«Ερωτήματα σχετικά με τα λάθη της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ Σιν Μπετ, η οποία ευθύνεται για τη Χαμάς και τη Γάζα (η Μοσάντ δεν έχει εν προκειμένω καμία απολύτως σχέση), και το μερίδιο ευθύνης της τεχνητής νοημοσύνης σε αυτή τη φάση δεν μπορούν να απαντηθούν. Οι λόγοι αποτυχίας της Σιν Μπετ και των Υπηρεσιών Πληροφοριών του Στρατού θα έρθουν πιθανώς στο φως όταν όλα αυτά ερευνηθούν» τονίζει στο «Βήμα» ο Γιόσι Αλφέρ, πρώην αξιωματούχος της Μοσάντ, διευθυντής δεξαμενής σκέψης στρατηγικών μελετών και συγγραφέας έξι βιβλίων για τη σύγκρουση στην περιοχή (με πιο πρόσφατο το «Death Tango: Ariel Sharon, Yasser Arafat and Three Fateful Days in March»). Αναγνωρίζει ωστόσο τη «συστημική κατάρρευση του διχασμένου λόγω των αντιδημοκρατικών «δικαστικών μεταρρυθμίσεων» Ισραήλ που εκμεταλλεύτηκε η Χαμάς» στο μακελειό της 7 Οκτωβρίου.
Στον πόλεμο εναντίον της Χαμάς, μια «έξυπνη νίκη» του ισραηλινού στρατού σε συνδυασμό με τις «ψεύτικες θεωρίες συνωμοσίας που αναμεταδίδουν τα δεξιά θρησκευτικά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με τις οποίες η 7η Οκτωβρίου ήταν μια αριστερή συνωμοσία», είναι οι παράγοντες που κάνουν τον Νετανιάχου να ευελπιστεί πως «ο κόσμος στο Ισραήλ θα ξεχάσει τι συνέβη».
Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να επιτευχθεί, προσθέτει ο πρώην αξιωματούχος της Μοσάντ, «εάν η κυβέρνηση δεν ήταν αναποτελεσματική. Αλλά οι περισσότεροι από τους υπουργούς του Νετανιάχου είναι πολιτικοί χάκερ ή, χειρότερα, μεσσιανικοί εξτρεμιστές, παντελώς ακατάλληλοι για τη δουλειά τους». Εν τούτοις, παρ’ όλα τα «τερατώδη σφάλματα της κυβέρνησης στον χειρισμό της Χαμάς και του παλαιστινιακού ζητήματος πριν από τις 7 Οκτωβρίου και παρά την αντιδημοκρατική τάση του, το Ισραήλ δικαιολογείται να διεξαγάγει σήμερα πόλεμο. Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα μπορούσε να αναδιαρθρωθεί η Παλαιστινιακή Αρχή και να ξαναπάρει την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας και πώς το δεξιό θρησκευόμενο Ισραήλ θα μπορούσε είτε να παραγκωνιστεί είτε να συρθεί σε μια ειρηνευτική διαδικασία» αναφέρει για την επόμενη ημέρα, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα ριζικών αλλαγών τόσο στην παλαιστινιακή όσο και στην ισραηλινή πολιτική σκηνή.
Πόσο μπορεί να διαρκέσει ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς;
«Δεν γνωρίζουμε. Από τη σκοπιά του Ισραήλ, ο πόλεμος θα τελειώσει όταν η Χαμάς διαλυθεί, οι ηγέτες της είναι νεκροί και οι όμηροι απελευθερωθούν. Αυτό μπορεί να συμβεί σε μια εβδομάδα ή σε δύο μήνες».
Μόλις λήξει ο πόλεμος, ποιος θα μπορούσε να αναλάβει τη Γάζα ή εκείνο το τμήμα της Γάζας που θα καταληφθεί από το Ισραήλ;
«Το Ισραήλ και η Αίγυπτος δεν θέλουν. Αμφότεροι συμφωνούν ότι η Χαμάς δεν πρέπει. Γίνεται λόγος για μια δύναμη του ΟΗΕ ή για μια παναραβική δύναμη. Κανένα από τα δύο σενάρια δεν είναι ικανό να καταστείλει ένα αναζωπυρούμενο μαχητικό ισλαμιστικό κίνημα, αν οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ δεν ολοκληρώσουν τη δουλειά τους».
Υπάρχει πιθανότητα ενός περιφερειακού πολέμου;
«Η Χεζμπολάχ είναι αμφίβολο αν θα μετάσχει, το ίδιο και το Ιράν. Εξετάζοντας τις περιφερειακές πτυχές του πολέμου, διαπιστώνουμε ότι οι ενέργειες της Χεζμπολάχ, των σιιτικών πολιτοφυλακών από το Ιράκ και αλλού στα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία, οι επιθέσεις τύπου Ιντιφάντα στη Δυτική Οχθη και ένας περιστασιακός πύραυλος από την Υεμένη είναι χαμηλού επιπέδου: όλες ελέγχονται από το Ιράν. Ολες είναι συμβολικές, αλλά επαρκείς για τη διάσπαση των ισραηλινών δυνάμεων».
Τι μπορεί να αλλάξει στις ενδοαραβικές ισορροπίες μετά τον πόλεμο;
«Εάν η Χαμάς διαλυθεί, ο άξονας υπό την ηγεσία του Ιράν θα αποδυναμωθεί. Και το αντίστροφο: εάν επιβιώσει η Χαμάς, ο σε μεγάλο βαθμό σιιτικός Αξονας της Αντίστασης θα ενισχυθεί. Το κυρίαρχο ρεύμα των σουνιτών Αράβων θα ξαναρχίσει τις σχέσεις με το Ισραήλ».
Είναι νεκρή η λύση των δύο κρατών;
«Η λύση των δύο κρατών, όσο απίθανη και αν μοιάζει αυτή τη στιγμή, παραμένει πράγματι η καλύτερη ιδέα. Αλλά είναι ουσιαστικά νεκρή εδώ και 20 χρόνια. Αμφιβάλλω πολύ αν οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν μια ισραηλινή νίκη στη Γάζα για να την αναζωογονήσουν. Το Ισραήλ θα παραμείνει δεξιό, θρησκευτικό, μεσσιανικό, αντιπαλαιστινιακό. Οι Παλαιστίνιοι θα είναι ακόμη περισσότερο χωρίς ηγεσία και πιο διεφθαρμένοι από ποτέ. Η ισραηλινή κυβέρνηση σχεδιάζει τη σταδιακή προσάρτηση εδαφών της Δυτικής Οχθης και απορρίπτει τη λύση των δύο κρατών. Αυτό αποκλείει σοβαρές διαπραγματεύσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή, στην οποία κυριαρχεί η PLO, η οποία έχει επανειλημμένα προετοιμαστεί για να συζητήσει για τη λύση των δύο κρατών. Τη λύση των δύο κρατών απορρίπτει και η Χαμάς, επειδή απορρίπτει τη νομιμότητα του κράτους του Ισραήλ και την εβραϊκή εθνότητα. Πώς μπορεί η Παλαιστινιακή Αρχή να αναδιαρθρωθεί και να αποκατασταθεί στην εξουσία της Λωρίδας της Γάζας και πώς το δεξιό θρησκευόμενο Ισραήλ μπορεί είτε να παραγκωνιστεί είτε να συρθεί σε μια ειρηνευτική διαδικασία, κανείς δεν γνωρίζει. Θα απαιτηθούν ριζικές αλλαγές τόσο στην παλαιστινιακή όσο και στην ισραηλινή πολιτική σκηνή. Θα απαιτηθεί υψηλής βαρύτητας διεθνής και περιφερειακή συμμετοχή. Το πώς και πότε θα μπορούσε να συμβεί αυτό παραμένει προς το παρόν ένα μυστήριο».
