Υστερα από ένα κύμα φυγής 209 εισηγμένων εταιρειών τα τελευταία χρόνια, η δυστοκία χρηματοδότησης έχει οδηγήσει περίπου 30 επιχειρήσεις στο να διαβούν την πόρτα του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, αναζητώντας νέα κεφάλαια είτε μέσω νέων εισαγωγών είτε μέσω εκδόσεων εταιρικών ομολόγων.
Από αυτές εκτιμάται ότι 20-22 περιπτώσεις θα τελεσφορήσουν τελικά, ενώ το ενδιαφέρον ειδικά για την είσοδό τους στη νέα αγορά ομολόγων του ΧΑ είναι σημαντικό, με δεδομένο μάλιστα ότι τα εταιρικά ομόλογα στην Ελλάδα αντιστοιχούν σε μόλις 3% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) έναντι 30% στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Γιατί αποχώρησαν


Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών από το 1997, συνολικά 209 εταιρείες εγκατέλειψαν την ελληνική αγορά, εκ των οποίων 11 εξαιτίας απορρόφησης από μη εισηγμένη και διαγραφή λόγω δημόσιας πρότασης, 97 λόγω απορρόφησης από άλλη εισηγμένη με τελική κατάληξη τη διαγραφή, 30 ύστερα από απόφαση του βασικού μετόχου, 3 λόγω χαμηλής παραγωγικής δραστηριότητας και 68 λόγω οικονομικών προβλημάτων που οδήγησαν στη διαγραφή τους.
Παράλληλα άλλες 38 εταιρείες βρίσκονται ήδη στον προθάλαμο της εξόδου, καθώς η διαπραγμάτευση των μετοχών τους έχει ανασταλεί από τις Αρχές.
Προσέλκυση κεφαλαίων


Από τη μία πλευρά οι εξαγορές των θυγατρικών των πολυεθνικών στην Ελλάδα, από την άλλη το κόστος συντήρησης μιας εταιρείας στο Χρηματιστήριο στα χρόνια της κρίσης, σε συνάρτηση με την κατάρρευση των τιμών που διευκόλυνε τους βασικούς μετόχους να βγάλουν τις μετοχές τους από το ΧΑ με μικρό κόστος, αφού καθιστούσε πιο «φθηνή» την υποβολή δημοσίων προτάσεων και εξαγορών των εταιρειών τους, με όρους μάλιστα πολλές φορές «ληστρικούς», όπως τους χαρακτηρίζουν παράγοντες της αγοράς, για τη μειοψηφία των μετόχων, επέτειναν τα τελευταία χρόνια τη «μεγάλη έξοδο» των εισηγμένων από το Χρηματιστήριο.
Καθώς πάντως η χώρα δείχνει σήμερα να έχει –σε αυτή τουλάχιστον τη φάση –ξεπεράσει τα χειρότερα και ετοιμάζεται ύστερα από έξι χρόνια ύφεσης να επιστρέψει έστω και οριακά στην ανάπτυξη, προσελκύοντας μάλιστα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ξένα κεφάλαια αξίας περίπου 25 δισ. ευρώ, το ενδιαφέρον για την άντληση κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις μέσω του ΧA έχει αυξηθεί.
Δημόσιες εγγραφές


Ετσι μπορεί π.χ. οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις να συνεχίζουν την αναχρηματοδότηση του δανεισμού τους μέσω νέων εκδόσεων εταιρικών ομολόγων, τις οποίες όμως εισάγουν κύρια προς διαπραγμάτευση είτε στη Διεθνή Χρηματιστηριακή Αγορά (Global Exchange Market) του Χρηματιστηρίου της Ιρλανδίας είτε στην αγορά Euro MTF του Χρηματιστηρίου του Λουξεμβούργου, όπου και διακινούνται οι ομολογιακές εκδόσεις των ΟΤΕ, Τιτάνα, Πειραιώς, Alpha Bank, Εθνικής, Eurobank, Intralot, ΕΛΠΕ, Frigoglass και Motor Oil, εν τούτοις μικρότερες εταιρείες αναζητούν κεφάλαια μέσω της αγοράς εταιρικών ομολόγων του ΧΑ. Δύο εισηγμένες π.χ. φέρεται ότι βρίσκονται πολύ κοντά στην άντληση ως και 5 εκατ. ευρώ η καθεμία μέσω της εν λόγω αγοράς, ενώ συνολικά περίπου 10 εταιρείες έχουν προχωρήσει μερικώς τις διαδικασίες.
Πάνω από 12 εταιρείες εξετάζουν την είσοδό τους στο Χρηματιστήριο μέσω δημόσιας εγγραφής. Τον Οκτώβριο εκτιμάται ότι θα εισαχθεί η Algae Farms, μια νεοφυής επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην παραγωγή ενέργειας από άλγη. Από τις μεγάλες εκδόσεις, σημειώνεται η αναμενόμενη είσοδος της Εθνικής-Πανγαία ΑΕΕΑΠ, η οποία ελέγχει το 82,81% της MIG Real Estate και έχει υποβάλει υποχρεωτική δημόσια πρόταση, της Apivita και η πιθανή εισαγωγή μεσοπρόθεσμα της ΔΕΠΑ, ενώ ένα από τα πάλαι ποτέ blue chips, η Chipita, εκτιμάται ότι θα εισαχθεί στο ΧΑ όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Από την άλλη πλευρά μικρότερες εταιρείες έχουν προχωρήσει τις διαδικασίες να εισαχθούν στο ΧΑ, όπως η ασφαλιστική International Life, ενώ σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες τoν ίδιο δρόμο θα ακολουθήσει η Eurolife, όπως και η Lamda Hellix. Ενδιαφέρoν για είσοδο στην εγχώρια αγορά φέρεται να έχει επιδείξει και η εταιρεία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων Εnergean Oil & Gas, όπως και η Mega Gyros.
Οι ναυτιλιακές


Παραμένει ανοιχτό το θέμα της εισαγωγής των ναυτιλιακών εταιρειών, καθώς το θεσμικό πλαίσιο (το οποίο επιτρέπει και τη διπλή εισαγωγή) έχει γίνει πλέον ιδιαίτερα ελκυστικό.
Ωστόσο, οι έλληνες εφοπλιστές μέχρι στιγμής δεν έδειξαν σημαντικό ενδιαφέρον να εισαγάγουν τις μετοχές τους στο ΧΑ. Οπως είπε κάποτε κορυφαίος εφοπλιστής, «θέλω να πάω στο χωριό μου στο νησί και κανείς να μη μου πει πως έχασε αγοράζοντας τις μετοχές μου».

Πολυεθνικές
Η «φούσκα», οι θυγατρικές και οι νέοι κίνδυνοι
Ειδική κατηγορία στη «μεγάλη έξοδο» των εισηγμένων αποτελούν οι εξαγορές των θυγατρικών πολυεθνικών εταιρειών. Μπορεί στην κορύφωση της μεγάλης χρηματιστηριακής φούσκας των ελληνικών μετοχών (1999) η αγορά να ανέμενε δημόσια πρόταση από την πολυεθνική Unilever, αυτό όμως έλαβε χώρα το 2006, όταν η φούσκα είχε ξεφουσκώσει, καθώς η πολιτική των ομίλων αυτών είναι να παραμένει η μητρική εταιρεία εισηγμένη στις βασικές αγορές της και να αποχωρούν οι θυγατρικές από τα άλλα χρηματιστήρια.
Τα παραδείγματα των Παπαστράτος – Ρhilip Μorris, Vodafone Ρanafon – Vodafone UΚ, Κωτσόβολος – Dixons, Ιnteramerican – Εureko, Παυλίδης – Κraft Foods, Χάλυψ – Ciments Francais, Ρόκας – Iberola, Φοίνιξ – Groupama, ΑΒ Βασιλόπουλος – Delhaize, Δέλτα Παγωτού – Nestle, Credit Agricole – Εμπορική κ.τ.λ. στο πρόσφατο παρελθόν είναι ενδεικτικά. Τον δικό τους ρόλο στην έξοδο ορισμένων εισηγμένων, όπως οι Ηyatt (ΒC Ρartners), Νίκας (GCΙ Foods), Νεοχημική (Carlyle Group) κ.τ.λ., διαδραμάτισαν και μεγάλα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity).
Σημαντική χρονιά για τις εξαγορές των ελληνικών θυγατρικών των πολυεθνικών και όχι μόνο ήταν το 2006, καθώς τότε ο νέος νόμος για τις δημόσιες προσφορές επιτάχυνε τις εξελίξεις. Ετσι τη χρονιά εκείνη αποχώρησαν από το ΧΑ 41 εταιρείες, για να ακολουθήσουν 18 το 2007 και 13 το 2008.
Αν και οι αξίες στα χρηματιστήρια μεταβάλλονται ραγδαία, το βέβαιο είναι ότι εταιρείες όπως οι Ελαΐς, Παπαστράτος, Ρanafon, Ιnteramerican, ΑΒ Βασιλόπουλος, Γερμανός, Βαρυτίνης, Cosmote, Chipita (της Μαΐλης οσονούπω) κ.ά. αποτελούν παραδείγματα που διά της απουσίας τους καθιστούν φτωχότερη την ελληνική αγορά, ενώ η μετοχική σχέση σε ορισμένες εταιρείες (π.χ. Ηρακλής – Lafarge) προϊδεάζει για ανάλογες κινήσεις στο μέλλον.
Παράλληλα, οι κινήσεις των εταιρειών Coca-Cola HBC και Βιοχάλκο να φύγουν από την Ελλάδα έχουν καταστήσει πιο φτωχή την εγχώρια αγορά, ενώ μια όχι απίθανη πλήρης εξαγορά του ΟΤΕ από την Deutsche Τelekom δεν αποκλείει την πιθανότητα μακροπρόθεσμα το ΧΑ να χάσει μία ακόμη από τις κορυφαίες εταιρείες του.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ