Στη φιλοσοφία αντιμετώπισης του προσφυγικού ζητήματος, ο αναπληρωτής υπουργός της υπηρεσιακής κυβέρνησης Γιάννης Μουζάλας δεν διαφέρει από την προκάτοχό του, την Τασία Χριστοδουλοπούλου: όλοι οι πρόσφυγες χρήζουν προστασίας. Εκεί που διαφέρει είναι η ταχύτητα: ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση χρειάστηκε εβδομάδες για να διαχειριστεί την ύπαρξη λίγων εκατοντάδων προσφύγων στο Πεδίον του Αρεως, η παρούσα διαχειρίστηκε μέσα σε λίγες ημέρες την ύπαρξη αρκετών χιλιάδων προσφύγων στη Λέσβο. Από τα ιδρυτικά μέλη των Γιατρών του Κόσμου, ο κ. Μουζάλας πιστεύει ότι η προσφυγική ροή όχι μόνο θα συνεχιστεί όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στη Συρία, αλλά και θα αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια.
Πώς μέσα σε δύο εβδομάδες προχώρησαν μερικά πράγματα που δεν είχαν γίνει επί μήνες;
«Εδώ χτίζεται ένας μύθος. Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω τη δουλειά της υπηρεσιακής κυβέρνησης, νομίζω ότι είναι ένα πολιτικό παιχνίδι. Βρήκαμε πράγματα σε εξέλιξη, σε θετική κατεύθυνση, το πρόβλημα οξύνθηκε, δραστηριοποιηθήκαμε έντονα και βρήκαμε λύσεις. Είναι ανόητο να πιστεύει κανείς ότι στήσαμε τη Διαχειριστική Αρχή μέσα στις πέντε μέρες που ήμασταν κυβέρνηση. Είχε στηθεί, και επί των ημερών μας σπρώξαμε πιο πολύ την πιστοποίηση. Προχωρήσαμε πάνω σε βήματα που είχαν γίνει, άλλα τα τρέξαμε πιο γρήγορα, ωρίμασε στη σκέψη πολλών το αναπόφευκτο του πράγματος και αυτό επιτάχυνε τις διαδικασίες. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να προσπαθεί κανείς να αξιοποιήσει το Προσφυγικό για κομματικούς λόγους. Αντί να χάνουμε χρόνο σε αντιπαραθέσεις, να είμαστε δημιουργικοί σε λύσεις».
Αυτή την εβδομάδα εκταμιεύονται τα πρώτα χρήματα από την ΕΕ;
«Στις 15 του μηνός θα γίνει η πρώτη εκταμίευση, 30 εκατ. ευρώ. Θα διατεθούν σε όλα όσα αφορούν το Προσφυγικό: σίτιση, νέους χώρους, διακίνηση, αξιοπρέπεια…».
Για τα νησιά ειδικότερα;
«Στα νησιά πρέπει να αποκατασταθούν οι ροές, δηλαδή να έχουν μια συνέχεια. Οι τοπικές κοινωνίες έχουν επιδείξει μια αξιοθαύμαστη αλληλεγγύη, κουράζονται όμως από ένα σημείο και μετά, και εκεί δημιουργείται ένα κενό όπου ακροδεξιές, ρατσιστικές απόψεις προσπαθούν να καρπωθούν δίκαιες αγανακτήσεις. Αυτό το κενό οι κυβερνήσεις πρέπει να το καλύπτουν. Επομένως αδυνατίζουμε τον όγκο των προσφύγων στα νησιά, προσέχουμε ώστε να μένουν τόσοι πρόσφυγες όσους μπορεί να δεχθεί αντικειμενικά η τοπική κοινωνία, καλυτερεύουμε τις συνθήκες διαμονής, περιφρούρησης, φύλαξης, αυξάνουμε τις ταχύτητες διακίνησης και πιστοποίησης –αυτό το έχουμε πετύχει ήδη –και προχωράμε».


Δεν πρόλαβε καλά-καλά να αδειάσει το Πεδίον του Αρεως και προέκυψε η πλατεία Βικτωρίας. Το Κέντρο στον Ελαιώνα είναι γεμάτο. Πού θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι;
«Γρήγορα, τις επόμενες μέρες, αυτό το πρόβλημα στην Αθήνα θα έχει αντιμετωπιστεί σε σημαντικό βαθμό. Είμαστε σε στενή συνεργασία με άλλα υπουργεία και τον Δήμο Αθηναίων και θα τα καταφέρουμε. Μου αρέσει να μιλάω αφού τα καταφέρουμε. Θα φτιάξουμε εγκαταστάσεις πιο προσωρινής διαμονής και γρήγορα. Στη Μυτιλήνη δεν μας πίστευαν αλλά έγινε. Και εδώ θα γίνει. Υπάρχει πλέον μια ποιοτική διαφορά. Εχουμε να λύσουμε το Προσφυγικό. Στο Μεταναστευτικό, μπορεί να διαφέρουν οι απόψεις και να τσακωνόμαστε πολιτικά. Στο Προσφυγικό, οι νομικές και ηθικές υποχρεώσεις μας είναι να διευκολύνουμε την προσέλευση των προσφύγων και να τους παράσχουμε βοήθεια και εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους. Αυτό είναι κάτι πάνω στο οποίο δεν χωράει πια συζήτηση».
Πού οδηγείται το προσφυγικό ζήτημα στο μέλλον;
«Το Προσφυγικό είναι ζήτημα της Ευρώπης και πιθανώς ακόμη πιο διεθνές. Ηδη η Ευρώπη αλλάζει από την Ευρώπη-φρούριο σε μια Ευρώπη η οποία θα δεχθεί, θα εγκαταστήσει, θα περιθάλψει. Εκεί βρίσκονται και οι ελπίδες μας ότι μπορεί να λυθεί το Προσφυγικό. Χρειάζεται κατανομή των προσφύγων αναλογικά και χρηματοδότηση των μετεγκαταστάσεων σε διεθνές επίπεδο. Κατά την άποψή μου, το πιο ασφαλές για τους πρόσφυγες θα ήταν η διαλογή να γίνεται στην Τουρκία. Αυτό θα καταργούσε το δουλεμπόριο, τους θανάτους στη θάλασσα».
Στην Τουρκία υπάρχουν εκατομμύρια Σύροι.
«Δεν μπορούμε να διαλέξουμε μερικούς. Οποιος είναι πρόσφυγας έρχεται. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Ο ΟΗΕ, το δίκαιο της ΕΕ, το εθνικό δίκαιο της τεράστιας πλειοψηφίας των χωρών είναι σαφή: άπαξ και είσαι πρόσφυγας διευκολύνεσαι. Ολα αυτά δημιουργήθηκαν από έναν πόλεμο που ξεκίνησε κατά την άποψή μου για λάθος λόγους και για λάθος λόγους δεν διακόπτεται. Εν πάση περιπτώσει, δεν μπορούμε να περιμένουμε να σταματήσει ο πόλεμος. Ενα ερώτημα που μπαίνει σωστά είναι γιατί πριν από οκτώ-δέκα μήνες δεν είχαμε τόσους πρόσφυγες. Αυτό που εγώ δει από τη θητεία μου (σ.σ.: έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 25 αποστολές των Γιατρών του Κόσμου –πέρυσι στο Κομπάνι της Συρίας) είναι το εξής: το πρώτο κύμα προσφυγιάς, κατά εκατομμύρια, πήγε Τουρκία και Ιορδανία. Η Ιορδανία έχει 1,5 εκατ. Σύρους, η Τουρκία 2,5-4 εκατ. Αυτοί, πολύ λογικά, μετεγκαταστάθηκαν σε διπλανές χώρες πιστεύοντας ότι ο πόλεμος θα τελειώσει γρήγορα και θα επιστρέψουν στη Συρία. Οσο περνάει ο καιρός, απογοητεύονται. Οπότε προσπαθούν να φτιάξουν τη ζωή τους σε άλλα μέρη και γι’ αυτό αρχίζει η μεγάλη προσφυγική ροή».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ