Με την κρίση να διαρκεί περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν, σήμερα ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου και του τρόπου δράσης της κοινωνίας των πολιτών είναι πιο αναγκαίος από ποτέ για να καταστούν οι πολίτες πραγματικοί και βασικοί πρωταγωνιστές στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Κυρίως όμως, για να αναζωπυρωθεί κάτι που φαίνεται να έχει εξασθενήσει τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη: ο κοινωνικός διάλογος.
Η έννοια και η ανάγκη βέβαια του κοινωνικού διαλόγου, αν και άγνωστες για κάποιους, δεν είναι καθόλου καινούργιες. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας συστήνει την πραγματοποίηση κοινωνικού διαλόγου, ως ένα εργαλείο το οποίο να μπορεί να συντονίζειτις απαιτήσεις για κοινωνική δικαιοσύνη από τη μία πλευρά και για ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης από την άλλη. Επιπλέον, ο ευρωπαϊκός κοινωνικός διάλογος, είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος και αντιμετωπίζεται ως ένας από τους πλέον σημαντικούς μηχανισμούς για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών, ιδίως των κοινωνικών και των πολιτικών για την απασχόληση.
Η έλευση της κρίσης και η μακρά διάρκειά της αύξησαν τις κοινωνικές εντάσεις στην Ευρώπη, καθώς οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις σχεδιάστηκαν χωρίς ουσιαστικό διάλογο, χωρίς τη συμμετοχή της κοινωνίας και των παραγωγικών τάξεων. Σε μια Ευρώπη που η ανεργία αυξάνεται συνεχώς, που η ανάπτυξη ακολουθεί αναιμικούς ρυθμούς και που μεγάλος αριθμός μεταναστών και απεγνωσμένων αναζητεί «μέλλον», ο κοινωνικός διάλογος θα μπορούσε να θεωρηθεί ακόμη και πολυτέλεια. Και όμως, τώρα είναι που η ανάγκη για κοινωνικό διάλογο είναι πιο έντονη και επιτακτική από ποτέ. Στην Ελλάδα μάλιστα η καθυστέρηση εφαρμογής και εμπέδωσής του δυστυχώς αποτέλεσε τροχοπέδη οικονομικής ανάπτυξης και αυτό δεν ήταν τυχαίο: η έλλειψη οικονομικής αυτοδυναμίας του συνδικαλιστικού κινήματος και η εξάρτησή του από κρατικούς πόρους ευνόησαν για μεγάλο διάστημα τις κρατικές και κομματικές παρεμβάσεις στο εσωτερικό του.
Η άποψη όμως τελικά ότι μονίμως κάποιος άλλος φταίει εκτός από εμάς, η συνεχής ανάδειξη σε υπερθετικό βαθμό των αντιτιθέμενων συμφερόντων και η κοινωνική πόλωση που αυτή συνεπάγεται, μόνο βραχυπρόθεσμα οφέλη δημιούργησαν για «κάποιους», ενώ καταδίκασαν τη χώρα σε βαθιά και αναπαραγόμενη κρίση, κάτι που οι κοινωνικοί εταίροι οφείλουν κατεπειγόντως να αλλάξουν. Η ΟΚΕ μάλιστα, αποτελώντας το συνταγματικά κατοχυρωμένο βήμα οργανωμένου και διαρθρωμένου διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, οφείλει να συνδράμει τα μέγιστα σε αυτό.
Η συνεργασία, η συνεννόηση, η κοινή πορεία, η ενίσχυση της δύναμης παρέμβασης όλων μαζί και καθενός χωριστά για ένα κράτος δικαίου, για μια οικονομία ανταγωνιστική και βιώσιμη, για μια κοινωνία χωρίς ανεργία, αποκλεισμούς και διακρίσεις, για μια οικονομία που να συνθέτει αρμονικά την τεχνολογία με τον άνθρωπο, πρέπει να είναι οι αδιαμφισβήτητοι κοινοί μας στόχοι.
Σήμερα λοιπόν, περισσότερο από ποτέ, καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε ότι ο κοινωνικός διάλογος ή θα βαθαίνει και θα γίνεται όλο και πιο έντιμος, υπεύθυνος και καινοτόμος ή θα παρακμάζει και μαζί του και η χώρα.
Ο κ. Γιώργος Βερνίκος είναι ο νέος πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος (ΟΚΕ).
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
