Τέτοια «πλύση εγκεφάλου» δεν έχει ξαναγίνει στην καγκελαρία του Βερολίνου: Το βράδυ της Δευτέρας και για μια και πλέον ώρα, η Άνγκελα Μέρκελ έπρεπε να ακούει τα συσσωρευμένα παράπονα των εκπροσώπων της συνδικαλιστικής νεολαίας δέκα ευρωπαϊκών χωρών – Γερμανία, Ελλάδα, Βουλγαρία, Λιθουανία, Πολωνία Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία και πάει λέγοντας.
Διαμαρτυρίες για την ανεργία στη νεολαία, που εξαπλώνεται σαν πυρκαγιά στην περιφέρεια της Ευρώπης. Εγκλήσεις για την αναποτελεσματικότητα των μέτρων, που έχει λανσάρει η ίδια η καγκελάριος κατά της ανεργίας. Ενστάσεις για το τεράστιο κύμα μετανάστευσης της «χρυσής νεολαίας» των φτωχών χωρών προς τις πλούσιες. Καταγγελίες για την ανεύθυνη εγκατάλειψη των νέων ανθρώπων, που σπρώχονται έτσι εν πολλοίς στο νεοναζισμό – αυτά και άλλα θλιβερά παρόμοια κυριαρχούσαν στο μενού της συνάντησης ανάμεσα σε καφέ, τσάι και άλλα αφεψήματα.
«Άκουγε με μεγάλη υπομονή» έλεγε παριστάμενος. «Αμφιβάλλω όμως αν η πλύση εγκεφάλου πέτυχε».
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η καγκελάριος έδειχνε πρόθυμη να συζητήσει ανοικτά για το θέμα. Μόνο που η συζήτηση επιβεβαίωσε για μια άλλη φορά το χάσμα που χωρίζει τις απόψεις της από εκείνες των νεαρών συνδικαλιστών.
Διπλό χάσμα. Το πρώτο και μεγαλύτερο: Η καγκελάριος επέμενε στην πολιτική της λιτότητας, παρόλο που αυτή, όπως αντέτειναν οι συνομιλητές της, προκαλεί αναπόφευκτα μαζική ανεργία. Οι συνδικαλιστές, αντιθέτως, πρόβαλαν την ανάπτυξη ως βασικό μοχλό για τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας.
Το δεύτερο χάσμα παρατηρείται στα μέτρα κατά της ανεργίας των νέων που αποφάσισε η διάσκεψη κορυφής των ηγετών της Ευρώπης τον περασμένο Ιούλιο στην ίδια καγκελαρία που άρχισαν να μπαίνουν σε εφαρμογή στις αρχές του 2014. Η διάσκεψη αποφάσισε, εν λίγοις, τη διάθεση 6 δισεκατομμυρίων ευρώ εντός δυο ετών σε όλη την Ευρώπη αποκλειστικά για την καταπολέμηση της ανεργίας στη νεολαία.
«Σούπερ φάρμακο» είχε αποφανθεί τότε η κ.Μέρκελ, «απλή ασπιρίνη» ο τότε υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία Πέερ Στάινμπρουκ, που αντιπρότεινε τη διάθεση 20 δισεκατομμυρίων εντός διμήνου.
Όμως και δεκαπλάσια να ήταν τα διαθέσιμα χρήματα, δεν θα έλυναν μάλλον το πρόβλημα. «Τόνισα στην καγκελάριο, ότι η πολιτική της απασχολιμότητας υπό συνθήκες λιτότητας δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάπτυξη» έλεγε αργότερα ο γραμματέας νεολαίας της ΓΣΕΕ Γιάννης Πούπκος, που συμμετείχε στην αντιπροσωπεία των συνδικαλιστών. Και ότι η έτσι παραγόμενη ανεργία οδηγεί τη νεολαία στην περιθωριοποίηση και συχνά στο νεοναζισμό.
Ως παράδειγμα τέτοιων αποτυχημένων πολιτικών απασχολιμότητας, πρόσθεσε, της ανάφερε τον ελληνικό τουρισμό: Παρόλο που το 2013 η τουριστική κίνηση έσπασε όλα τα ρεκόρ, δεν δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας – οι δεκάδες χιλιάδες εποχικά απασχολημένοι, απολύθηκαν σχεδόν εξολοκλήρου στο τέλος της σεζόν.
Η καγκελάριος έτεινε πάντως ευήκοο ους σε ορισμένες επισκέπτες της, όπως στον εκπρόσωπο της Λιθουανίας, ο οποίος συνηγόρησε υπέρ της παραμονής των νέων στις θέσεις εργασίας τους τουλάχιστον κατά ένα χρόνο μετά τη λήξη του πρώτου από το κράτος επιδοτημένου εξάμηνου απασχόλησης – με μικρότερο βέβαια κατόπιν ποσό επιδότησης.
Τελικά, η κ.Μέρκελ υποσχέθηκε ότι «αν χρειαστεί», θα φροντίσει να βρεθούν περισσότερα χρήματα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Στην επόμενη διάσκεψη κορυφής για το θέμα το καλοκαίρι του 2014 στην Ιταλία, πρόσθεσε, θα τεθούν προς συζήτηση όλα τα επίμαχα θέματα. Αμφίβολο όμως, αν σε αυτά θα ανήκει και η – για τους νεαρούς συνδικαλιστές – ρίζα του κακού: η λιτότητα.
