσίας και αρκετά ουδέτερος για να πείσει τον Πούτιν ότι δεν αποτελεί απειλή.