Τζον Κάρολ Λιντς: Ο 55άρης ρολίστας, τώρα και σκηνοθέτης

Στην 60χρονη καριέρα του, ο γεννημένος στο Κεντάκι Χάρι Ντιν Στάντον, συνεργάστηκε με εκατοντάδες σκηνοθέτες ανάμεσα στους οποίους και μερικοί από τους σημαντικότερους του Χόλιγουντ: ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Σαμ Πέκινπα, ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Ντέιβιντ Λιντς και ο Ρίντλεϊ Σκοτ. Δούλεψε και με πολλούς ευρωπαίους όπως ο Μπερτράν Ταβερνιέ και ο Βιμ Βέντερς που τον σκηνοθέτησε στο «Παρίσι Τέξας», μια από τις ελάχιστες φορές που ο Στάντον υπήρξε πρωταγωνιστής. Ηταν από τις περιπτώσεις ηθοποιών που ενώ ο περισσότερος κόσμους τους ξέρει χάρη σε πολύ χαρακτηριστικούς β’, γ’ ή δ’ ρόλους, δεν συγκρατεί ποτέ το όνομά τους.

Λίγο πριν πεθάνει όμως, ο Χάρι Ντιν Στάντον, αυτός ο κυριολεκτικά θησαυρός του κινηματογράφου και μια 100 % cult φιγούρα, έπαιξε και στην ταινία «Lucky» του Τζον Κάρολ Λιντς που είναι κατ’ αρχάς ηθοποιός και αυτή είναι η πρώτη του σκηνοθετική δουλειά. Μάλιστα, ως ηθοποιός, ο Τζον Κάρολ Λιντς – με τον οποίο το ΒΗΜΑ μίλησε τηλεφωνικώς όταν βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του κινηματογραφικού φεστιβάλ όπου το «Lucky» πρωτοπροβλήθηκε –έχει κοινά γνωρίσματα με τον Στάντον. Είναι κι αυτός μια πολύ γνωστή «μούρη» που όλοι την ξέρουν αλλά… μα πως διάολο τον λένε; Τον έχουμε δει στο «Zodiac» του Ντέιβιντ Φίντσερ, στο «Φάργκο» των αδελφών Κόεν, στο «Νησί των καταραμένων» του Μάρτιν Σκορσέζε, στη σειρά «American Horror Story»… Kαι που δεν έχει παίξει.

Στο «Lucky» παρακολουθούμε μερικές μέρες από την ζωή του ήρωα του τίτλου (Στάντον) μια σκελετωμένη φιγούρα, με χαρακωμένο από ρυτίδες πρόσωπο, βαθουλωμένα μάτια, τσιγάρο διαρκώς κρεμασμένο στα χείλη. Ο Lucky περιφέρεται στο χωριό του, τον βλέπουμε να συναναστρέφεται διάφορους ανθρώπους, να κάθεται στο μπαράκι, να πηγαίνει στον γιατρό, να πίνει γάλα, να κάνει γυμναστική. Οι ατάκες που άλλοτε είναι αρωματικά άνθη και άλλοτε δηλητηριασμένα βέλη.

Όμως ο βασικός λόγος για τον οποίο ο Τζ. Κ. Λιντς ήθελε να γυρίσει την συγκεκριμένη ταινία με τους συγκεκριμένους ηθοποιούς και ιδιαίτερα τον Χάρι Ντιν Στάντον ήταν αυτό που η ταινία υπογείως πραγματεύεται: «ο φόβος του θανάτου και η ενδεχόμενη λύση για το ξεπέρασμα αυτού του φόβου μέσα από τις καταστάσεις ενός ανθρώπου που ζει στην άκρη της ανθρώπινης ύπαρξης» είπε. «Και όλα αυτά χωρίς αυτός ο άνθρωπος να προφυλάσσεται στο δίχτυ μιας πνευματικής ζωής που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στην ανάσταση ή την μετενσάρκωση.»

Βέβαια, ο Lucky μοιάζει επίσης με μια έρευνα πάνω στον ίδιο τον ηθοποιό που τον υποδύεται, τον Χάρι Ντιν Στάντον, του οποίου η ζωή δεν θα πρέπει να ήταν και τόσο διαφορετική. «Πράγματι, αυτό έγινε συνειδητά, όχι μόνον από την δική μου πλευρά αλλά και από εκείνη των ανθρώπων που έγραψαν το σενάριο» είπε ο Λιντς για τους Λόγκαν Σπαρκς και Ντράγκο Σουμόνγια. «Όταν έγραψαν το σενάριο, είχαν εμπνευστεί από τον ίδιο τον Χάρι Ντιν ως ηθοποιό αλλά και ως άνθρωπο. Το μεδούλι αυτής της ιστορίας ήταν η ίδια η ιστορία του, η φιλοσοφία του για την ζωή και τον θάνατο, η κοσμοθεωρία του. Όλα αυτά βεβαίως αναμεμειγμένα στο πλαίσιο μιας μυθοπλασίας.»

Ο Τζον Κάρολ Λίντς γεννήθηκε το 1963 στο Μπάουλντερ του Κολοράντο και η εμπειρία του δίπλα σε τόσους σπουδαίους σκηνοθέτες τον βοήθησε σημαντικά σε αυτή την πρώτη σκηνοθετική προσπάθειά του. Αναφέρεται με πάθος στο λεξιλόγιο των σκηνοθετών, στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους απευθύνονταν στους ηθοποιούς – «ο κάθε ηθοποιός έχει τον δικό του τρόπο και θέλει τον δικό του χειρισμό». Αλλά το μεγαλύτερο μάθημα, που δεν είναι ακριβώς μάθημα γιατί χρειάζεται χάρισμα, είναι το «πώς να φτιάχνεις συλλογικά μια ατμόσφαιρα. Η διατήρηση ενός συγκεκριμένου τόνου, του τόνου που εσύ, ο σκηνοθέτης έχεις ορίσει, είναι το δυσκολότερο πράγμα στην δημιουργία μιας ταινίας.»

Εδώ και 10 με 15 χρόνια ο Τζον Κάρολ Λιντς ήθελε με κάποιο τρόπο να σκηνοθετήσει.

Και το γεγονός ότι είχε στη διάθεσή του έναν ηθοποιό που όχι απλώς είχε την ηλικία αλλά και την ενέργεια να πει αυτή την ιστορία έκανε το σχέδιο ακόμα πιο ελκυστικό. «Θα ήμουν ηλίθιος αν δεν το προσπαθούσα μέχρι τέλους.» Οσο για το γεγονός ότι το «Lucky», η πρώτη σκηνοθεσία του Τζον Κάρολ Λιντς υπήρξε η τελευταία του Στάντον, ο σκηνοθέτης δεν ξέρει αν μπορεί να αποκαλέσει το γεγονός ειρωνεία, σίγουρα όμως «δεν αφήνει καμία γλύκα πίσω του. Γιατί ποτέ δεν την αντιμετωπίσαμε ως τελευταία ταινία του. Νόμιζες ότι αυτός ο τύπος θα μπορούσε να ζήσει για πάντα.»

Υπήρξε μια στιγμή στα γυρίσματα αυτής της ταινίας που ο Τζον Κάρολ Λιντς θα θυμάται για πάντα. «Καθόμασταν παρέα και περιμέναμε να στηθούν οι κάμερες. Και υπήρξε μια στιγμή, δεν θα πρέπει να κράτησε παραπάνω από 15 δευτερόλεπτα που ήμασταν κι οι δυό σιωπηλοί και απλώς κοιτούσαμε. Θα την φυλάω για πάντα αυτή την στιγμή γιατί ο Χάρι ήταν τόσο παρών μέσα στη σιωπή. Ένα μεγάλο ταλέντο του Χάρι ήταν ότι δεν έλεγε τίποτα αν δεν χρειαζόταν να πει.»

Πάντως το σίγουρο επίσης είναι ότι ο Χάρι Ντιν Στάντον υπήρξε σαφώς ένας από τους πιο υποτιμημένους ηθοποιούς που πέρασαν ποτέ από το Χόλιγουντ. Δεκάδες, δεκάδες αξιομνημόνευτοι ρόλοι και ούτε μία, ούτε μία φορά υποψήφιος για το Οσκαρ. Ισως όμως, ακόμα και τώρα, μετά θάνατον, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου να τον προσέξει. Ακόμα και μια μετά θάνατον υποψηφιότητα στην κατηγορία του Α’ ανδρικού ρόλου θα ήταν κάτι σημαντικό. Και ο Τζον Κάρολ Λιντς το εύχεται μέσα από την καρδιά του.

————————————————————