To 2025 μόλις έφτασε και η επιθυμία να «επανεφεύρουμε» κομμάτια του εαυτού μας είναι ταυτόσημη της χρονικής αυτής συγκυρίας.
Το να αφιερώνουμε χρόνο για να προσδιορίσουμε και να θέσουμε στόχους κατά την περίοδο των γιορτών είναι μια παράδοση που έχει καθιερωθεί.
Η ιστορία πίσω από τις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς μάς πάει πολύ πίσω. Λέγεται ότι οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι ήταν οι πρώτοι άνθρωποι, που συνήθιζαν να παίρνουν αποφάσεις για όλο τον χρόνο την Πρωτοχρονιά, πριν από περίπου 4.000 χρόνια.
Στην αρχαία Ρώμη ο αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας καθιέρωσε την 1η Ιανουαρίου ως αρχή του νέου έτους περίπου το 46 π.Χ.
Το 1740, ο άγγλος κληρικός Τζον Ουέσλι, δημιούργησε τη «Λειτουργία Ανανέωσης του Συμφώνου», που συνήθως τελούνταν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Σε αυτές τις Νυχτερινές Λειτουργίες της Πρωτοχρονιάς οι πιστοί προσεύχονταν και έπαιρναν αποφάσεις για το επόμενο έτος.
Νέοι στόχοι, μικρά βήματα, μεγάλη επιτυχία
Οι ψυχολόγοι λένε ότι για να επιτύχετε τους στόχους σας αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να ξεκινήσετε κάνοντας μικρά βήματα, αντιμετωπίζοντας τις προσδοκίες σας με σύνεση και ηρεμία.
«Μια από τις αγαπημένες μου φράσεις στη θεραπεία, η οποία έχει σκοπό να είναι λίγο ανόητη, είναι «σταματήστε να πρέπει να είστε ο εαυτός σας»», δήλωσε στον Guardian η Jennifer Caspari, ψυχολόγος και θεραπεύτρια γνωστικής συμπεριφοράς στο Κολοράντο.
Αυτό που εννοεί, είπε, είναι να «καθίσετε και να απογυμνώσετε αυτή την αίσθηση του “πρέπει”» και αντ’ αυτού να επικεντρωθείτε στις αξίες που αισθάνεστε σημαντικές.
«Ένα πολύ συνηθισμένο παράδειγμα είναι ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ότι πρέπει να εκτιμούν τη γυμναστική», δήλωσε η Caspari. «Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό για ορισμένους ανθρώπους – και πραγματικά όχι σημαντικό για άλλους».
Μία από τις ασκήσεις που χρησιμοποιεί είναι να δίνει στους ανθρώπους έναν κατάλογο λέξεων που βασίζονται σε αξίες – όπως επίτευγμα, περιέργεια ή ανεξαρτησία – και στη συνέχεια να ορίζει τι σημαίνουν οι λέξεις για το άτομο.
Αν αισθάνεστε ότι αυτή η αξία δεν εκπληρώνεται, τότε ίσως ήρθε η ώρα να φτιάξετε ένα σχέδιο για να το αλλάξετε αυτό.
Χρησιμοποιώντας την αξία της περιέργειας ως παράδειγμα, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ανάγνωση ενός βιβλίου, την παρακολούθηση ενός μαθήματος ξένης γλώσσας ή την επίσκεψη στο κολυμβητήριο δύο φορές την εβδομάδα- όλα αυτά τα βήματα είναι εφικτά και συγκεκριμένα.
Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει την «έξυπνη» στοχοθεσία – ένα ακρωνύμιο που σημαίνει συγκεκριμένα, μετρήσιμα, εφικτά, σχετικά και χρονικά περιορισμένα.
Αν αυτό ακούγεται εταιρικό, είναι. Οι στόχοι αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά από έναν σύμβουλο διαχείρισης τη δεκαετία του 1980. Η στρατηγική είναι πανταχού παρούσα, αλλά και ευρέως επικριμένη για το γεγονός ότι είναι προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα.
Οι δικές σας ανάγκες στο προσκήνιο
Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο, δήλωσε στον Guardian η κλινική ψυχολόγος Molly Sherb, να ξεκινήσετε με κάτι λιγότερο συγκεκριμένο, αλλά ενημερωμένο από τις δικές σας ανάγκες.
«Η απόφαση για το νέο έτος που θέτετε τώρα θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με αυτό που κάνετε τώρα», δήλωσε η Sherb. Θα πρέπει ο στόχος να εστιάζει στο τώρα και «να είναι πιο βραχυπρόθεσμος παρά κάτι που θέτετε για ολόκληρο το έτος».
Αν και μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, ο καθορισμός στόχων που περιλαμβάνουν σχετικά μικρές αλλαγές μπορεί να οδηγήσει στη μεγαλύτερη επιτυχία.
Μελετητές από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης διερεύνησαν μέσω ενός πειράματος μεγάλης κλίμακας τις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς περισσότερων από 1000 ατόμων, προκειμένου να εξετάσουν το αν και κατά πόσο τις τηρούν, αλλά και το αν ο καθορισμός στόχων αυξάνει τελικά τις πιθανότητες επιτυχίας.
Σύμφωνα με τα πορίσματα του πειράματος, άνθρωποι που έχουν στόχους με θετικό προσανατολισμό σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας σε σύγκριση με αυτούς που βάζουν στόχους αποφυγής, όπως το ότι «δε θα ξαναφάω αργά το βράδυ».
Στην πραγματικότητα, παρά τα μεγάλα σχέδια και τους δημόσιους απολογισμούς, μόνο το 8% των ανθρώπων πρόκειται να πετύχει τους στόχους της Πρωτοχρονιάς, όπως αναφέρει η μελέτη του Πανεπιστημίου του Scranton.
Όσο πιο φιλόδοξη είναι μια απόφαση, τόσο δυσκολότερο είναι να τηρηθεί, γι’ αυτό οι ειδικοί συμβουλεύουν τους ανθρώπους να θέτουν ρεαλιστικούς και άρα πιο επιτεύξιμους στόχους στην αρχή κάθε χρονιάς.
Κι ακόμη, να εστιάζουν σε ένα μόνο πράγμα που θέλουν να αλλάξουν και όχι σε πολλά μαζί, γιατί τότε αυξάνει ο κίνδυνος ο εαυτός τους να τους προδώσει.
Μια σιωπηλή απόφαση δεν βοηθά
Δύο άλλες συμβουλές των ψυχολόγων είναι να ανακοινώνει κανείς την απόφασή τους σε άλλους (π.χ. συγγενείς ή φίλους) και να βρίσκει παρέα για συμπαράσταση στην αλλαγή της συνήθειάς του.
Όταν κάποιος παίρνει μια σιωπηλή απόφαση και επιπλέον προσπαθεί μόνος του να την τηρήσει, χρειάζεται περισσότερη δύναμη θέλησης.
«Ο πιο μικρός στόχος είναι το πρώτο και πιο εύκολο σκαλοπάτι που θα σας κάνει να νιώσετε την αίσθηση της επίτευξης, της επιτυχίας – επειδή αυτό θα σας δώσει κίνητρο να κάνετε τα πιο δύσκολα πράγματα στην πορεία», η δήλωσε η Sherb.
Σε κάθε περίπτωση, ο σκοπός του καθορισμού του στόχου θα πρέπει να είναι να έρθετε σε επαφή με τον εαυτό σας, τις αξίες σας και τις δικές σας ανάγκες σήμερα, είπαν τόσο η Sherb όσο και η Caspari.
«Οι αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς είναι μια κατασκευασμένη πίεση για αλλαγή, αλλά οποιαδήποτε στιγμή είναι μια καλή στιγμή για να κάνετε μια αλλαγή», δήλωσε ο Sherb. «Αν δεν το νιώθετε σωστό για εσάς αφήστε τον εαυτό σας να βολευτεί στο 2025».
Οι πιο συνηθισμένες πρωτοχρονιάτικες αποφάσεις
- Να γίνω καλύτερος άνθρωπος
- Να χάσω βάρος
- Να κάνω περισσότερο γυμναστική
- Να πληρώσω τα χρέη μου
- Να κόψω το κάπνισμα
- Να δουλεύω λιγότερο
- Να περνάω περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μου
