Εθνική τιμή στους σκλάβους

Αντικείμενα που βρέθηκαν στο πορτογαλικό πλοίο «Sao José-Paquete de Africa», το οποίο βυθίστηκε το 1794, θα παρουσιαστούν μέσα στον επόμενο χρόνο σε μια έκθεση με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Θα είναι μια έκθεση για τη δουλεία και θα πραγματοποιηθεί σε ένα νέο μουσείο στην Ουάσιγκτον, το Εθνικό Μουσείο Αφρικανικής Αμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού (National Museum of African American History and Culture).

Το «Sao José-Paquete de Africa» μετέφερε 400 σκλάβους από τη Μοζαμβίκη προς τη Βραζιλία και έπεσε πάνω σε βράχια έξω από τις ακτές του Κέιπ Τάουν στη Νότια Αφρική. Σχεδόν οι μισοί από τους σκλάβους έχασαν τη ζωή τους. Οσο για τους επιζώντες, πουλήθηκαν ξανά ως σκλάβοι και στάλθηκαν για εργασία στις φυτείες ζαχαροκάλαμου της Βραζιλίας.

Τα αντικείμενα που βρέθηκαν στο ναυαγισμένο πλοίο θα προστεθούν στη μεγάλη συλλογή του Μουσείου, που αριθμεί 33 χιλιάδες κομμάτια.

«Δεν θέλω να αφηγηθώ μια ιστορία» δηλώνει ο Λόνι Μπαντς, ο ιδρυτής και διευθυντής του Εθνικού Μουσείου Αφρικανικής Αμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού, για τον οποίο ο χώρος του μουσείου οφείλει να τιμήσει τους δούλους. «Στόχος μου είναι να δημιουργήσω έναν χώρο με εμβληματικά κομμάτια, σαν θρησκευτικά κειμήλια, έναν χώρο που να προκαλεί τις αναμνήσεις».

Το Εθνικό Μουσείο Αφρικανικής Αμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού δημιουργήθηκε από το Κογκρέσο, το 2003. Προβλέπεται να ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό τον Μάιο του 2016. Θα περιλαμβάνει έντεκα εκθέσεις, ορισμένες από τις οποίες αφορούν τη δουλεία.

Τα αντικείμενα θα κάνουν πιο προσωπική τη «μεγάλη ιστορία της δουλείας», όπως ανέφερε ο επιμελητής του μουσείου Πολ Γκαρντούγιο. «Εχουμε πολλά αντικείμενα τα οποία λένε μια ολοκληρωμένη και πολύπλοκη ιστορία για τη δουλεία καθώς και τον τρόπο με τον οποίο καθόρισε το έθνος μας». Μπορεί οι σιδερένιες παιδικές χειροπέδες που βρίσκονται ανάμεσα στα εκθέματα του μουσείου να είναι ένα απλό και ταπεινό αντικείμενο, αλλά όπως δηλώνει ο Γκαρντούγιο αυτά «τα απτά και αυθεντικά κομμάτια του παρελθόντος έχουν τεράστια δύναμη».

Το ναυαγισμένο πλοίο είχε ανακαλυφθεί τη δεκαετία του 1980, ωστόσο αρχικά θεωρήθηκε ότι προερχόταν από την Ολλανδία. Από το 2010 οι ερευνητές βρήκαν έγγραφα στην Πορτογαλία που αναφέρουν τους ιδιοκτήτες του πλοίου, το εμπόρευμά του καθώς και μια απόδειξη για την πώληση ενός σκλάβου στον καπετάνιο του πλοίου.

Τα τελευταία χρόνια το μαρτύριο των σκλάβων στην Αμερική του 19ου αιώνα έχει επανέλθει σε αρκετές μορφές τέχνης ανάμεσα στις οποίες ο κινηματογράφος με τις επιτυχίες «12 χρόνια σκλάβος» του Στιβ Μακ Κουίν και «Django o τιμωρός» του Κουέντιν Ταραντίνο.