Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ της Δευτέρας ανέστειλε όλη τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, ως επίδειξη ισχύος μετά την ταπεινωτική επίπληξη του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο την περασμένη εβδομάδα, με στόχο να τον πιέσει να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

«Ο Πρόεδρος Τραμπ επικεντρώνεται στην ειρήνη», δήλωσε ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στο POLITICO σχετικά με την πάυση της της βοήθειας. «Πρέπει και οι εταίροι μας να δεσμευτούν σε αυτόν τον στόχο. Διακόπτουμε προσωρινά τη βοήθεια και θα επανεξετάσουμε το ζήτημα για να διασφαλίσουμε ότι αυτή συμβάλλει στη λύση».

Η οδηγία αυτή εκδόθηκε λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι δεν είχε συζητήσει μια τέτοια πάυση—και τρεις ημέρες μετά την αξιοσημείωτη στιχομυθία που είχε με τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Ο Τραμπ και ο Αντιπρόεδρος Τζει Ντι Βανς εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για την έλλειψη ευγνωμοσύνης του Ουκρανού προέδρου, ο οποίος, όπως του είπε ο Τραμπ κατά πρόσωπο, «δεν έχει τα χαρτιά» για να νικήσει τη Ρωσία χωρίς τη συνεχή υποστήριξη των ΗΠΑ.

Η συμφωνία για τα ορυκτά παραμένει στο τραπέζι

Ωστόσο, ο Τραμπ ξεκαθάρισε στις δημόσιες δηλώσεις του τη Δευτέρα ότι η οικονομική συμφωνία για την οποία ο Ζελένσκι είχε έρθει στην Ουάσιγκτον παραμένει στο τραπέζι. Η προσέγγιση του «καρότου και του μαστίγιου» αποσκοπεί στο να εξαναγκάσει τον Ζελένσκι σε μια ευρύτερη διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης, που μίλησε ανώνυμα, ανέφερε ότι ο Τραμπ και η ομάδα του εξακολουθούν να πιστεύουν ότι ένας σχετικά γρήγορος τερματισμός του πολέμου που ξεκίνησε η Ρωσία πριν από τρία χρόνια είναι εφικτός και επιδιώκουν να πιέσουν τον Ζελένσκι να μετριάσει τη ρητορική του, ώστε να προσελκύσουν και τις δύο πλευρές σε διαπραγματεύσεις.

«Υπάρχει ένα πιθανό παράθυρο ευκαιρίας με τη Ρωσία», είπε ο αξιωματούχος. «Δεν θα φέρεις τον Πούτιν στο τραπέζι αν τον προσβάλλεις».

Όμως, όσο κι αν ο Τραμπ μπορεί να θέλει να μεσολαβήσει για μια ειρήνη, ο εγωισμός του παραμένει ένας παράγοντας. Τη Δευτέρα, ορισμένοι σύμβουλοί του συνέχισαν να υποστηρίζουν ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία, ανεξαρτήτως διακυβεύματος, μέχρι ο Ζελένσκι να αναλάβει την ευθύνη για τη διένεξη της Παρασκευής.

«Αυτό που πρέπει να ακούσουμε από τον Πρόεδρο Ζελένσκι είναι ότι μετανιώνει για ό,τι συνέβη, ότι είναι έτοιμος να υπογράψει αυτή τη συμφωνία για τα ορυκτά και ότι είναι έτοιμος να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες», δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Βολτζ, στο Fox News τη Δευτέρα.

Τα εμπόδια στο δρόμο

Σημαντικά εμπόδια παραμένουν για τη διάσωση των σχέσεων ΗΠΑ-Ουκρανίας. Αυτά περιλαμβάνουν την απαίτηση να ζητήσει ο Ζελένσκι συγγνώμη από τον Τραμπ, παρά το γεγονός ότι θεωρείται θύμα από τους συμμάχους στην Ευρώπη και πολλούς στις ΗΠΑ. Και γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι ακόμη και αν ο Ζελένσκι καταπιεί την υπερηφάνειά του και ζητήσει συγγνώμη από τον Τραμπ για τις φερόμενες προσβολές, η συμφωνία κατανομής κερδών από τα σπάνια ορυκτά δεν θα οδηγήσει άμεσα σε ειρηνευτικές συνομιλίες ούτε θα αποτρέψει τον Τραμπ από το να πλησιάσει περισσότερο τη Ρωσία.

Ωστόσο, αξιωματούχοι της κυβέρνησης εργάστηκαν το Σαββατοκύριακο μέσω διαύλων διπλωματίας για να σώσουν τη συμφωνία, ενώ σύμμαχοι προέτρεψαν δημόσια τον Ζελένσκι να κάνει μια επίδειξη μεταμέλειας. Και ο Τραμπ, παρά τη σκληρή ρητορική του κατά του Ζελένσκι, άφησε μια μικρή χαραμάδα ελπίδας στα σχόλιά του τη Δευτέρα, διατηρώντας ζωντανές τις ελπίδες της Ευρώπης και της Ουκρανίας.

Ορισμένοι νομοθέτες που υποστηρίζουν την Ουκρανία προσπαθούν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις, αν και αντιμετωπίζουν αυξανόμενη αντίδραση από Ρεπουμπλικάνους που αντιτίθενται στον Ζελένσκι και τον πόλεμο.

Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Μπράιαν Φιτζπάτρικ, που υποστηρίζει την Ουκρανία, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η συμφωνία για τα ορυκτά θα διευθετηθεί σύντομα και θα οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες οικονομικές και στρατιωτικές συμφωνίες.

«Θα επαναφέρουμε 100% αυτό το τρένο στις ράγες», έγραψε στο X.

Ο Τραμπ πιέζει την Ευρώπη

Ο Τραμπ, πάντως, δεν είναι στο πλευρό ούτε του Ζελένσκι ούτε της Ευρώπης. Και η επιθυμία του να οικοδομήσει σχέσεις με τη Μόσχα πιέζει την Ευρώπη να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας που θα άφηνε την Ουκρανία ευάλωτη.

Όταν ρωτήθηκε αν πρόκειται να διαπραγματευτεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Τραμπ απάντησε τη Δευτέρα: «Θα κάνουμε συμφωνίες με όλους».

Η προοπτική μιας συμφιλίωσης του Τραμπ με τον Πούτιν έχει αυξήσει την αίσθηση του επείγοντος για την Ευρώπη, η οποία αναζητά στρατηγικές για να εξασφαλίσει τη δική της ασφάλεια και αυτή της Ουκρανίας.

Ο Ιαν Μπρέμερ, πρόεδρος του Eurasia Group, σημείωσε σε ενημέρωσή του ότι υπάρχει συζήτηση για πιθανές επισκέψεις του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Ουάσιγκτον, με σκοπό να αποκαταστήσουν τις σχέσεις, να αναβιώσουν τη συμφωνία για τα ορυκτά και να προωθήσουν ένα ευρωπαϊκό σχέδιο κατάπαυσης του πυρός.

Ωστόσο, η προσέγγιση του Τραμπ προς τη Μόσχα ενδέχεται να περιπλέξει αυτά τα σχέδια και να οδηγήσει σε πρόσθετες απαιτήσεις προς τον Ζελένσκι.

Νωρίτερα τη Δευτέρα, ο Τραμπ επέκρινε τον Ζελένσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επιτιθέμενος στις δηλώσεις του για την προοπτική ενός παρατεταμένου πολέμου, χαρακτηρίζοντάς τις ως «τη χειρότερη δήλωση που θα μπορούσε να γίνει».

«Αυτός ο τύπος δεν θέλει ειρήνη όσο έχει την υποστήριξη της Αμερικής», έγραψε ο Τραμπ.

Σε συμφωνία η γραμμή ΗΠΑ-Ρωσίας

Αυτά ήταν ανάμεσα σε πολλά σχόλια που αντήχησαν τη ρητορική του Κρεμλίνου, σε τέτοιο βαθμό που ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση την Κυριακή ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική «σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμίζεται με τη δική μας οπτική». Όπως και ο Τραμπ, κατηγόρησε την Ουκρανία για την παράταση του πολέμου που ξεκίνησε η Ρωσία χωρίς πρόκληση πριν από τρία χρόνια.

«Το καθεστώς του Κιέβου και ο Ζελένσκι δεν θέλουν ειρήνη», είπε ο Πεσκόφ.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον του Τραμπ για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Μόσχα θα μπορούσε να επισκιάσει αυτά τα σχέδια και να τον οδηγήσει να διατυπώσει περισσότερες απαιτήσεις προς τον Ζελένσκι, του οποίου η χώρα βρίσκεται υπό ρωσική επίθεση εδώ και τρία χρόνια.

Ο Ζελένσκι προσπάθησε να αμβλύνει την ένταση με δική του ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης — απευθυνόμενος στον Τραμπ — τονίζοντας την επιθυμία του για ειρήνη «το συντομότερο δυνατό».

Η ευρωπαϊκή στήριξη προς τον Ζελένσκι το Σαββατοκύριακο, καθώς και οι συζητήσεις για ξεχωριστές ειρηνευτικές προτάσεις, κατέστησαν σαφές ότι δεν είναι μόνος του και ότι μπορεί να έχει επαρκή υποστήριξη για να αποκρούσει τις ρωσικές επιθέσεις για κάποιο διάστημα.