Σύγκρουση μεγατόνων αναμένεται στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας εν όψει των επερχόμενων πρυτανικών εκλογών για την εκλογή των νέων διοικήσεων των πανεπιστημίων, για τις οποίες τα μέλη των Συμβουλίων τους διεκδικούν «αναδιατύπωση» των σχετικών διατάξεων του νόμου. Ερωτήματα που κατά κάποιους κρίνονται «φωτογραφικά» συγκεκριμένων υποψηφιοτήτων, ερμηνεία του νόμου κατά τρόπο που να δίνει δυνατότητα «διόρθωσης» όλων των αποφάσεων που λαμβάνονται από τους πρυτάνεις των ΑΕΙ, αλλά και απαγόρευση της επανεκλογής των νυν επικεφαλής των πανεπιστημίων περιλαμβάνονται σε επιστολή που απέστειλαν στο υπουργείο Παιδείας τα μέλη των Συμβουλίων των Ιδρυμάτων.
Στην επιστολή οι εκπρόσωποι των Συμβουλίων αφήνουν να εννοηθεί ότι έχει υπάρξει σχετική συμφωνία με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στη συγκεκριμένη ερμηνεία των διατάξεων του νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ, κάτι όμως που δεν επιβεβαιώνεται από πηγές στο κτίριο του Αμαρουσίου.
Ετσι ή αλλιώς τα μέλη των Συμβουλίων διοίκησης των ΑΕΙ καταθέτουν τον δικό τους «οδηγό» εκλογών για την ανάδειξη των νέων πρυτάνεων, σε διαφορετική κατεύθυνση όμως από αυτήν στην οποία κινήθηκε ο νόμος-πλαίσιο που ψηφίστηκε πρόσφατα από το Κοινοβούλιο με τις τροποποιήσεις που έγιναν πέρυσι το καλοκαίρι από το υπουργείο Παιδείας.
«Αναδιατυπώσεις»


Στην επιστολή προς το υπουργείο Παιδείας γίνεται αναφορά σε τέσσερα σημεία τριβής:
  • Οι νυν πρυτάνεις που έχουν εκλεγεί προ της ψήφισης του νόμου 4009/2011 «δεν δύνανται εκ του νόμου να είναι υποψήφιοι για δεύτερη συνεχόμενη θητεία». Οπως όμως αναφέρουν νομικοί που μίλησαν στο «Βήμα», αυτό δεν ισχύει, καθώς για τους νυν πρυτάνεις υπάρχει μεταβατική διάταξη που τους δίνει τη δυνατότητα, αν θέλουν, να καταθέσουν τα χαρτιά τους για να εκλεγούν ξανά. Ισχύει ωστόσο για όσους εξελέγησαν μετά την ψήφιση του νόμου (σε τρία πανεπιστήμια), καθώς δεν επιτρέπεται η δεύτερη συνεχόμενη θητεία.
  • Στα θέματα σύνταξης των εσωτερικών οργανισμών που τους υποβάλλουν οι πρυτάνεις των ΑΕΙ τα μέλη των Συμβουλίων αναφέρουν ότι μπορούν να «διορθώνουν» τα κείμενα, ενώ το ίδιο ισχύει και σε κάθε «θέμα επί του οποίου το Συμβούλιο έχει εγκριτική αρμοδιότητα». Ο νόμος αρχικά αναφερόταν στην απλή έγκριση ή όχι των κειμένων από τα Συμβούλια.
  • Ρωτούν «εάν είναι νόμιμη η υποψηφιότητα πρυτάνεως ο οποίος, λόγω επερχόμενης συνταξιοδότησης, δεν προβλέπεται να ολοκληρώσει τη θητεία του». Υπάρχει ωστόσο γνωμοδότηση νομικών διεθνούς φήμης έπειτα από αίτημα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που αναφέρει ότι είναι νόμιμη η εκλογή, και μάλιστα ο πρύτανης ολοκληρώνει τη θητεία του και συνταξιοδοτείται τρία χρόνια αργότερα.
  • Ρωτούν επίσης «πώς θα αντιμετωπιστεί η διαφορά ορίου ηλικίας καθηγητών μεταξύ Ελλάδας και ορισμένων χωρών του εξωτερικού, στις οποίες το όριο είναι υψηλότερο ή δεν υπάρχει καθόλου». Απαντούν μάλιστα ότι για λόγους ισονομίας προτείνεται ίδια μεταχείριση για όλους με βάση το όριο ηλικίας που ισχύει στην Ελλάδα (τα 67 χρόνια δηλαδή). Ο νόμος αναφέρει σαφώς ότι για τους καθηγητές που είναι εν ενεργεία σε ιδρύματα του εξωτερικού δεν υπάρχει όριο ηλικίας, ενώ γίνονται αποδεκτά όσα ισχύουν στη χώρα του πανεπιστημίου τους. Οπως αναφέρουν πανεπιστημιακοί, αυτές είναι «φωτογραφικές» διατάξεις που σκοπό έχουν να αποκλείσουν συγκεκριμένους υποψηφίους, τους οποίους φυσικά δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουν τα μέλη των Συμβουλίων που προέρχονται από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Η πρώτη σύγκρουση


Μάλιστα η κρίση έχει ξεκινήσει ήδη, καθώς στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αποκλείστηκε υποψήφια κοσμήτορας από το Συμβούλιο Ιδρύματος με βασικό κριτήριο το ότι είχε πρωτοστατήσει στις πρόσφατες κινητοποιήσεις στον χώρο των ΑΕΙ, ενώ στην αντίθετη πλευρά, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, οι πρυτανικές αρχές διενήργησαν πρόσφατα εκλογές κοσμητόρων χωρίς ποτέ να τις κοινοποιήσουν στο Συμβούλιο του Ιδρύματος για να τις εγκρίνει.
Πάντως οι συντάκτες της επιστολής αυτής απευθύνονται «εκ μέρους των προέδρων και αναπληρωτών προέδρων των Συμβουλίων των πανεπιστημίων» στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας για να την ευχαριστήσουν για την παρουσία της στην «ιδιαίτερα εποικοδομητική» συνάντηση «της 12ης Ιανουαρίου 2014», ενώ αφήνουν υπόνοιες για συμφωνία αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Θέλουμε να συνοψίσουμε διάφορα σημεία σχετικά με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και στα οποία διαπιστώθηκε γενική συμφωνία».
Παραίτηση από αμοιβές και σταθερά κονδύλια
Αντίρρηση στο θέμα των αμοιβών τους εκφράζουν τα μέλη των Συμβουλίων Διοίκησης των ΑΕΙ που υπογράφουν την επιστολή προς το υπουργείο Παιδείας. Αναφέρουν ότι έχουν παραιτηθεί των αμοιβών τους υπέρ των υποτροφιών φοιτητών ενώ κρίνουν απαραίτητο «να επιλυθεί οριστικά και με νομική ασφάλεια» η κάλυψη των δαπανών μετακίνησης και διαμονής, ιδιαίτερα των εξωτερικών μελών. Συμπληρώνουν επίσης ότι «τα οδοιπορικά έξοδα και η διαμονή των μελών των Συμβουλίων μπορούν και πρέπει να καλύπτονται από το προβλεπόμενο για μετακινήσεις κονδύλιο του τακτικού προϋπολογισμού του οικείου Πανεπιστημίου».
Θέτουν επίσης ως κεντρικό ζήτημα την αλλαγή των βασικών δομών της οικονομικής διαχείρισης των ΑΕΙ για την ουσιαστική βελτίωση της διαφάνειας της λειτουργίας τους και της αποτελεσματικότητας της χρήσης των διατιθέμενων σε αυτά πόρων». Αναφέρεται ότι είναι σκόπιμη προς αυτό η ίδρυση του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), κάτι που άλλωστε αποτελεί πρόβλεψη του νόμου, το οποίο αναμένεται και να λειτουργήσει θετικά απελευθερώνοντας τα οικονομικά τους.
Τα μέλη των Συμβουλίων απαιτούν «σταθεροποίηση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων από τον κρατικό προϋπολογισμό και αποφυγή οποιασδήποτε περαιτέρω μείωσης» στοχεύοντας σε βελτίωση της ποιότητας της ανώτατης παιδείας και έρευνας.
Κρίνουν δε αρνητικά το ότι αποσύρθηκε από τον νόμο η αρχική πρόβλεψη για κατάληψη προσωποπαγούς θέσης καθηγητή στο ίδρυμα υποδοχής στις περιπτώσεις υποψηφιοτήτων από το εξωτερικό. Επισημαίνουν ότι «για καθαρά βιοποριστικούς λόγους, ουδείς διαπρεπής καθηγητής του εξωτερικού θα θελήσει να διεκδικήσει τη θέση του πρύτανη ελληνικού ΑΕΙ».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ