Δεν μας έφταναν όλα τα άλλα, τα μεγάλα εθνικά προβλήματα, προέκυψε και νέα «συμφορά»: ο Σάκης Ρουβάς θα τραγουδήσει το «Αξιον Εστί». Ναι, το «Αξιον Εστί» των Οδυσσέα Ελύτη και Μίκη Θεοδωράκη, με τα «Ενα το χελιδόνι», «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», «Της αγάπης αίματα», όλα αυτά τα σπουδαία τραγούδια που έχουν αποτυπωθεί στις καρδιές, στο μυαλό, στις συνειδήσεις μας μέσα από τη μνημειακή ερμηνεία του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Αμέσως διχαστήκαμε, κατά την προσφιλή μας τακτική: οι μισοί βγήκαν να τον υπερασπιστούν θεωρώντας πως «είναι δικαίωμά του να το προσπαθήσει», οι υπόλοιποι έκαναν λόγο για ιεροσυλία καθώς ο Σάκης και προέρχεται από έναν χώρο που δεν έχει καμία σχέση με το σύμπαν του Θεοδωράκη και των μεγάλων ποιητών και δεν διαθέτει τη φωνή και την παιδεία που θα του επέτρεπαν να αποδώσει έστω αξιοπρεπώς το σημαντικό για τον Ελληνισμό έργο.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, αν και επισήμανε πως δεν ήταν δική του επιλογή, πήρε το μέρος του Σάκη Ρουβά (το είχε κάνει και παλαιότερα, όταν η επίσης ποπ Αλέξια είχε ηχογραφήσει με τις ευλογίες του τραγούδια του), επισημαίνοντας πως, αν οι «Ρουβίτσες» κατέβουν στην πλατεία της Νέας Σμύρνης (όπου θα γίνει με ελεύθερη είσοδο η συναυλία στις 2 Μαΐου) για να αποθεώσουν τον σταρ που αγάπησαν ακούγοντάς τον να τραγουδάει «Πάρ’ τα», «Ξανά», «Ολα γύρω σου γυρίζουν» κ.ά. θα μάθουν και το «Αξιον Εστί», οπότε θα έχουν κέρδος. Θα έχουν;
Λαμπρές στιγμές και «γκρίζες ζώνες»
Είτε από σεβασμό για την προσφορά του Μίκη Θεοδωράκη είτε επειδή δεν τόλμησαν να διαφωνήσουν μαζί του, φοβούμενοι τη σύγκρουση με εκείνους που θα έσπευδαν να τον υπερασπιστούν, σχεδόν κανένας δεν του αντιτάχθηκε, δεν τόλμησε να ψιθυρίσει «ουδείς αλάθητος, ούτε καν ο Θεοδωράκης». Ετσι, το ανάθεμα το εισέπραξαν ο Δήμος Νέας Σμύρνης που οργανώνει την επίμαχη συναυλία και κυρίως ο ίδιος ο Ρουβάς (με το πάντα αμφισβητούμενο μουσικό τάλαντο) ως ο πιο εύκολος (και λαμπερός) στόχος.
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που ο εθνικός μας ποπ σταρ έγινε στόχος με τις επαγγελματικές επιλογές του ή με τις κινήσεις του στην προσωπική (αλλά πάντα αποτυπωμένη στα φιλμ των παπαράτσι) ζωή του. Υπήρξαν και άλλες «γκρίζες ζώνες» στην πολύχρωμη και λουσμένη στο φως διαδρομή του. Στιγμές ατυχείς, όπως η συναυλία στα Κατεχόμενα ή η συμμετοχή του σε μια πολύ περίεργη κρουαζιέρα στο Αιγαίο, που όμως με έναν μαγικό τρόπο δεν λέκιασαν το ποινικό – καλλιτεχνικό μητρώο του –τη στιγμή που άλλοι καλλιτέχνες είδαν τις καριέρες τους να καταστρέφονται από άλλα, μικρότερης σημασίας παραστρατήματα ή απλώς από φήμες. Ποιο είναι το μυστικό του; Η αδιαμφισβήτητη λάμψη του που μαγεύει και κάνει το ευρύ κοινό να του τα συγχωρεί όλα; Η φήμη του καλού παιδιού που τον συνοδεύει λειτουργώντας πάντα ως μαγική πανοπλία που δεν επιτρέπει στα βέλη των «εχθρών» να τον λαβώσουν; Η αφοπλιστική απλότητα και ειλικρίνεια με τις οποίες απαντά στις ερωτήσεις που του γίνονται, ακόμη και αν αυτές είναι επιθετικές, και που δεν σου αφήνουν περιθώρια να του κακιώσεις; Το πλούσιο και πολυπροβεβλημένο φιλανθρωπικό έργο του (είναι πάντα πρόθυμος να εμφανιστεί σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις και έχει γίνει δωρητής μυελού των οστών) που τον καθιστά ακόμη πιο συμπαθή; Οπως κι αν έχει, ο Σάκης εξακολουθεί να κάνει τη μεγαλύτερη καριέρα που έχει κάνει έλληνας ποπ σταρ τραγουδώντας σε πίστες και σε αίθουσες συναυλιών, κάνοντας διαφημίσεις και μεταγλωττίσεις, παρουσιάζοντας τηλεοπτικά προγράμματα, παίζοντας στο θέατρο και στον κινηματογράφο, πηγαίνοντας δύο φορές στη Eurovision αλλά και προβάλλοντας συχνά-πυκνά μέσα από τις σελίδες των lifestyle περιοδικών την εικόνα της τέλειας οικογενειακής ζωής του, στο πλευρό της καλλονής Κάτιας Ζυγούλη (που προσφάτως αποκάλυψε ότι σύντομα θα παντρευτούν) και των τριών παιδιών τους. Οπως εξακολουθεί να υπερασπίζεται και τις πιο τρελές και ακραίες επιλογές του, ανάμεσά τους και την απονενοημένη κατά πολλούς απόφασή του να τραγουδήσει το «Αξιον Εστί», υποστηρίζοντας με θάρρος (ή και με λίγο θράσος;) «βγαίνω στη σκηνή με την ψυχή μου».
Μπορεί όμως σε αυτή την ψυχή να επιτρέπονται τα πάντα; Μπορεί αυτή η ψυχή να αντικαθιστά προσόντα απολύτως απαραίτητα στον καλλιτέχνη για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του εκάστοτε ρόλου; Μπορεί η ψυχή που τον οδηγεί από το «θα σου κάνω μακαρόνια με κιμά για να φας» ως τις «Βάκχες» του Ευριπίδη να είναι το… πολυόπλο με το οποίο αντιμετωπίζει όλες τις προκλήσεις, ακόμη και αυτές που τον ξεπερνούν;
Το στοίχημα και οι συνέπειες
Η επικείμενη εμφάνισή του στη Νέα Σμύρνη έρχεται ως ένα ακόμη μεγάλο στοίχημα για τον ίδιο (και για εκείνους που τον υποστηρίζουν). Ενα στοίχημα που αν το κερδίσει θα αποδείξει, αυτή τη φορά περισσότερο από κάθε άλλη, ότι εκτός από σταρ είναι και καλύτερος τραγουδιστής –έστω, ερμηνευτής με μεγαλύτερες δυνατότητες και πιο ενισχυμένο ειδικό βάρος –από ό,τι νομίζαμε. Αν πάλι το χάσει; Κρίνοντας από την ως σήμερα ιστορία του, το πιο πιθανό είναι η αποτυχία να πνιγεί στις αγκαλιές των κοριτσιών που, είτε καταλάβουν τι σημαίνει «για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή / Θέλει νεκροί χιλιάδες να ‘ναι στους τροχούς / Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους» είτε όχι, τον «έχουν ερωτευθεί, είναι ό,τι έχουν σκεφθεί, ό,τι έχουν ονειρευτεί», για να παραφράσουμε ελαφρώς μια μεγάλη επιτυχία του. Και αυτός ο πλατωνικός έρωτας συγχωρεί και ανέχεται τα πάντα. Αυτός ο έρωτας στηρίζει μια αξιοζήλευτη καριέρα εδώ και πολλά χρόνια!
Επιτυχίες και φάλτσα
«Ημουν η αρχή του Σάκη Ρουβά»
είχε δηλώσει ο
Ηλίας Ψινάκης σε τηλεοπτική εκπομπή αρκετά χρόνια αφότου η συνεργασία του με τον τραγουδιστή είχε τερματιστεί. Ηταν πράγματι η αρχή, ο άνθρωπος που έφτιαξε το είδωλο και που στάθηκε στο πλευρό του για περίπου 17 χρόνια για να γίνει ο μάνατζέρ του αλλά και η φωνή του καθώς στην επί Ψινάκη εποχή ο (για λόγους μάρκετινγκ απρόσιτος) Σάκης σπανίως άνοιγε το στόμα του. Ηταν όμως και εκείνος που έβαλε σε κίνδυνο την καριέρα του πελάτη και φίλου του όταν το 1997 τον έσπρωξε να εμφανιστεί σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες συναυλίες που έχει δώσει έλληνας τραγουδιστής. Επρόκειτο για τη συναυλία στην Πράσινη Γραμμή, στην Κύπρο, μαζί με τον τούρκο τραγουδιστή
Μπουράκ Κουτ. Διοργανώθηκε από τα Ηνωμένα Εθνη (με την έγκριση της κυπριακής κυβέρνησης) και είχε στόχο την επαναπροσέγγιση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η όλη οργάνωση όμως κινδύνευσε να εξελιχθεί σε διπλωματικό επεισόδιο. Αυτό όχι μόνο επειδή Ψινάκης και Ρουβάς κατηγορήθηκαν ότι έπαιζαν επικοινωνιακά παιχνίδια με μια τραγική στιγμή της νεότερης ελληνικής ιστορίας, την εισβολή των Τούρκων στο νησί, αλλά και επειδή η ημερομηνία της συναυλίας, η 19η Μαΐου, συνέπιπτε με την ημέρα της γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους. Διπλός ο θρήνος, διπλό το φάλτσο. Ετσι, εκατοντάδες άνθρωποι οργάνωσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας, από την οποία δεν έλειψαν οι συμπλοκές με δακρυγόνα και ο πετροπόλεμος. Οι δε πέτρες, τα γιαούρτια και οι ντομάτες συνέχισαν να πέφτουν στη σκηνή και κατά τη διάρκεια των επόμενων συναυλιών που έδωσε ο Ρουβάς στην Ελλάδα. Κάποιοι σκέφτηκαν ότι η καριέρα του είχε φτάσει πρόωρα στο τέλος της.
Ωραία η φούστα σου, Σάκη μου!
Οι αντιδράσεις υποχρέωσαν τον τραγουδιστή να αραιώσει τις εμφανίσεις του, να φύγει για λίγο από τη χώρα ώσπου να ξεχαστεί το γεγονός και να επιστρέψει με πιο χαλαρή και ψυχαγωγική διάθεση στη σκηνή φορώντας φούστα του Βαλεντίνο, σε μια προσπάθεια να μεταφέρει την κουβέντα σε άλλο, πιο πικάντικο και σοκαριστικό για τη συντηρητική ελληνική κοινωνία θέμα. Η νέα πρόκληση (που θα έκανε την προηγούμενη, σοβαρότερη, πρόκληση να σβήσει) ήταν και πάλι ιδέα του δαιμόνιου Ψινάκη. «Επρεπε να αποσπάσω την προσοχή του κόσμου από το θέμα της συναυλίας στην Πράσινη Γραμμή, στην οποία συμμετείχαμε με αγνές προθέσεις, θεωρώντας ότι η μουσική και ο αθλητισμός ενώνουν τους λαούς» είπε σε συνέντευξή του. «Παρακάλεσα λοιπόν τον Βαλεντίνο να μας ετοιμάσει αυτή τη φούστα και ο Σάκης εκτέλεσε το σχέδιο με μεγάλη συνέπεια και μαεστρία». Τέλος καλό, όλα καλά; Οχι ακριβώς.
«Ημουν κι εγώ στο κότερο»
Τέσσερα χρόνια μετά, το 2001, το όνομα του Σάκη επανήλθε στην επικαιρότητα εξαιτίας ενός δυσάρεστου πάλι γεγονότος. Επειτα από έρευνες ανδρών του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) και αστυνομικών στη θαλαμηγό του ψυχιάτρου Πέτρου Λυμπέρη, με την οποία είχαν μεταβεί μεταξύ άλλων και ο Ρουβάς με τον μάνατζέρ του στη Μύκονο, βρέθηκαν ποσότητες ναρκωτικών. Η υπόθεση πήρε μεγάλη διάσταση, όπως όμως αποδείχθηκε κανένας από τους φιλοξενουμένους δεν είχε ανάμειξη στην παρανομία. Ετσι ο Σάκης προσπέρασε χαμογελώντας τα κακεντρεχή σχόλια που ακούστηκαν και γράφτηκαν (η περιπέτεια ενέπνευσε ως και επιθεωρησιακά νούμερα, ενώ το σλόγκαν «ήμουν κι εγώ στο κότερο» ακούγεται ακόμη) και συνέχισε την επιτυχή σταδιοδρομία του, η οποία τον έφερε ως την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγωνών του 2004 για να τραγουδήσει μια ποπ εκδοχή του «Καραπιπερίμ», μετά γλιστρήματος και πτώσεως στη σκηνή. Και σε αυτή τη δύσκολη στιγμή απέξειξε τον επαγγελματισμό του συνεχίζοντας ακάθεκτος το νούμερό του. Αψογος επαγγελματίας ήταν και στη Eurovision το 2004 με το «Shake it» (3η θέση) και το 2009 με το «This is our night» (7η θέση). Εκεί ως ποπ σταρ βρισκόταν στο στοιχείο του, ουδείς το αμφισβήτησε. Αντιθέτως, η απόφασή του να τραγουδήσει στο Καλλιμάρμαρο το 2009 αμφισβητήθηκε από πολλούς.
Χρυσούλα μαινόμενη
Επρόκειτο για περίπτωση που απασχόλησε και το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, που είχε φοβηθεί πως μια τέτοια συναυλία θα μετέτρεπε το ιστορικό στάδιο σε πίστα. Τελικά η εμφάνιση του Ρουβά εγκρίθηκε με 7 ψήφους υπέρ και 5 κατά με το σκεπτικό ότι αφορούσε μεγάλη καμπάνια για το περιβάλλον («SMS of youth 2009 –Δράσεις για το περιβάλλον»). Ορος απαράβατος, να μην καπνίζει κανείς από τους 40.000 θεατές αλλά και να καθαριστεί μετά το πέρας της συναυλίας ο χώρος από τους οργανωτές. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2013, ο καλλιτέχνης «μετακόμισε» από το Καλλιμάρμαρο στην Επίδαυρο. Ο Δημήτρης Λιγνάδης τον επέλεξε να ερμηνεύσει τον Διόνυσο στις «Βάκχες» και η εμφάνιση εκείνη θα είχε μάλλον ξεχαστεί αν δεν έβγαινε η Χρυσούλα Διαβάτη κατά την απονομή των βραβείων Κουν (όπου ο Ρουβάς βραβεύτηκε για την ερμηνεία του) για να την καταγγείλει με πολύ έντονο ύφος υπερασπιζόμενη το επάγγελμα του ηθοποιού από τους δήθεν ηθοποιούς. Ο Λιγνάδης υπερασπίστηκε με τη σειρά του τον ηθοποιό (;) του, άλλοι άνθρωποι του θεάτρου όμως, όπως ο Πέτρος Φιλιππίδης, πήραν το μέρος της Διαβάτη. Ο Ρουβάς απαντώντας στην ερώτηση «με τι προσόντα παίρνεις το βραβείο;» απάντησε εμφανώς φορτισμένος: «Με την ψυχή μου». Λίγο αργότερα ανέβασε στον λογαριασμό του στο Instagram φωτογραφία από την απονομή γράφοντας: «Σας το αφιερώνω από την ψυχή μου»!Την ίδια, είπαμε, ψυχή την οποία επιστρατεύει τώρα για τις ανάγκες του «Αξιον Εστί». Μια ψυχή τόσο μεγάλη που τα χωράει όλα; Ας της δώσουμε μια ευκαιρία και τα ξαναλέμε…
Είπαν για το «Αξιον Εστί»
Σάκης Ρουβάς: «Η συμμετοχή μου στο μουσικό αφιέρωμα για τα 90 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη, του σημαντικότατου έλληνα συνθέτη, είναι μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή για μένα. Η ερμηνεία τού “Αξιον Εστί” είναι ένας σταθμός για τη μουσική μου πορεία, μια μουσική πρόκληση που με συνεπαίρνει και με εξελίσσει».
Μίκης Θεοδωράκης: «Πιστεύω ότι το έργο, από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί, ξεφεύγει ακόμη και από τον ίδιο τον δημιουργό, που δεν έχει δικαίωμα να κρίνει δικτατορικά ποιος είναι “άξιος” να το ερμηνεύσει και ποιος όχι. Μόνος κριτής είναι το κοινό και ο χρόνος».
Θάνος Μικρούτσικος: «Θεωρώ ότι η μουσική δεν είναι μία και ενιαία με καλά και κακά πράγματα. Θεωρώ ότι είναι διαφορετικά πράγματα. Ο Ρουβάς είναι ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης ενός χώρου που δεν έχει καμία σχέση με τον δικό μας χώρο, επομένως δεν μπορεί να είναι πειστικός, όσο καλός τραγουδιστής και να είναι. Αν όμως μας διαψεύσει, καλώς να ορίσει».
Μαίρη Λίντα: «Αν μπορεί να τα πει, γιατί όχι; Ο Σάκης Ρουβάς για μένα είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και μπορεί να πει κάθε τραγούδι».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ