Στα 34,4 δισ. ευρώ ανήλθαν στο τέλος του 2013 τα ίδια κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), τα οποία αντικατοπτρίζουν τη δυνητική αξία ανάκτησης του πακέτου που έχει δαπανηθεί για τον τραπεζικό κλάδο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, το αρχικό ύψος του οποίου ανερχόταν σε 50 δις. ευρώ περίπου.
Σύμφωνα με δήλωση της διευθύνουσας συμβούλου του ΤΧΣ Αναστασίας Σακελλαρίου, με αφορμή τη δημοσίευση της Ετήσια Οικονομικής Έκθεσης του Ταμείου για το 2013, το ποσό της ανάκτησης είναι υπερδιπλάσιο της αρχικής εκτίμησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που περιλαμβάνεται στην έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους της χώρας.
Η ίδια επισημαίνει πως «η εξέλιξη αυτή βασίζεται στις αξιοσημείωτες προσπάθειες αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα και τη βελτίωση του κλίματος των αγορών για τις ελληνικές τράπεζες».
Η κυρία Σακελλαρίου υποστηρίζει ότι «η διαφορά από το αρχικό καταβεβλημένο κεφάλαιο των €49,7δισ. προέρχεται κυρίως από τις σωρευτικές απώλειες που προέκυψαν από τις διαδικασίες εξυγίανσης των μη συστημικών τραπεζών οι οποίες ανήλθαν σε €11,3δισ. και τη ζημία από τα warrants η οποία ανήλθε σε €2,3δισ.»
Η ίδια διευκρινίζει πάντως ότι οι ζημίες από τα warrants είναι καθαρά λογιστικές, ίσες με τη χρηματιστηριακή αξία των warrants. Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο τα ποσά που δίδονται για εξυγιάνσεις δεν προσδιορίζονται από το Ταμείο, ενώ και τα ποσά που ανακτώνται από τις εκκαθαρίσεις δεν τελούν υπό τον έλεγχο του.
Η διευθύνουσα σύμβουλος του ΤΧΣ τονίζει επίσης ότι στη διάρκεια του 2013 το Ταμείο υλοποίησε μια σειρά ενεργειών που συνέβαλαν αποφασιστικά στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, την αναδιάρθρωση και διαμόρφωσή του σε πιο υγιείς και ανταγωνιστικές βάσεις καθώς και την ενίσχυση της κεφαλαιακής του επάρκειας.
«Η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τεσσάρων συστημικών Τραπεζών δημιούργησε τις συνθήκες με τις οποίες ο τραπεζικός κλάδος ισχυροποιήθηκε και αποτέλεσε πόλο έλξης για την προσέλκυση σημαντικών διεθνών επενδυτών» υπογράμμισε η ίδια, συμπληρώνοντας ότι «ο Ελληνικός τραπεζικός κλάδος με τέσσερις υγιείς και σταθερούς πυλώνες είναι πλέον σε θέση να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην στήριξη και ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας».
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), δημοσιοποίησε την Πέμπτη στην ιστοσελίδα του Ταμείου (www.hfsf.gr) την ετήσια Οικονομική Έκθεση για τη χρήση από 1/1/2013 έως 31/12/2013.
Τα κυριότερα σημεία της έκθεσης είναι τα εξής:
Η Αύξηση Κεφαλαίου του Ταμείου: Κατόπιν της από 23/05/2013 υπογραφής του Σημειώματος Αποδοχής (Acceptance Notice) από το Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (εφεξής «ΕΤΧΣ»), Το Ελληνικό Δημόσιο και την ΤτΕ, το Ταμείο έλαβε ομόλογα ΕΤΧΣ την 31/05/2013 ονομαστικής αξίας €7.200εκ. και αύξησε το κεφάλαιο του στο ποσό των €49.700εκ.
Η Νέα Διοικητική Δομή του Ταμείου: Η νέα διοικητική δομή του Ταμείου τέθηκε σε ισχύ την 01/02/2013, σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθ. 4 του Νόμου 3864/2010 όπως ισχύει. Το Διοικητικό Συμβούλιο αντικαταστάθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή και το Γενικό Συμβούλιο.
Συστημικές Τράπεζες – Ανακεφαλαιοποίηση: Κατά τον Μάιο και Ιούνιο του 2013 οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ολοκλήρωσαν τις αυξήσεις των μετοχικών τους κεφαλαίων (εφεξής ΑΜΚ). Το ποσό που κατέβαλε για τις ΑΜΚ ήταν χαμηλότερο από εκείνο που ορίστηκε από την ΤτΕ, λόγω της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στις ΑΜΚ. Η ονομαστική αξία των ομολόγων ΕΤΧΣ που καταβλήθηκαν ανήλθαν στο ποσό των €24.998εκ., ενώ η εύλογη αξία τους ανήλθε στο ποσό των €25.522εκ.
Χρηματοοικονομικά Στοιχεία του Ταμείου για τη Χρήση 2013
Έσοδα από τόκους: Κατά το 2013 τα έσοδα από τόκους ανήλθαν σε €167,6εκ. έναντι €232,3εκ. για το 2012. Η μείωση των εσόδων από τόκους έναντι του 2012 οφείλεται
α) στην μείωση των ομολόγων ΕΤΧΣ που διακρατούσε το Ταμείο για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης του 2013 και β) στη μείωση του επιτοκίου βάσης των ομολόγων ΕΤΧΣ (6M Euribor).
Έσοδα από προμήθειες: Κατά το 2013 τα έσοδα από προμήθειες ανήλθαν στο ποσό των €110,7εκ. έναντι €665,8εκ. για το 2012. Η διαφορά οφείλεται κυρίως στην εφάπαξ προμήθεια προεγγραφής των €555,6εκ. που καταβλήθηκε από τις τράπεζες το Δεκέμβριο του 2012 στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής τους.
Απομείωση και προβλέψεις επενδύσεων και απαιτήσεων: Η ζημιά από απομείωση και προβλέψεις για το 2013 ανήλθε στο ποσό των €4.325,8εκ. (2012: €6.354,6εκ.) και αφορά στην απομείωση των απαιτήσεων από τις υπό εκκαθάριση τράπεζες.
Κέρδη από επενδυτικό χαρτοφυλάκιο: Το κέρδος, κυρίως από τα ομόλογα ΕΤΧΣ ανέρχεται στο ποσό των €434,0εκ.
Ζημιές από χρηματοοικονομικά μέσα σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων: Η ζημιά ποσού €5.982,7εκ. αφορά α) στην ζημιά από αποτίμηση από τις συμμετοχές του Ταμείου στις τέσσερις συστημικές τράπεζες (€3.702,3εκ.) και την ζημιά αποτίμησης από τα δικαιώματα (€2.282,3εκ.), και β) στο κέρδος ποσού €1,9εκ. από την εξάσκηση των δικαιωμάτων της Alpha και της ΕΤΕ το Δεκέμβριο.
Δαπάνες προσωπικού: Κατά τη χρήση 2013 οι δαπάνες ανήλθαν στο ποσό των
€2,3εκ. έναντι ποσού €2,0εκ. για το 2012. Ο αριθμός μισθοδοτούμενου προσωπικού και Διοίκησης του Ταμείου κατά την 31/12/2013 ανερχόταν σε 22, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός κατά τη 31/12/2012 ήταν 20 άτομα.
Γενικά διοικητικά και λοιπά λειτουργικά έξοδα: Κατά το 2013 ο εν λόγω λογαριασμός ανήλθε στο ποσό των €11εκ. έναντι €2,9εκ. για το 2012. Η αύξηση των λειτουργικών εξόδων οφείλεται κατά κύριο λόγο σε α) αμοιβές επενδυτικών τραπεζών για παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο των αυξήσεων του μετοχικού κεφαλαίου και άλλων συναλλαγών των συστημικών τραπεζών, καθώς επίσης και στην πώληση των μεταβατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, και β) έξοδα θεματοφυλακής για τις μετοχές των ανακεφαλαιοποιημένων τραπεζών που κατέχει το Ταμείο.
Χρηματοοικονομικά μέσα σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων: Κατά την 31/12/2013 η εύλογη αξία του χαρτοφυλακίου του Ταμείου ανερχόταν σε €22.584,7εκ.
Απαιτήσεις από τράπεζες υπό εκκαθάριση: Kατά την 31/12/2013 το ποσό ανήλθε στα €2.853,1εκ. (31/12/2012: €2.218,2εκ.).
Ίδια κεφάλαια: Κατά το 2013 η ζημιά ανήλθε στο ποσό των €9.607,5εκ. και οι συσσωρευμένες ζημιές στο ποσό των €15.278,1εκ. από €5.670,6εκ. το 2012. Δεδομένης της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου και της αύξησης του συσσωρευμένου ελλείμματος, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων ανήλθε στο ποσό των €34.421,9εκ. το 2013 έναντι ποσού €36.829,4εκ. το 2012.
Πώληση Μεταβατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων:
α) Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (ΝΤΤ): Το ΤΧΣ επέλεξε την Eurobank ως τον προτιμητέο πλειοδότη για την εξαγορά του Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Η μεταβίβαση των μετοχών ολοκληρώθηκε στις 30/08/13. Το τίμημα που προσέφερε η Eurobank ανήλθε στο ποσό των €681εκ. με την έκδοση νέων κοινών ονομαστικών μετοχών.
β) Νέα Proton: Το ΤΧΣ επέλεξε την Eurobank ως τον προτιμητέο πλειοδότη για την εξαγορά της Νέας Proton. Το ΤΧΣ ανακεφαλαιοποίησε τη Νέα Proton με το ποσό των €395εκ πριν την μεταβίβαση των μετοχών, η οποία ολοκληρώθηκε στις 30/08/2013 έναντι καταβολής τιμήματος €1 από την Eurobank.
Εκκαθαρίσεις:
Probank: Το Ταμείο κάλυψε το χρηματοδοτικό κενό ύψους €562,7εκ.
FBB: Το Ταμείο κάλυψε το τελικό χρηματοδοτικό κενό ύψους €457εκ.
Συνεταιριστικές Τράπεζες Δωδεκανήσου, Δυτικής Μακεδονίας και Ευβοίας: Το Ταμείο κατέβαλε το ποσό των €284.6εκ. καλύπτοντας τα 2/3 του αρχικού χρηματοδοτικού κενού προσδιορισθέντος στα €426,9εκ.
Εισπράξεις από εκκαθαρίσεις το 2013. Το 2013 το Ταμείο εισέπραξε το ποσό των
€237,3εκ.
Προοπτικές:
α) Σχέδια αναδιάρθρωσης συστημικών τραπεζών
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι τράπεζες που λαμβάνουν κεφαλαιακή ενίσχυση πρέπει να υποβάλλουν ένα 5-ετές σχέδιο αναδιάρθρωσης στην DG COMP. Συνεπεία των συγχωνεύσεων και εξαγορών που έλαβαν χώρα στον τραπεζικό τομέα, πρέπει να υποβληθούν αναθεωρημένα σχέδια αναδιάρθρωσης εγκεκριμένα από το Ταμείο στη DG Comp προς έγκριση.
β) Πλαίσιο Συνεργασίας (Relationship Framework Agreements): Το Ταμείο ανακοίνωσε την 10/07/2013 (www.hfsf.gr) την υπογραφή Πλαισίων Συνεργασίας (εφεξής «RFAs») μεταξύ του Ταμείου και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, οι οποίες είχαν λάβει κεφαλαιακή ενίσχυση από το Ταμείο. Το RFA ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ κάθε τράπεζας και του Ταμείου καθώς και θέματα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με (i) την εταιρική διακυβέρνηση της Τράπεζας, (ii) την κατάρτιση και έγκριση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης, (iii) τις σημαντικές υποχρεώσεις του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης και τη μεταβολή των δικαιωμάτων ψήφου του Ταμείου, (iv) την παρακολούθηση της υλοποίησης του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης και των κινδύνων της Τράπεζας και (v) τα δικαιώματα συναίνεσης του Ταμείου. Επί του παρόντος το ΤΧΣ είναι στην διαδικασία αναθεώρησης των RFAs που υπογράφτηκαν το 2013 με τις τράπεζες.
γ) Stress tests. Κατόπιν των πρόσφατων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου οι κεφαλαιακοί δείκτες των ελληνικών τραπεζών υπερβαίνουν το κατώτατο εποπτικό όριο. Η επόμενη πρόκληση για τις ελληνικές τράπεζες είναι το αποτέλεσμα της εξέτασης των στοιχείων ενεργητικού τους (Asset Quality Review – AQR) και τα stress tests της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (European Banking authority – EBA), που αναμένονται τον Οκτώβριο του 2014.