Μια ομάδα γυναικών μέσα στην άγρια φύση, να κωπηλατεί στο λασπωμένο ποτάμι, δεν είναι θέαμα σύνηθες. Και για να τις δει κανείς θα έπρεπε να πάει… εκεί, στον επιβλητικό Πράσινο Ποταμό, που επί χιλιετίες κατατρώγει τα αργιλώδη πετρώματα για να σχηματίσει το Φαράγγι του Λαβυρίνθου στη Γιούτα. Συμβαίνουν ωστόσο και αυτά, στις ΗΠΑ, οργανωμένες περιπέτειες δηλαδή, από τον σύλλογο «Γυναίκες της Αγριας Φύσης».


Οχι ότι θα μπορούσε βέβαια κανείς να κινδυνέψει στον Πράσινο Ποταμό ­ κάθε άλλο μάλιστα. Ο τόπος δεν προσφέρεται για θεαματικούς αγώνες με αγριεμένα νερά ούτε για τόνωση της αδρεναλίνης. Το φθινόπωρο ο Πράσινος Ποταμός κυλάει γαλήνιος μέσα σε ένα πανέμορφο και εντελώς αμόλυντο τοπίο. Εύκολος ο πλους και το ταξίδι προσφέρεται για όσους θέλουν να ηρεμήσουν μακριά από κάθε ίχνος πολιτισμού. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να κολλήσει το κανό στα ρηχά και να λασπώσουν οι κωπηλάτισσες τα παπούτσια τους.


Τα 60 μίλια όμως από το Μάινεραλ Μπότομ ως το Γκριν Ρίβερ Σίτι, την Πόλη του Πράσινου Ποταμού, μόνο με κανό μπορεί να τα κάνει κανείς ή με φουσκωτό. Υδάτινη διαδρομή μέσα στο φαράγγι, μέσα στην ερημιά του Οκτώβρη, μέσα στην πανδαισία των χρωμάτων της ώχρας, κάτω από τους επιβλητικούς βράχους με την αφάνταστη ποικιλία σχημάτων.


Ηταν μοναδικές στιγμές για τη Νάνσι Σπίλερ, η οποία αποφάσισε το ταξίδι αυτό χωρίς να έχει προηγούμενη εμπειρία ούτε στην κωπηλασία ούτε στην υπαίθρια διαβίωση. Μπήκε έτσι στην ομάδα των 10 γυναικών, ηλικίας από 20 ως πάνω από 60 ετών ­ και φυσικά της περιπέτειας προηγήθηκε η διδασκαλία. «Κυριακή ξημερώματα. Φορέσαμε τα πορτοκαλιά σωσίβια, μας έδωσαν από ένα κουπί και αρχίσαμε το μάθημα. Δασκάλα μας η Τζούντιθ Νιέμι, ιδρύτρια του συλλόγου “Γυναίκες της Αγριας Φύσης”. Μας καθησύχασε: το μόνο λάθος που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να κωπηλατούμε και οι δύο από την ίδια πλευρά στο διθέσιο κανό… Κατά τα άλλα, ουδέν πρόβλημα. Η ροή του ποταμού μάς οδηγεί, προσέχουμε να μην πέσουμε σε βράχο, ακολουθούμε τις φυσαλίδες που με την τροχιά τους δείχνουν πού είναι βαθύ το νερό…».


Το μάθημα τέλειωσε γρήγορα και σε λίγο οι μαθήτριες χωρίστηκαν σε ζευγάρια, ένα ζευγάρι σε κάθε αλουμινένιο κανό, με τις αποσκευές της κάθε κωπηλάτισσας σε αδιάβροχους σάκους, με ειδικό τσαντάκι για τα είδη πρώτης ανάγκης, δηλαδή το αντιηλιακό, το ρουζ για τα χείλη, την κάμερα. Τα κοινά εφόδια της αποστολής μοιράστηκαν στα 10 κανό και στις πιο άτυχες έπεσε η κοινόχρηση χημική τουαλέτα, αεροστεγές δοχείο για τις φυσικές ανάγκες ­ προϋπόθεση για την προστασία του περιβάλλοντος. Τέλος πάντων…


Ετσι ταίριαξαν σε μια αρμονική συμβίωση και συνεργασία γυναίκες επαγγελματίες με απλές νοικοκυρές, με ελάχιστες απαιτούμενες προδιαγραφές: να μπορεί το κάθε μέλος της αποστολής να σηκώσει το… βάρος του σώματός του, να κρατάει το κουπί, να μεταφέρει τις αποσκευές του, να στήνει αντίσκηνο, να πλένει πιάτα, να καθαρίζει κρεμμύδια και ­ προπαντός ­ να μην γκρινιάζει.


Με αυτές τις προϋποθέσεις η επιτυχία ήταν εξασφαλισμένη, κυρίως επειδή δεν υπήρχαν άντρες στην παρέα, οπότε δεν υπήρχε καμία ανάγκη να κωπηλατούν γρηγορότερα ή να φτάνουν πιο μακριά. Οταν είναι μόνες οι γυναίκες, η ζωή γίνεται ευκολότερη. Και, ω του θαύματος, μην έχοντας αρσενικούς να νταντέψουν, στην ξηρά σκοτώνονταν για το ποια θα φροντίσει την άλλη. Ευγενής άμιλλα που λέμε.


«Τότε ήταν που κατάλαβα ότι αν δεν υπήρχαν άντρες και παιδιά, θα ανακαλύπταμε κάτι για να το φροντίζουμε. Τα κατοικίδια ζώα, ας πούμε» γράφει η Νάνσι Σπίλερ, η οποία για να έχει απασχόληση ανέλαβε επίσημα καθήκοντα… φωτορεπόρτερ: αποτύπωνε στο φιλμ τις γυναίκες που ετοίμαζαν το πρωινό.


Το θαυμαστό αυτό ταξίδι προσφέρει εμπειρίες μοναδικές. Η φύση αμόλυντη, σε όλο της το μεγαλείο, σαν να μην πέρασε ποτέ από αυτό το κομμάτι της γης ο άνθρωπος. Οι τοποθεσίες διατηρούν τις παλαιές ινδιάνικες ονομασίες τους ­ Ναβάχο, Εντράντα, Σόλτγουος, Γουίνγκεϊτ, ανέπαφοι γρανίτες αιώνων με εμφανή τα στρώματα που μαρτυρούν τις ανά τους αιώνες γεωλογικές μεταβολές. Οι σχηματισμοί των βράχων θυμίζουν την αιγυπτιακή Κοιλάδα των Βασιλέων. Και οι χιλιετίες έχουν αποτυπώσει πανέμορφα γλυπτά που θυμίζουν τείχη, κάστρα, πύργους, ό,τι μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου. Μοναδική ομορφιά, από εκείνες που υπήρξαν δέλεαρ για τους πρωτοπόρους, παρασύροντάς τους όλο και πιο δυτικά, στην καρδιά της αμερικανικής ενδοχώρας.


Πραγματικό βασίλειο των πουλιών, το φαράγγι: τα κοράκια πανταχού παρόντα, τεράστιοι γαλάζιοι ερωδιοί πετούν σύρριζα στο νερό, καναδέζικες αγριόπαπιες κουρνιάζουν στα βράχια, προτού συνεχίσουν το μεγάλο ταξίδι τους προς τις θερμότερες χώρες του Νότου. Τα ζώα δεν τα συναντάς εύκολα, καθώς προτιμούν να κρύβονται, τα ίχνη τους όμως τα αφήνουν παντού. Βουνίσια πρόβατα, ρακούν, σκίουροι, κάστορες αλλά και φίδια κυκλοφορούν αθέατα τη νύχτα γύρω από τις σκηνές και το πρωί τα σημάδια τους είναι ορατά και αδιάψευστα.


Υπάρχουν και σημάδια ανθρώπινα, χαραγμένα στις μεγάλες επιφάνειες των βράχων που αποτελούν πρόκληση για τους περαστικούς. Παντού βρίσκει κανείς σκαλισμένες ινδιάνικες παραστάσεις ανθρώπων, ζώων και πουλιών, αλλά και σύμβολα ανεξήγητα, που άφησαν οι ινδιάνοι Φρεμόν προτού εγκαταλείψουν την περιοχή αυτή, αιώνες προτού την πατήσουν τα «χλωμά πρόσωπα». Ο γάλλος εξερευνητής Ντ. Ζυλιέν, που κατέβηκε τον Πράσινο Ποταμό το 1836, έχει αφήσει την «υπογραφή» του σε αρκετά εμφανή σημεία. Οπως και άλλοι που ακολούθησαν αργότερα.


Η μαγεία όμως κάποτε τελειώνει και η Νάνσι Σπίλερ διάλεξε τον καλύτερο τρόπο για να αποχαιρετήσει το φαράγγι και τον ποταμό: «Την πέμπτη νύχτα, την τελευταία μας στο ποτάμι, αποφάσισα να εγκαταλείψω το πράσινο νάιλον αντίσκηνό μου και να κοιμηθώ κάτω από τ’ άστρα. Εχουμε κατασκηνώσει σε ένα νησάκι, περιτριγυρισμένο από πανύψηλους κάθετους βράχους, που στο ξημέρωμα παίρνουν ένα χρώμα κόκκινο της φωτιάς και το θέαμα αυτό δεν θέλω να το χάσω. Πρέπει όμως να νικήσω τις φοβίες μου και να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν θα τραγανίσουν το πρόσωπό του οι αρουραίοι όση ώρα θα κοιμάμαι στην ύπαιθρο. Το έχουν κάνει η Τζούντιθ, η Κάρλα, η Τζάνις και η Εύα και καμία δεν έπαθε τίποτε, σκέφτομαι προσπαθώντας να δώσω θάρρος στον εαυτό μου, τυλιγμένη στον υπνόσακό μου, σε ένα ξέφωτο, στο γρασίδι. Και, ω του θαύματος: ο ύπνος με πήρε σχεδόν αμέσως… Κατά μία παράξενη συγκυρία, ξυπνάω μόνη μου ακριβώς τη στιγμή που αρχίζει να φωτίζεται με εκείνο το υπέροχο γαλάζιο χρώμα της αυγής ο ορίζοντας ανατολικά. Ολα τα άστρα διαγράφονται έντονα στο στερέωμα. Για πρώτη φορά στη ζωή μου ξεχωρίζω ολοκάθαρα τη Μεγάλη Αρκτο και με απόλυτη σιγουριά εντοπίζω τον Πολικό Αστέρα. Η Αφροδίτη λάμπει ανατολικά σαν διαμάντι 10 καρατίων. Και σε λίγο ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μου το όργιο των χρυσοπόρφυρων χρωμάτων της ανατολής…».