Τον Οκτώβριο του 1912, με την κήρυξη του πολέμου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τη Σερβία, τη Βουλγαρία, το Μαυροβούνιο και την Ελλάδα, ξεκινούσε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. Τον επόμενο χρόνο, ως τον Ιούλιο του 1913 και την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου, ο χάρτης της Βαλκανικής θα έχει αλλάξει και ο Μεγάλος Ασθενής θα έχει καταρρεύσει. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι είχαν, όπως όλοι οι πόλεμοι, νικητές και ηττημένους. Η Τουρκία τραυματίστηκε από την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους των ευρωπαϊκών επαρχιών της, ενώ η Βουλγαρία αναζητούσε τους υπευθύνους του ενταφιασμού του εθνικιστικού οράματός της. Η Ελλάδα και η Σερβία, αντιθέτως, επέκτειναν τα σύνορά τους και προσάρτησαν νέα εδάφη πραγματοποιώντας την εθνική τους «ιδέα». Για όλους ωστόσο οι Βαλκανικοί Πόλεμοι απετέλεσαν γεγονός σημαντικό για την εθνική μνήμη και ιστοριογραφία. Ακόμη και την εποχή όπου κυριαρχούσε η μαρξιστική ανάλυση, σύμφωνα με την οποία οι Βαλκανικοί Πόλεμοι είχαν κοινωνικό χαρακτήρα, επεβίωναν οι εθνικές αντιπαραθέσεις. Από τη δεκαετία του ’90 ένας νέος «Βαλκανικός Πόλεμος» στην πρώην Γιουγκοσλαβία άλλαξε το περιεχόμενο του όρου «Βαλκανικοί Πόλεμοι» και δημιούργησε την εντύπωση στη διεθνή κοινή γνώμη ότι οι αιματηρές συγκρούσεις και τα εθνικιστικά μίση αποτελούν ενδημικό φαινόμενο της Χερσονήσου του Αίμου.
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι λοιπόν δεν είναι ένα γεγονός μόνο ή κατ’ εξοχήν της ελληνικής ιστορίας. Αντιθέτως, είναι το σημείο όπου συναντώνται όλες οι βαλκανικές ιστορίες, ένα «βαλκανικό γεγονός», που ωστόσο διχάζει τους πρωταγωνιστές του ως προς τις ερμηνείες που υιοθετούν. Με έναν γνωστό στην Ιστορία τρόπο οι πόλεμοι μεταφέρονται από τα πεδία των μαχών στις σελίδες των βιβλίων.
ΓΡΑΦΟΥΝ ΕΛΛΑΔΑ: Κ. ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ ΤΟΥΡΚΙΑ: FIKRET ADANIR ΣΕΡΒΙΑ: DUBRAVKA STOJANOVIC πΓΔΜ: NIKOLA JORDANOVSKI ΒΟΥΛΑΓΑΡΙΑ: VALERY KOLEV
