Είναι πλέον περιττή η διαπίστωση της αβελτηρίας της κυβέρνησης και της διοίκησης εν γένει ως προς την διαχείριση του προσφυγικού.

Βρισκόμαστε ήδη σε ένα στάδιο που θα μπορούσε να είναι ο προθάλαμος του χάους, το οποίο ούτως ή άλλως έχει αρχίσει να απειλεί τα νησιά που ασφυκτιούν από τις ροές και την δυσανάλογα μεγάλη συγκέντρωση προσφύγων και μεταναστών.

Προφανώς και απαιτείται σχέδιο, αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα. Σύντομα θα πάψουν όλα αυτά να ακούγονται σαν παραινέσεις και εκκλήσεις και θα μετατραπούν (δια της απουσίας τους) σε παραμέτρους κρίσης, δίχως ορατή εξέλιξη και έκβαση.

Εχει όμως σημασία πέραν όλων αυτών η διαπίστωση πως η αβελτηρία δεν είναι το μόνο πρόβλημα.

Ούτε είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα ότι η κυβέρνηση διαπληκτίζεται με τον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, ούτε θα έπρεπε να συζητούνται για πολύ ακόμη οι απρέπειές του.

Το πλέον ανησυχητικό φαινόμενο των ημερών είναι η ασύνειδη για μία ακόμη φορά υποχώρηση του κράτους.

Μπορεί κάποιος να υποστηρίξει βασίμως ότι η «απόβαση» των ΜΑΤ στην Λέσβο και την Χίο ήταν μία λάθος απόφαση. Λύση σε τίποτε δεν επρόκειτο να δώσει αυτή η αποστολή.

Το χειρότερο όμως είναι ότι διαμορφώθηκε μία εικόνα πλήρους ανυπαρξίας και αδυναμίας του κράτους. Κατά μία έννοια, πρόκειται για κατάλυση του κράτους, με τους εκπροσώπους του να παρατηρούν.

Αν υποθέσει κανείς ότι τα ΜΑΤ απεστάλησαν στα δύο νησιά για να αποκαταστήσουν την τάξη, βλέπει εν τέλει ένα τραγελαφικό αποτέλεσμα. Τα ΜΑΤ, ως μία από τις ισχυρότερες εκδοχές της κατά τα άλλα νόμιμης κρατικής βίας, πήγαν στα δυό νησιά, συνεπλάκησαν με πολίτες και εν τέλει εδάρησαν, δέχθηκαν επιθέσεις, υποχώρησαν περίπου ατάκτως και αποχώρησαν ησύχως.

Δεν υποστηρίζει φυσικά κάποιος ότι θα έπρεπε να παραμείνουν και να εμπλακούν σε μία ιδιότυπη σύγκρουση και σε διαρκείς συμπλοκές με Ελληνες πολίτες. Κάτι τέτοιο θα παρέπεμπε σε άλλες εποχές, μεθόδους, αντιλήψεις και νοοτροπίες.

Πλην όμως, φάνηκε ότι όλα έγιναν λάθος.

Οι χειρισμοί της κυβέρνησης, με εμφανή τον εκνευρισμό αρμοδίων και μη, ήταν άτσαλοι και αμήχανοι. Εν τέλει με τις αποφάσεις και τα λάθη της, υπονόμευσε την ίδια την αξιοπιστία της και πλέον έχει βρεθεί τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, πολλά βήματα πίσω από το σημείο εκκίνησης.

Βασική προϋπόθεση για την διαχείριση του προβλήματος είναι η παροουσία ενός στιβαρού και αξιόπιστου κράτους. Η διασφάλισή του δεν γίνεται μόνο δια της βίας και της καταστολής. Πρωτίστως γίνεται με την αντίληψη, τον σχεδιασμό, την δράση και την μετάδοση της εικόνας ότι μερικά πράγματα είναι αδιαπραγμάτευτα.