Αλλάζει το αμυντικό δόγμαi
ΣΠΑΝΙΩΣ ένας αρχηγός στρατού κάνει δηλώσεις και σπανιότερα δίνει συνεντεύξεις και μάλιστα απαντά σε όλα τα ερωτήματα, προ παντός σε αυτά που αποτελούν χρόνια τώρα «στεγανά» για τις Ενοπλες Δυνάμεις, όπως είναι τα ναρκωτικά ή τα «καψώνια» που καμιά φορά γίνονται κατά την εκπαίδευση των στρατιωτών. Ο αρχηγός ΓΕΣ, αντιστράτηγος κ. Μ. Παραγιουδάκης, σε συνέντευξή του προς «Το Βήμα», επιτίθεται εναντίον όσων χρησιμοποιούν το «καψώνι» ως μέσο εκπαίδευσης, ενώ ομιλεί για αλλαγές στο ελληνικό αμυντικό δόγμα.
Ο αρχηγός ΓΕΣ στην πρώτη αυτή συνέντευξή του εξηγεί γιατί αναγκάστηκαν οι Ενοπλες Δυνάμεις να καθιερώσουν τη δεκάμηνη υποχρεωτική θητεία στα σύνορα, δίνει πληροφορίες για το πώς ακριβώς διεξάγεται σήμερα η εκπαίδευση στον στρατό, αναφέρεται στους εξοπλισμούς και στις αλλαγές που συντελούνται στη δομή του στρατού και οραματίζεται τον στρατό τού 2000 που θα έχει προσωπικό υψηλής μόρφωσης, αυτοματοποιημένα συστήματα διοίκησης και ελέγχου και υψηλής στάθμης διακλαδική συνείδηση.
Τι αλλαγές φέρνουν τα νέα μέτρα για την θητεία που εξαγγέλθηκαν για τους στρατιώτες και πώς συμβιβάζονται με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στον Στρατό Ξηράς;
«Τα νέα μέτρα των εξαγγελιών του κ. ΥΕΘΑ που έχουν σχέση με τον Στρατό Ξηράς έχουν ως πρωταρχικό σκοπό τους την ίση μεταχείριση όλων των κληρωτών οπλιτών. Τα μέτρα αυτά συνοδεύονται από διαφανείς διαδικασίες για τις μεταθέσεις των οπλιτών που αφενός μεν καταργούν τις κάθε είδους παρεμβάσεις, αφετέρου δε ενισχύουν τις μονάδες των ανατολικών συνόρων. Ετσι θα αυξηθεί και το ποσοστό επάνδρωσης των Μονάδων Θράκης-Νήσων με αποτέλεσμα τη βελτίωση διαβίωσης των υπηρετούντων καθ’ όσον οι υπηρεσίες (σκοπιές, περίπολοι κλπ.) θα εκτελούνται αραιότερα και θα υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος και περισσότερες έξοδοι για τους οπλίτες. Επίσης θα χορηγείται ανά δίμηνο άδεια μικρής διάρκειας και δωρεάν μετακίνηση. Παράλληλα έχει ξεκινήσει η δημιουργία σύγχρονων στρατοπέδων μεγάλης χωρητικότητας, όπως αυτό που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στον Προβατώνα Εβρου, η κατασκευή των οποίων σηματοδοτεί μια νέα αντίληψη, βασικό στοιχείο της οποίας είναι η δημιουργία νέων μικρών πολιτειών που θα επιλύουν τα προβλήματα δυσλειτουργίας και θα αναβαθμίσουν το επίπεδο διαβίωσης του προσωπικού».
Και αν δεν επαρκεί το προσωπικό στις μονάδες των μετόπισθεν;
«Η κύρια προσπάθειά μας αποσκοπεί στην επαύξηση της επάνδρωσης των μονάδων των ανατολικών περιοχών, ακόμη και αν χρειασθεί να μειωθεί η δύναμη των οπλιτών των μονάδων ή ακόμη και ο αριθμός των μονάδων εσωτερικού, πράγμα το οποίο εξετάζεται και βρίσκεται στις προοπτικές της νέας δομής του στρατού».
Ποιες είναι οι σχέσεις σήμερα μεταξύ στελεχών και οπλιτών ή ακόμη μεταξύ «παλαιών» και «νέων» οπλιτών;
«Το Γενικό Επιτελείο Στρατού προσπαθεί όλα τα στελέχη και οι οπλίτες να συμβάλλουν στη ριζική εξάλειψη του φαινομένου του διαχωρισμού των υπηρετούντων οπλιτών σε «παλαιούς» και «νέους». Θεωρεί απαράδεκτη και κολάσιμη κάθε ενέργεια ή συμπεριφορά οποιουδήποτε στην κλίμακα της ιεραρχίας προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Με γενικές διαταγές δόθηκαν συγκεκριμένες οδηγίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Κάθε υβριστικός λόγος και κάθε συμπεριφορά απρεπής που περιφρονεί ή προσβάλλει την αξιοπρέπεια του οπλίτη ή γενικότερα κάθε κατωτέρου στην κλίμακα της ιεραρχίας απαγορεύονται αυστηρά. Εχουν καθιερωθεί αμοιβαίος σεβασμός διοικούντων και διοικουμένων, συνεχής επικοινωνία μεταξύ τους, καθώς και αυστηρός έλεγχος των τυχόν μη συμμορφουμένων με τις διαταγές».
Τι μέτρα έχουν ληφθεί για το γνωστό πρόβλημα των ναρκωτικών στον στρατό;
«Το Γενικό Επιτελείο Στρατού με αίσθημα ευθύνης και με στοργή για τους νέους που με τη στράτευσή τους εκπληρώνουν το ύψιστο καθήκον προς την πατρίδα δεν θα μπορούσε να μείνει αδιάφορο μπροστά σε αυτό το πελώριο παγκόσμιο πρόβλημα. Ετσι κήρυξε το έτος 1997 Ετος Καταπολέμησης των Ναρκωτικών στον Στρατό και ανέλαβε εκστρατεία για την περιστολή της διάδοσης και χρήσης τους. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας πραγματοποιήθηκε και συνεχίζεται ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις κατευθύνσεις του ΥΠΕΘΑ και με τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας πρόληψης της ελληνικής πολιτείας. Τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών ελπίζουμε ότι θα φανούν το 1998 αλλά και στα επόμενα χρόνια που η επαγρύπνηση και το ενδιαφέρον των στελεχών αλλά και η κινητοποίηση των ίδιων των στρατευμένων θα συνεχίζονται με προσπάθεια για ό,τι καλύτερο».
Πέρα από το καθαρά στρατιωτικό έργο, τι άλλες υπηρεσίες προσφέρει ο στρατός;
«Είναι η λεγόμενη κοινωνική προσφορά του στρατού. Εκτός από τις πυρκαϊές και γενικά τις θεομηνίες (πλημμύρες, καταστροφές, σεισμοί κλπ.), όπου η συμβολή του στρατού είναι σημαντική, υπάρχει και συντονισμένο πρόγραμμα του στρατού που αποσκοπεί στην παροχή βοήθειας κυρίως σε παραμεθόριες, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Θράκης και των νησιών του Αιγαίου Πελάγους, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις και οδηγίες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Το πρόγραμμα αυτό άρχισε να εφαρμόζεται συστηματικά από τον Στρατό Ξηράς στην περιοχή της Θράκης από τα μέσα του 1995. Από 1.1.97 επεκτάθηκε στα νησιά του Αιγαίου και από 1.1.98 στις παραμεθόριες περιοχές της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Οι στόχοι αυτού του προγράμματος υλοποιούνται με μέτρα και δραστηριότητες που δεν θίγουν αλλά ούτε και επηρεάζουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα του στρατού».
Αλλάζουν το δόγμα και η δομή του στρατού;
«Το Δόγμα Στρατού Ξηράς είναι αμυντικό, με προσανατολισμό στην αντιμετώπιση κάθε εξωτερικής απειλής και στη δυνατότητα αντεπίθεσης σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, σύμφωνα με την Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική. Τα προβλήματα της χερσαίας μάχης όμως δεν είναι επιδεκτικά εύκολων λύσεων, ιδιαίτερα όταν έχουμε να καλύψουμε χώρο νησιωτικό και ηπειρωτικό όπως ο ελληνικός. Γι’ αυτό τελευταία επανεξετάζουμε ορισμένα στοιχεία του δόγματος ώστε να συμπεριλάβει αυτά της «ευέλικτης ανταπόδοσης», της «αμυντικής επάρκειας», του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, του «ισοδύναμου τετελεσμένου», των «μεικτών επιχειρήσεων των κλάδων των ΕΔ» κ.ά. που έχουν εξαγγελθεί από την πολιτική ηγεσία του ΥΕΘΑ. Η αύξηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας επιβάλλει συνεχή έλεγχο της Δομής Δυνάμεων ο οποίος αποσκοπεί στη δημιουργία των πλέον απαραίτητων, κατάλληλων και αποτρεπτικών δυνάμεων, ευέλικτων, ταχυκίνητων, με προστασία θώρακα, με μεγάλη ισχύ και αποτελεσματικότητα πυρός, κατάλληλα οργανωμένων και εκπαιδευμένων, ικανών να εξασφαλίσουν την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ανεξαρτησία της πατρίδας μας. Με τη νέα Δομή Δυνάμεων προβλέφθηκε η δημιουργία ενός μείζονος σχηματισμού ως δύναμης ταχείας αντιδράσεως, στην οποία διατίθενται μηχανοκίνητοι σχηματισμοί, Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού, μονάδες καταδρομέων και αλεξιπτωτιστών, ευέλικτη Ταξιαρχία Υποστήριξης και άλλες δυνάμεις».
Πώς προχωρούν οι εξοπλισμοί που απαιτούνται σε ένα σύγχρονο στρατό;
«Προκειμένου ο Στρατός Ξηράς να διατηρήσει και να ενισχύσει την αποτρεπτική ικανότητά του και τις αμυντικές δυνατότητές του, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού και εξοπλισμού με οπλικά συστήματα υπερσύγχρονης τεχνολογίας. Με το γνωστό πλέον
ΕΜΠΑΕ 1996-2000 προβλέπεται και έχει ήδη αρχίσει η προμήθεια οπλικών συστημάτων υπερσύγχρονης τεχνολογίας, όπως πύραυλοι εδάφους-εδάφους μεγάλου βεληνεκούς, αντιαεροπορικά συστήματα, άρματα μάχης τρίτης γενιάς, σύγχρονα επιθετικά και μεταφορικά ελικόπτερα, συστήματα διοίκησης-ελέγχου-πληροφοριών-επικοινωνιών, σύγχρονα ραντάρ, μη επανδρωμένα αεροσκάφη συλλογής πληροφοριών, έξυπνα πυρομαχικά κλπ., δηλαδή οπλικών συστημάτων που θα χρησιμοποιηθούν ως πολλαπλασιαστές ισχύος με σκοπό την αξιόπιστη αποτροπή και αν χρειασθεί την επιτυχή (νικηφόρα) αντιμετώπιση οποιουδήποτε εχθρού. Οπως γίνεται αντιληπτό, προβαίνουμε στην προμήθεια των πλέων απαραίτητων οπλικών συστημάτων για την άμυνά μας, με τα οποία καλύπτουμε κατά απόλυτη προτεραιότητα επιχειρησιακά κενά που διαπιστώνουμε μετά από λεπτομερή ανάλυση. Ολα αυτά είναι οι «φρουροί» της ειρήνης και της ασφάλειας της χώρας μας και επομένως τα δαπανώμενα χρήματα του ελληνικού λαού πιάνουν σίγουρα τόπο».
Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας τελευταία προβάλλει ιδιαίτερα την ιδέα της «στρατιωτικής διπλωματίας». Ποιός είναι ο ρόλος του Στρατού σ΄ αυτήν την ιδέα;
«Μέσα στα πλαίσια συνεργασίας με άλλες χώρες που έχει προσδιορίσει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, ο στρατός:
* Αποστέλλει μεγάλο αριθμό αξιωματικών στα διάφορα Στρατηγεία του ΝΑΤΟ, της ΔΕΕ και του ΟΑΣΕ. Διαθέτει ακολούθους άμυνας και στρατιωτικούς ακολούθους σε διάφορες πρεσβείες.
* Διαθέτει στον ΟΗΕ στελέχη, είτε ως επιτελείς είτε ως παρατηρητές, για συμμετοχή σε διάφορες ειρηνευτικές αποστολές.
* Εχει ήδη διαθέσει από τον Δεκέμβριο του 1995 στη Συμμαχική Δύναμη Σταθεροποίησης στη Βοσνία (SFOR) την Ελληνική Δύναμη Βοσνίας (ΕΛΔΥΒ) και από τον Απρίλιο του 1997 την Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ) στην Αλβανία.
* Υλοποιεί σύμφωνα με τις αποφάσεις της πολιτικής μας ηγεσίας την προώθηση των ζητημάτων στρατιωτικής συνεργασίας με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής μας με ανταλλαγή αξιωματικών σε σχολεία, συμμετοχή σε κοινές ασκήσεις PfP, ασκήσεις in the spirit of PfP, φιλοξενία τους θερινούς μήνες ομάδων αξιωματικών και αντίστοιχη αποστολή Ελλήνων κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η προβολή του ρόλου της χώρας μας και η εξυπηρέτηση των εθνικών μας θέσεων».
Πώς βλέπετε τον Ελληνικό Στρατό τού 2000;
«Η αύξηση της μαχητικής ικανότητας του Στρατού Ξηράς ώστε να είναι σε θέση να φέρει σε πέρας την αποστολή του αποτελεί μόνιμο και διαρκή στόχο τού ΓΕΣ. Το μέλλον απαιτεί στρατό ευέλικτο, ευκίνητο και ικανό να αντιδρά άμεσα στις ζωτικής σημασίας αποστολές που αναμένεται να αναλάβει. Η επιβαλλόμενη αναγκαιότητα του στρατού για κατάλληλες και αποτελεσματικές δυνάμεις, ευέλικτες και ταχυκίνητες, επέβαλε τη νέα Δομή Δυνάμεων. Μεταπέσαμε από τις παλιές δομές του Συντάγματος Πεζικού και της Μεραρχίας στις πιο ευέλικτες δομές της Ταξιαρχίας Πεζικού, όπως γίνεται και στους σύγχρονους στρατούς. Παράλληλα με τη νέα Δομή Δυνάμεων και προκειμένου να ενισχυθεί η αποτρεπτική ικανότητά μας βρίσκεται σε εξέλιξη η σοβαρή προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση του εξοπλισμού μας με οπλικά συστήματα υπερσύγχρονης τεχνολογίας. Ηδη άρχισε να εμπλουτίζεται το οπλοστάσιο και να προσδιορίζεται η προοπτική του στρατού μας για το 2000. Θα πρέπει να επισημανθεί ιδιαίτερα ο παράγοντας άνθρωπος, στον οποίο αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία. Με τη θέσπιση μέτρων και κινήτρων επιδιώκουμε την προσέλκυση προσωπικού με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και με διανοητικές και φυσικές ικανότητες αρκετές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τού 2000. Με λίγα λόγια, ο στρατός τού 2000 απαιτεί προσωπικό υψηλής μόρφωσης και με υψηλό ηθικό, σύγχρονα οπλικά συστήματα, άριστες επικοινωνίες, αυτοματοποιημένα συστήματα διοίκησης και ελέγχου και φυσικά υψηλής στάθμης διακλαδική συνείδηση».
Υψηλού επιπέδου εκπαίδευση
Πώς διεξάγεται σήμερα η εκπαίδευση στον στρατό;
«Είναι γνωστό ότι κύρια αποστολή του στρατού στην ειρήνη είναι η εκπαίδευση. Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που επηρεάζουν άμεσα το ποιοτικό επίπεδο της εκπαίδευσης, όπως το υψηλό πνευματικό επίπεδο των οπλιτών μας, η πληθώρα των νέων οπλικών συστημάτων που έχουν τελευταία εισέλθει στον στρατό, οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι, οι ιδιαιτερότητες της νεολαίας μας κλπ. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά από το να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση στελεχών και οπλιτών σε όλα τα επίπεδα και η εκπαίδευση που πραγματοποιείται σήμερα στον στρατό έχει ελάχιστη σχέση με αυτήν που γνώρισαν οι παλαιότεροι. Τα στελέχη μας, αρχής γενομένης από τις παραγωγικές σχολές όπου έχουν αναμορφωθεί τα προγράμματα, εκπαιδεύονται διά βίου σε σειρά σχολείων βασικής επιμόρφωσης και ΑΕΙ ώστε να είναι άριστοι επαγγελματίες και εκπαιδευτές. Οσον αφορά τους οπλίτες μας, αυτοί εκπαιδεύονται κάτω από τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Οι παλιές μέθοδοι που έμοιαζαν περισσότερο με «δοκιμασία» είναι οριστικά παρελθόν. Εχουμε άριστους εκπαιδευτές με ενδιαφέρον και αγάπη για τον στρατιώτη. Σε πολλές ειδικότητες χρησιμοποιείται η εξομοίωση στην εκπαίδευση, π.χ. στην οδήγηση οχημάτων-αρμάτων, στις βολές αρμάτων και άλλων οπλικών συστημάτων, στα πολεμικά παίγνια κλπ., για πληρέστερη εκπαίδευση και οικονομία. Αρκετά αντικείμενα διδάσκονται σε οργανωμένες αίθουσες με βίντεο, κομπιούτερ κλπ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επιχειρησιακή εκπαίδευση, η οποία σχεδιάζεται έτσι ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις σύγχρονων επιχειρήσεων. Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι το ΓΕΣ έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση και στην κοινωνική διάσταση της εκπαίδευσης. Για τον λόγο αυτόν οι στρατευμένοι μας παρακολουθούν μαθήματα ή διαλέξεις για τα σύγχρονα θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού. Τέλος, στα πλαίσια της επιλογής και της εκπαίδευσης στις ειδικότητές τους, αποκτούν πτυχία με τα οποία μπορούν να εργασθούν στη συνέχεια στον πολιτικό τους βίο. Βέβαια, η εκπαίδευση είναι ένα μεγάλο θέμα, δεν τελειώνει ποτέ και πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, το υπουργείο Αμυνας δε έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση και κατευθύνσεις στον τομέα αυτόν».
