Ο σεΐχης που έβαλε το Ντουμπάι στον τουριστικό χάρτη


Στο Ντουμπάι αρέσκονται στις υπερβολές. Πού αλλού στον κόσμο υπάρχει ξενοδοχείο επτά αστέρων; Πού αλλού κατασκευάζεται η μεγαλύτερη στον κόσμο κλειστή πίστα για σκι; H απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι βέβαια το Ντουμπάι, το αραβικό εμιράτο, που εδώ και μερικά χρόνια έχει μπει δυναμικά στον χώρο του τουρισμού και της προσέλκυσης ξένων εταιρειών στο έδαφός του. Στόχος της οικογένειας που κυβερνά το Ντουμπάι είναι να δημιουργήσει εκεί το μεγαλύτερο επιχειρηματικό και τουριστικό κέντρο ολόκληρης της Μέσης Ανατολής. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί η εξάρτηση από το πετρέλαιο που είναι η κύρια πηγή πλούτου των επτά κρατιδίων τα οποία αποτελούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Ντουμπάι είναι το πιο φιλελεύθερο από αυτά και ο πρίγκιπας διάδοχος και υπουργός Αμυνας του εμιράτου Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ Μάκτουμ βρίσκεται επικεφαλής της προσπάθειας να μετατραπεί το Ντουμπάι από το φτωχό ψαροχώρι που ήταν πριν από μερικές δεκαετίες στο «Χονγκ Κονγκ» της Μέσης Ανατολής.


Στην πιο ευαίσθητη περιοχή του κόσμου από γεωστρατηγική άποψη, εκεί όπου τα πετρελαϊκά συμφέροντα, οι θρησκευτικές διαφορές και η τρομοκρατία δημιουργούν ένα κυριολεκτικά εκρηκτικό μείγμα, υπάρχουν «ουδέτερες ζώνες» σαν το Ντουμπάι, που νομίζεις ότι βρίσκονται σε άλλη περιοχή του πλανήτη και όχι στη Μέση Ανατολή.


Το επίτευγμα αυτό είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών, αλλά και της διορατικότητας, της οικογένειας που κυβερνά το Ντουμπάι. Τα έσοδα από το πετρέλαιο που αφθονεί στη γύρω περιοχή θα σταματήσουν κάποια στιγμή και αυτό που θα μείνει για τη μετα-πετρελαϊκή περίοδο πρέπει να έχει προετοιμασθεί κατάλληλα δεκαετίες πριν. Με βάση αυτή τη λογική η οικογένεια Μάκτουμ, που κυβερνά το Ντουμπάι, θέτει από τώρα τις βάσεις για να γίνει η περιοχή ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά και τουριστικά κέντρα του κόσμου.


Από το 1990, που πέθανε ο εμίρης του Ντουμπάι, ξεκίνησε από τους τέσσερις γιους του η προσπάθεια να μπει η οικονομία του κρατιδίου σε καινούργιες βάσεις. Ο Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ Μάκτουμ είναι ο τρίτος από τους τέσσερις γιους και τυπικά κατέχει το αξίωμα του υπουργού Αμυνας, ενώ είναι και ο διάδοχος του θρόνου, τον οποίο κατέχει ο μεγαλύτερος αδελφός του. Φαίνεται ότι ο Μοχάμεντ είναι ο πιο δημιουργικός και ο πιο προοδευτικός από όλα τα αδέλφια, αφού σε δικές του πρωτοβουλίες και σε δικά του σχέδια οφείλεται κατά πολύ η μεταμόρφωση της χώρας. Σε ηλικία 55 ετών σήμερα, ο Μοχάμεντ έχει λάβει στρατιωτική εκπαίδευση στη Βρετανία και το πάθος του είναι τα άλογα. Είναι μάλιστα ιδιοκτήτης μιας εξαιρετικής συλλογής αλόγων που τρέχουν σε ιπποδρομίες.


Βασικό μέλημα του Μοχάμεντ ήταν να δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να προσελκύσει ξένες εταιρείες στο Ντουμπάι. H παρουσία μεγάλων και καθιερωμένων ονομάτων σε μια άκρη της Αραβικής χερσονήσου που δύσκολα τη διακρίνεις στο χάρτη θα λειτουργούσε σαν κράχτης για τους άλλους, επιχειρηματίες και τουρίστες μαζί. Ενα κλίμα, μια ατμόσφαιρα φιλική προς το επιχειρηματικό πνεύμα ήταν το βασικό όπλο των αρχών του Ντουμπάι, σε συνδυασμό βέβαια με τα αστείρευτα κεφάλαια που διαθέτει η οικογένεια. Χρειάστηκε να γίνουν αλλαγές στη νομοθεσία, αλλαγές στις συνήθειες και στα ήθη για να γίνει το Ντουμπάι αυτό που είναι σήμερα.


Δημιουργήθηκαν ζώνες ελεύθερου εμπορίου, με χαμηλότερους δασμούς, που προσελκύουν τις ξένες εταιρείες. Το International Finance Center φιλοδοξεί να γίνει το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο της περιοχής. Το Media City προσείλκυσε το CNN και το Reuters, ενώ το παραδίπλα Internet City εταιρείες κολοσσούς σαν την ΙΒΜ και τη Microsoft.


Ο τουρισμός είναι ο έτερος πόλος της ανάπτυξης του Ντουμπάι. Με το άφθονο χρήμα που διαθέτει, η οικογένεια Μάκτουμ έχει προχωρήσει σε επενδύσεις και σε έργα υποδομής που, εκτός από μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, φέρνουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.


Πέρυσι επισκέφθηκαν το Ντουμπάι 4 εκατομμύρια ξένοι. H κυβέρνηση θέλει να τους κάνει 15 εκατομμύρια ως το 2015. Πώς θα το πετύχει αυτό; Μα με τα κατάλληλα κίνητρα. Αν προσφέρεις πολυτελή ξενοδοχεία, υπηρεσίες εξυπηρέτησης υψηλού επιπέδου, εγκαταστάσεις και υποδομές που συναγωνίζονται – αν δεν ξεπερνούν – τις δυτικές, τότε γιατί να μη σε προτιμήσει ο διψασμένος για ξεκούραση και χαλάρωση τουρίστας; Στόχος των αρχών του Ντουμπάι είναι οι μεσαίου και υψηλού εισοδήματος τουρίστες, αυτοί δηλαδή που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τις υπηρεσίες που θα απολαύσουν, αλλά και να ξοδέψουν πολλά χρήματα σε ψώνια. Τα εμπορικά κέντρα του Ντουμπάι είναι γεμάτα με ό,τι αγαθό φαντασθεί κανείς, ενώ το ίδιο ισχύει και για το κατάστημα αφορολογήτων ειδών του αεροδρομίου.


Το Ντουμπάι σήμερα το μοναδικό επτάστερο ξενοδοχείο στον κόσμο – το περίφημο Μπουρτζ αλ Αραμπ που υψώνεται σαν κατάρτι μέσα από τη θάλασσα – αλλά και μια ατέλειωτη σειρά ξενοδοχείων μικρότερων προδιαγραφών και αντίστοιχων ανέσεων. Ολες οι γνωστές αλυσίδες βρίσκονται εκεί και εγκαινιάζουν το ένα ξενοδοχείο μετά το άλλο, ενώ τελευταία έχουν αρχίσει να χτίζονται και πιο οικονομικά ξενοδοχεία, που απευθύνονται σε λιγότερο εύπορους τουρίστες.


Από το αεροδρόμιο του Ντουμπάι πέρασαν πέρυσι 18 εκατομμύρια επιβάτες, ενώ ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η επέκτασή του, ώστε στο μέλλον να εξυπηρετεί 60 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο. Ολοι αυτοί δεν θα είναι τουρίστες, αλλά θα χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο ως σταθμό μετεπιβίβασης. H κρατική – ή καλύτερα… οικογενειακή – αεροπορική εταιρεία Emirates είναι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στον κόσμο και αποτελεί τη… χαρά των αεροναυπηγικών βιομηχανιών, λόγω των παραγγελιών που κάνει συνεχώς. Ο συνεδριακός τουρισμός έχει μια αύξηση της τάξης του 20% τον χρόνο.


Ο σεΐχης Μοχάμεντ έχει όμως και άλλους άσους κρυμμένους στο μανίκι του. Στα σκαριά βρίσκεται η δημιουργία ενός τεράστιου πάρκου ψυχαγωγίας και αναψυχής, με την επωνυμία Dubailand, που θα είναι σε μέγεθος επτά φορές μεγαλύτερο από την Disneyland του Παρισιού. Εκεί θα βρίσκεται και η πίστα για σκι που αναφέραμε στην αρχή. Ετοιμάζεται επίσης και το Palm Island, ένα γιγαντιαίο θέρετρο χτισμένο μέσα στη θάλασσα, σε νησάκια που του δίνουν από ψηλά το σχήμα του φοινικόδεντρου. Ολα αυτά τα έργα, όπως επίσης και αυτά που έχουν γίνει, συνοδεύονται από τη γνωστή αισθητική της αραβικής χλιδής, που άλλους εντυπωσιάζει και άλλους τους αφήνει αδιάφορους.


Προσελκύουν όμως εκατομμύρια επισκέπτες που γνωρίζουν ότι επισκέπτονται έναν τεχνητό παράδεισο, ο οποίος δεν έχει βεβαίως καμία σχέση με τους καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς που κρύβουν πίσω τους παράδοση και ιστορία αιώνων.