Δύο ανεξάρτητες ομάδες αστρονόμων ανίχνευσαν οξυγόνο στον πιο μακρινό γνωστό γαλαξία, μια αναπάντεχη ανακάλυψη που υποδεικνύει ότι το Σύμπαν ωρίμασε ταχύτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Ο γαλαξίας JADES-GS-z14-0 (εικόνα), ο οποίος ανακαλύφθηκε πέρυσι από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, βρίσκεται τόσο μακριά ώστε το φως του χρειάστηκε 13,4 δισεκατομμύρια έτη να φτάσει στη Γη. Αυτό σημαίνει ότι τον βλέπουμε όπως ήταν μόλις 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, όταν το Σύμπαν είχε μόλις το 2% της σημερινής ηλικίας του.
Δύο ερευνητικές ομάδες αναφέρουν τώρα ότι ανίχνευσαν τη φασματική υπογραφή του οξυγόνου, η οποία αποκαλύπτει ότι ο αρχέγονος γαλαξίας είναι πιο ώριμος από χημική άποψη από ό,τι αναμενόταν. Και αυτό επειδή οι πρώτοι γαλαξίες του Σύμπαντος αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από υδρογόνο και ήλιο, ενώ τα βαρύτερα στοιχεία, όπως το οξυγόνο και ο άνθρακας, σχηματίστηκαν αργότερα από τις αντιδράσεις σύντηξης στις καρδιές των άστρων (και σκορπίστηκαν τελικά στο Διάστημα όταν τα άστρα αυτά έφτασαν στο τέλος της ζωής τους και εξερράγησαν).
Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι, στην ηλικία των 300 εκατ. ετών, το Σύμπαν ήταν υπερβολικά νέο για να είναι γεμάτο με βαριά στοιχεία. Ομως οι δύο νέες μελέτες υπολογίζουν ότι οι ποσότητες οξυγόνου στον JADES-GS-z14-0 είναι δεκαπλάσιες από το αναμενόμενο.
«Είναι σαν να βρίσκεις έναν έφηβο ενώ περίμενες να δεις μωρό» σχολίασε ο Σάντερ Σουός του Παρατηρητηρίου του Λάιντεν στην Ολλανδία, επικεφαλής της πρώτης από τις δύο μελέτες, η οποία έχει γίνει δεκτή προς δημοσίευση στο «The Astrophysical Journal».
«Εμεινα έκπληκτος από τα αναπάντεχα αποτελέσματα» είπε ο Στέφανο Καραβάνι του Scuola Normale Superiore στην Πίζα της Ιταλίας, επικεφαλής της δεύτερης μελέτης, η οποία πρόκειται να δημοσιευτεί στο «Astronomy & Astrophysics». «Οι ενδείξεις για έναν γαλαξία που είναι ήδη ώριμος στο βρεφικό Σύμπαν εγείρει ερωτήματα για το πότε και το πώς σχηματίστηκαν οι γαλαξίες» σημείωσε.
Ο Καραβάνι ήταν επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας που ανακάλυψε πέρυσι τον JADES-GS-z14-0. Είχε δηλώσει και τότε έκπληκτος με τη φωτεινότητα του αντικειμένου, η οποία υποδήλωνε την παρουσία ενός αναπάντεχα μεγάλου αριθμού άστρων. «Τα ευρήματα εγείρουν το ερώτημα του πώς μπόρεσε η φύση να δημιουργήσει έναν φωτεινό, τεράστιο γαλαξία σε λιγότερο από 300 εκατομμύρια χρόνια» είχε διερωτηθεί ο ερευνητής.
150 εκατ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη εκτιμάται ότι άναψαν τα πρώτα άστρα
