Το στοίχημα των εξαγωγών

Τον περασμένο Απρίλιο ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ), βλέποντας τις εξελίξεις που είχαν αρχίσει να διαδραματίζονται στις σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας, φοβήθηκε τα χειρότερα –και όχι αδίκως όπως απεδείχθη. Ως εκ τούτου απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μανουέλ Μπαρόζο με την οποία τού ζητούσε ούτε λίγο ούτε πολύ η Ευρωπαϊκή Ενωση να αποφύγει την επιδείνωση των οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία.

Συγκεκριμένα, η πρόεδρος του ΠΣΕ κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη έγραφε στην επιστολή της ότι «θα πρέπει να εξετασθούν διεξοδικά οι συνθήκες που διαμορφώνονται στις σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας και επηρεάζουν συνολικά την ελληνική οικονομία και όλους τους μετέχοντες στην αλυσίδα της εξωστρέφειας, παραγωγούς, εξαγωγείς, μεταφορείς, εκπροσώπους του τουρισμού». Και σημείωσε πως «οι εκτιμώμενες συνέπειες από πιθανή απορρύθμιση των εμπορικών σχέσεων Ελλάδας – Ρωσίας απειλούν να θέσουν υπό αμφισβήτηση την πορεία ενίσχυσης της εξωστρέφειας της χώρας, επηρεάζουν άμεσα παραγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, ενώ παράλληλα ενδυναμώνουν τάσεις ενίσχυσης του παραγωγικού και ενεργειακού κόστους στην Ελλάδα».

Η απάντηση που έλαβε στη γλώσσα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας επί της ουσίας δεν έλεγε απολύτως τίποτε.

Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών οι ελληνικές εξαγωγές εμφανίζουν ισχυρές τάσεις «κόπωσης». Υστερα από τρία-τέσσερα χρόνια υψηλών επιδόσεων η αξία των ελληνικών εξαγωγών έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Μάλιστα για το 2014 οι εκτιμήσεις των εξαγωγέων ότι ως το τέλος του χρόνου οι εξαγωγές μας θα κατέγραφαν άνοδο 2% ως και 3% μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο «ρωσικό μέτωπο» έχουν εξανεμιστεί. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα από την επιβολή του ρωσικού εμπάργκο, τον Μάιο, η πορεία των εξαγωγών εμφάνισε –πρόσκαιρα τελικώς –σημάδια ανάκαμψης. Τον πέμπτο μήνα του έτους οι εξαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν κατά 1,5% και η υποχώρηση της αξίας τους στο πεντάμηνο περιορίστηκε στο 4,9%.

Βέβαια η υποχώρηση της ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ισχυρό ευρώ έναντι του δολαρίου είναι οι δύο βασικές αιτίες που άπτονται των διεθνών εξελίξεων.

Επίζηλη θέση

Η ρωσική αγορά λοιπόν, πρώτον, λόγω των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης –η Ρωσία ανήκει στην ομάδα των BRICS –και του τεράστιου μεγέθους της, κατείχε επίζηλη θέση στους εξαγωγικούς σχεδιασμούς των ελληνικών επιχειρήσεων και στους προορισμούς των ελληνικών προϊόντων. Χρόνο με τον χρόνο οι εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδας αυξάνονταν. Παράλληλα οι τιμές που απολάμβαναν τα ελληνικά προϊόντα –κυρίως τα αγροτικά –ήταν σαφώς υψηλότερες σε σχέση με τις άλλες αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣΕ οι πιθανές επιπτώσεις ενός διευρυμένου εμπορικού πολέμου μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας στην ελληνική οικονομία θα είναι τρομακτικές, αφού επηρεάζονται πολλοί κλάδοι παραγωγής, αλλά και του τριτογενούς τομέα, ειδικά στον τουρισμό και στις μεταφορές. Συνολικά το διμερές εμπόριο Ελλάδας – Ρωσίας αντιστοιχεί σε περισσότερα από 6,5 δισ. ευρώ ετησίως. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται οι εισαγωγές αργού πετρελαίου, πετρελαιοειδών και φυσικού αερίου, αξίας περίπου 5 δισ. ευρώ ετησίως. Επ’ αυτού είναι χαρακτηριστικές οι ανησυχίες που διατυπώνονται τις τελευταίες ημέρες από επιχειρηματικούς φορείς για την ομαλή τροφοδοσία των επιχειρήσεων με ενέργεια στη διάρκεια των επόμενων μηνών.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το 41% των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσία –περίπου 200 εκατ. ευρώ ετησίως –αφορά αγροτικά προϊόντα.

Επίσης υπάρχει κίνδυνος να επηρεαστούν οι εξαγωγές προϊόντων γούνας, που αντιστοιχούν στο 23% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας προς τη Ρωσία, δηλαδή περισσότερα από 110 εκατ. ευρώ ετησίως, οι οποίες και συντηρούν ουσιαστικά έναν ολόκληρο κλάδο παραγωγής, σημειώνουν οι εξαγωγείς.