Η Ισπανία θέλει να διαγράψει από τους δρόμους της χώρας τα «μαύρα» χρόνια του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο, του φασίστα δικτάτορα που κυβέρνησε από τη δεκαετία του 1930 ως το 1975. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του βρετανικού BBC, οι τοπικές Αρχές στη Μαδρίτη σχεδιάζουν μέχρι το τέλος του 2016 να αλλάξουν 35 ονόματα δρόμων που συνδέονται με την εποχή Φράνκο προκειμένου να δώσουν ένα πιο «πλουραλιστικό, δημοκρατικό και ποικιλόμορφο» πρόσωπο στην πόλη.
Μάλιστα πρόσφατα, το δημοτικό συμβούλιο της Μαδρίτης αποφάσισε να μετονομάσει κάποιον δρόμο με όνομα από εκείνη την περίοδο, αντικαθιστώντας το με εκείνο ενός γνωστού αναρχικού, του Μελτσόρ Ροντρίγκεθ Γκαρθία.
Επίσης οι δρόμοι θα πάρουν περισσότερα ονόματα γυναικών και θυμάτων της τρομοκρατίας. Ο κόσμος στην Ισπανία ελάχιστα αναφέρεται στον εμφύλιο πόλεμο. Συχνά οι Ισπανοί χαμηλώνουν τον τόνο της φωνής τους όταν μιλούν δημόσια για τον Φράνκο. Και ενώ δρόμοι με το όνομά του έχουν ήδη μετονομαστεί και τα αγάλματα προς τιμήν του έχουν αφαιρεθεί, δεν έχει συμβεί το ίδιο και για τα «πρωτοπαλίκαρά» του. Αλλά τώρα που τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν χάσει τον συνολικό έλεγχο της Μαδρίτης και πολλών άλλων πόλεων, αυτό το άγραφο «Σύμφωνο Λήθης» έχει αρχίσει να ανατρέπεται.
Το αριστερό Podemos, συγκεκριμένα, θέλει όσους διέπραξαν εγκλήματα στην εποχή Φράνκο να δικαστούν. Σε αντίθεση με άλλους συντρόφους του, ο Μελτσόρ Ροντρίγκεθ Γκαρθία – μάλλον η μοναδική πολιτική μορφή του εμφυλίου πολέμου, που τιμάται κατά αυτόν τον τρόπο στην Ισπανία – ήταν πασιφιστής. «Μπορείς να πεθάνεις για μία ιδέα αλλά ποτέ να σκοτώσεις» φέρεται να είπε κάποτε.
Ως γενικός διευθυντής των σωφρονιστικών ιδρυμάτων της Μαδρίτης στις αρχές του εμφυλίου, ο Ροντρίγκεθ ρίσκαρε τη ζωή του προκειμένου να υπερασπιστεί φασίστες κρατουμένους από μία ένοπλη επίθεση εναντίον τους. Ο όχλος εισέβαλε στις εγκαταστάσεις των φυλακών και απαίτησε να του παραδοθούν οι κρατούμενοι αλλά εκείνος δεν συναίνεσε. Όταν ο Φράνκο πήρε την εξουσία, του δόθηκε χάρη και έζησε σαν ακτιβιστής στη Μαδρίτη μέχρι τον θάνατό του το 1972.
«Είμαι πολύ ικανοποιημένος που το ανθρωπιστικό έργο του Μελτσόρ στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου αναγνωρίζεται και επίσημα» είπε στο BBC, ο Στιούαρτ Κρίστι, ένας βετεράνος σκοτσέζος αναρχικός που φυλακίστηκε επειδή πέρασε λαθραία εκρηκτικά στην Ισπανία για μία συνομωσία δολοφονίας του Φράνκο το 1964.
Ωστόσο, η αλλαγή των ονομάτων στους δρόμους βρίσκει αντίσταση από τα δεξιά: το ακροδεξιό Εθνικό ίδρυμα Φρανθίσκο Φράνκο απείλησε να μηνύσει οποιονδήποτε δήμαρχο ή δημοτικό συμβούλιο, ακολουθούσε τον νόμο για την Ιστορική Μνήμη του 2007, ο οποίος μεταξύ άλλων υποχρέωνε τις Αρχές να αφαιρέσουν φασιστικά σύμβολα από δημόσιους χώρους.
Πριν από μερικές ημέρες, όταν το δημοτικό συμβούλιο της Μαδρίτης άρχισε να αφαιρεί από την πόλη μνημεία της περιόδου Φράνκο, η τοπική κυβέρνηση με επικεφαλής το Λαϊκό Κόμμα, αντέδρασε και τα σχέδια προσωρινά αναβλήθηκαν.