Ενα έργο για το θέατρο και τους ανθρώπους του είναι ο «Θεατροποιός» του Τόμας Μπέρνχαρντ (1931-1989) μέσα από το οποίο ο συγγραφέας κάνει το δικό του σχόλιο, εκφράζοντας τη ματαιότητα της τέχνης που υπηρετεί. Και αυτό προτείνει με τη σκηνοθεσία του ο Ακύλλας Καραζήσης στη σκηνή του θεάτρου Πόρτα. Ηρωές του είναι αρτίστες, θεατρίνοι, τραγουδίστριες της όπερας, φιλόσοφοι, στρατηγοί, που όλοι μαζί συνθέτουν το ένα και μοναδικό πρόσωπο ενός αφηγητή, αποτυχημένου και επιτυχημένου μαζί, ενός θεού-κλόουν.

«Το κεντρικό πρόσωπο είναι αυτός ο θεατροποιός ο οποίος γράφει, παίζει και σκηνοθετεί. Κυρίως όμως είναι ένας άνθρωπος που θεωρεί ότι είναι μεγάλος συγγραφέας: Εγραφε επί οκτώ χρόνια ένα έργο και τώρα μαζί με την οικογένειά του γυρίζουν τα χωριά και το παίζουν. Εχει τον τίτλο “Στον τροχό της ιστορίας” και διαθέτει τις φιλοδοξίες ενός σημαντικού πνευματικού γεγονότος».
Ρεαλιστικά πρόσωπα


Οπως συμβαίνει στα έργα του αυστριακού δημιουργού, «οι ήρωές του είναι άνθρωποι που μιλάνε εμμονικά για κάποιο θέμα και μιλάνε πολύ. Δεν είναι όμως ούτε γκροτέσκα πρόσωπα ούτε καρικατούρες, κι ας διαθέτουν κάποια στοιχεία ανάλογα. Οι ήρωες του Μπέρνχαρντ» επισημαίνει ο Ακύλλας Καραζήσης «είναι βαθιά ρεαλιστικά πρόσωπα. Και ομολογώ ότι μια πλευρά μας, μια φωνή μέσα μας, είναι πάντα έτσι, αυτή η φωνή της μεγαλομανίας». Και συνεχίζει: «Ο θεατροποιός συγκεντρώνει ιδιότητες που τις έχουμε όλοι. Αυτή η κραυγή του ανθρώπου απέναντι στο πώς μπορεί να πραγματοποιήσει όλα τα όνειρα και τις επιθυμίες του. Είναι ένας ακραία πνευματικός άνθρωπος. Ο ήρωάς του είναι αυτός ο ίδιος». Ο λόγος του, ένας χείμαρρος, «αλλά όχι παραληρηματικός», ξεφεύγει μόνο προς το τέλος, όταν πια οι δυνάμεις του φθίνουν, όταν τα πράγματα ξεφεύγουν. Παράλληλα, λέει ο σκηνοθέτης, «το έργο έχει μια μουσική δομή, έναν ρυθμό, γιατί έτσι γράφει ο Μπέρνχαρντ. Με επαναλαμβανόμενα μοτίβα, σαν να επιστρέφει πάντα σε κάποια μοτίβα και εμμονές που αναπτύσσει στα θέματά του. Σαν να γυρνάς πάντα σε ένα ρεφρέν».
Εχοντας στο ενεργητικό τους επιτυχημένες συνεργασίες, ο Ακύλλας Καραζήσης και ο Νίκος Χατζόπουλος μοιράζονται μια σκηνική σχέση, μια συνενοχή: «Υπάρχει αυτός ο κοινός κώδικας. Με το που σκέφτομαι κάτι, το κάνει κατευθείαν» λέει, υπενθυμίζοντας ότι είχαν ξεκινήσει την εφετινή συνεργασία στο Πόρτα με μια διάθεση νουάρ και Πατρίτσια Χάισμιθ – που τελικά δεν μπόρεσε να πραγματωθεί.

«Ο Μπέρνχαρντ δεν είναι διόλου εγκεφαλικός. Ούτε απαισιόδοξος. Είναι ειλικρινής. Μιλάει με τη βαθιά γνώση που οδηγεί τα πράγματα σε μια μεγάλη ελαφρότητα. Προσωπικά» λέει ο σκηνοθέτης «έχω καταλήξει ότι έξυπνος είναι αυτός που λέει αυτά που σκέφτεται και χαζός εκείνος που για οποιονδήποτε λόγο στρεβλώνει αυτό που σκέφτεται».
Λατρεία και μίσος


Στη δική του αντίληψη για το θέατρο, ο Ακύλλας Καραζήσης ομολογεί ότι τον εκφράζει απόλυτα το κείμενο του «Θεατροποιού»: «Είναι σαν να μιλάει μέσα από το μυαλό μου. Κι έχει συγχρόνως μια λατρεία κι ένα μίσος για αυτούς τους ανθρώπους, τους καλλιτέχνες. Θυμάμαι» συνεχίζει «πριν από πολλά χρόνια, σε ένα θέατρο όπου δούλευα κι όπου τίποτε δεν μου άρεσε από εκείνη τη συνεργασία, βλέποντας όλον τον θίασο, έτσι όπως ήμασταν καθισμένοι όλοι μαζί στην πρόβα, ταλαιπωρημένοι, συνειδητοποίησα ότι όλοι εμείς κάνουμε την ίδια δουλειά. Και είμαστε όλοι ένα πράγμα. Κι αυτό είναι πολύ συγκινητικό. Ολοι μαζί, διαφόρων ηλικιών άνθρωποι, για ένα ιδεώδες που δεν υπάρχει: Αυτό ακριβώς εκφράζει και ο “Θεατροποιός”. Γιατί τελικά έχει κάτι δονκιχωτικό».
Με γερμανική παιδεία και σπουδές, ο Ακύλλας Καραζήσης «άργησε» να βρει τον δρόμο για τη σκηνή: λίγο πριν από τα τριάντα έκανε το ντεμπούτο του και έκτοτε δίνει ένα συστηματικό παρών, παίζοντας, σκηνοθετώντας και γράφοντας. «Ναι, το γράψιμο για μένα είναι μια παλιά αγάπη, η πρώτη μου. Εγραφα πριν κάνω θέατρο. Κι αν το θέατρο εκτόπισε πολύ το γράψιμο, αυτό έρχεται και ξανάρχεται. Δεν το εγκαταλείπω. Πάντα ξαναμπαίνω, ύστερα από μικρά ή μεγάλα διαλείμματα» λέει, εξηγώντας ότι η υποκριτική και η σκηνοθεσία αποτελούν και τη βιοποριστική δουλειά του. Στο συρτάρι του υπάρχουν κείμενα, θα ήθελε όμως να έχει τη δυνατότητα να γράφει πιο οργανωμένα.
«Το θέατρο σε κινητοποιεί»


Η κρίση δεν του έχει στερήσει την όρεξη για τη δουλειά του. «Το θέατρο σε κινητοποιεί από μόνο του. Αυτό που έχει γίνει πιο δύσκολο είναι η επιβίωση… Αναρωτιέμαι πόσο μπορεί να αντέξουμε, και κυρίως οι νεότερες φουρνιές ηθοποιών, που μπήκαν στο θέατρο και κάνουν θέατρο χωρίς να πληρώνονται». Απογοητευμένος από τον τρόπο που η Πολιτεία χειρίστηκε το θέμα του Φεστιβάλ και του Γιώργου Λούκου, ο Ακύλλας Καραζήσης τονίζει: «Βρήκα αθλιότατο όλο αυτό που συνέβη σε έναν άνθρωπο που προσέφερε τόσo πολλά. Επιβεβαιώνει την αιώνια Ελλάδα. Και τώρα αναρωτιέμαι πώς θα γίνει η επανόρθωση».
Ο ίδιος πάντως διατηρεί ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας με το εξωτερικό, και κυρίως με τη Γερμανία. Μετά τον «Ματωμένο γάμο» που σκηνοθέτησε πέρυσι, ετοιμάζεται να ανεβάσει το «Λεωφορείον ο Πόθος», ενώ θα συνεργαστεί, ως ηθοποιός, με τη Σαουμπίνε και τον σκηνοθέτη Μίλο Ράου στην παράσταση «Empire» που θα κάνει πρεμιέρα την 1η Σεπτεμβρίου στο θεατρικό φεστιβάλ της Ζυρίχης, θα παιχθεί μετά στη Σαουμπίνε και θα συνεχίσει με περιοδεία.
«Δουλεύω σε ένα γερμανικό κρατίδιο όπου κυβερνάται από τη Linke. Ο,τι κι αν κάνουν στους υπόλοιπους τομείς, στηρίζουν τον πολιτισμό. Δεν διανοούνται να μην τον στηρίξουν» επισημαίνει, εκφράζοντας την απορία του: «Μαζί με κάθε επιχείρηση που κλείνει, κλείνει κι ένας κύκλος εργασιών, χάνουν τη δουλειά τους τόσοι άνθρωποι. Κανείς δεν νοιάζεται;»…

πότε & πού:

Θέατρο Πόρτα. Παραστάσεις κάθε Παρασκευή & Σάββατο, στις 21.15.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Πέτρος Μάρκαρης.
Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης.
Σκηνικά – κοστούμια: Βασίλης Παπατσαρούχας.
Παίζουν: Νίκος Χατζόπουλος, Νικήτας Αναστόπουλος, Aρης Μπαλής, Δήμητρα Βλαγκοπούλου,

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ