Συναγερμό στο κυβερνητικό επιτελείο σήμανε η νέα τροπή που λαμβάνει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ μετά τη διαβίβαση στη Βουλή της δικογραφίας από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία προσέκρουσε στα ονόματα δύο πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν συγκλίνουσες πληροφορίες, σε εκείνα των Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη.

Η «γραμμή άμυνας», την οποία εδώ και λίγες εβδομάδες επιχείρησε να χαράξει η κυβέρνηση με την αναγγελία για την απορρόφηση του Οργανισμού που διανέμει τις αγροτικές επιδοτήσεις (ΟΠΕΚΕΠΕ) από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), δεν κατέστη δυνατόν να αναχαιτίσει τις τεράστιες πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις οι οποίες προκύπτουν από τη συνεχιζόμενη έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

Οι δύο κίνδυνοι

Οπως επισημαίνουν καλά ενημερωμένες πηγές, η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με δύο σοβαρούς κινδύνους:

  • Ο πρώτος κίνδυνος είναι να δει – μετά τους Κώστα Αχ. Καραμανλή και Χρήστο Τριαντόπουλο που παραπέμφθηκαν για την τραγωδία των Τεμπών – δύο ακόμη στελέχη της, ένα από τα οποία είναι εν ενεργεία υπουργός – να παίρνουν την άγουσα προς την προανακριτική επιτροπή της Βουλής και το Δικαστικό Συμβούλιο.  «Ακόμη και αν επιλεγεί και πάλι η fast track διαδικασία που “εφευρέθηκε” στα Τέμπη, δεν θα είναι αμελητέος ο πολιτικός αντίκτυπος για την κυβέρνηση που θα έχει κατηγορούμενους τέσσερις υπουργούς της» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
  • Ο δεύτερος κίνδυνος είναι να δει να ανατρέπεται η δημοσιονομική ισορροπία εξαιτίας των προστίμων, τα οποία απειλείται να περάσουν στον κρατικό προϋπολογισμό αν ισχύσουν οι άτυπες υποσχέσεις που δίνουν κυβερνητικοί παράγοντες ότι δεν θα επιβαρυνθούν οι έλληνες αγρότες με τις οριζόντιες περικοπές που θα επιβληθούν στις μελλοντικές ενισχύσεις.

Πρόστιμα και κυρώσεις

Η Κομισιόν με απόφαση που έλαβε πρόσφατα (στις 11 Ιουνίου 2025) επέβαλε ήδη το πρώτο πρόστιμο ύψους 415 εκατ. ευρώ, στο οποίο περιλαμβάνονται διοικητικές διορθώσεις στα κονδύλια για την περίοδο 2016-2023, καθώς και επιπλέον μείωση κατά 5% στις μελλοντικές ενισχύσεις που θα ανέλθουν σε ποσοστό 10 % για τις επιδοτήσεις νέων αγροτών 2018-2020. Αν υπολογίσει κανείς ότι η Ελλάδα αναμένεται να λάβει περίπου 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ σε άμεσες επιδοτήσεις της ΕΕ τον επόμενο χρόνο, είναι εύκολο να αντιληφθεί το βάρος που θα επιμεριστεί στον αγροτικό κόσμο της χώρας.

Το πρόστιμο έρχεται μήνες αφότου οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς απήγγειλαν κατηγορίες σε δεκάδες έλληνες κτηνοτρόφους που έλαβαν οικονομική βοήθεια από την ΕΕ μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ για ψευδείς δηλώσεις ιδιοκτησίας ή μίσθωσης βοσκοτόπων. Από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έγινε γνωστό ότι η πλειονότητα των 100 υπόπτων δεν διέμενε εκεί που είχε δηλώσει στις αιτήσεις της για χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Σε ανεπίσημες ενημερώσεις κυβερνητικοί ιθύνοντες υποστηρίζουν ότι «θα επιχειρηθεί ανάκτηση των παράνομων επιδοτήσεων τις οποίες εξασφάλισαν χωρίς να είναι δικαιούχοι», καθώς έκαναν ψεύτικες δηλώσεις για ζώα τα οποία δεν είχαν και εκτάσεις που δεν τους ανήκαν. Ενα τέτοιο εγχείρημα, ωστόσο, είναι δύσκολο γιατί προϋποθέτει ότι οι παράνομοι θα πρέπει να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη.

Η «γαλάζια» Κρήτη

Η κατάσταση, μάλιστα, γίνεται δυσχερέστερη από τη στιγμή που η ελληνική Δικαιοσύνη δεν θέλησε να εμπλακεί στην υπόθεση με το επιχείρημα ότι ασχολείται με το σκάνδαλο το εδώ κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, για το οποίο οι γνωρίζοντες υποστηρίζουν ότι «είναι ικανό και έμπειρο, αλλά διαθέτει πεπερασμένο δυναμικό».

Ανεξάρτητα, πάντως, από την ταχύτητα που κινούνται οι δικαστικές αρχές, ο προβληματισμός των κυβερνητικών σχετίζεται κυρίως με τις πιθανολογούμενες αντιδράσεις των χιλιάδων νομοταγών αγροτών, οι οποίοι, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από στελέχη της αντιπολίτευσης, «θα κληθούν να πληρώσουν το μάρμαρο επειδή ο Αυγενάκης, πρώτα ως γραμματέας της ΝΔ και μετά ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, είχε βάλει σκοπό της ζωής του να βάψει για πρώτη φορά στα χρονικά γαλάζιο τον εκλογικό χάρτη της Κρήτης».

Από την άλλη, όμως, υπάρχει προβληματισμός και για την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, η οποία στην παρούσα φάση περιορίζεται σε ποσό της τάξης των 22,8 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί σε διοικητικές διορθώσεις τις οποίες εμμέσως θα πληρώσουν όλοι οι έλληνες φορολογούμενοι. Πηγές με γνώση της υπόθεσης δεν αποκλείουν, μάλιστα, η συνεχιζόμενη έρευνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης να οδηγήσει σε ακόμη υψηλότερες διοικητικές κυρώσεις, τέτοιες που να επηρεάσουν ακόμη και το «πακέτο της ΔΕΘ».

Τα ίδια έκαναν και… άλλοι

Αν και επισήμως η κυβέρνηση αποφεύγει τον σχολιασμό της ανακοίνωσης που εξέδωσε την περασμένη Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, επιχειρηματολογώντας ότι θα περιμένουν να δουν και να μελετήσουν το περιεχόμενο της δικογραφίας, όλα δείχνουν ότι προσανατολίζεται σε χειρισμούς ανάλογους με εκείνους που αφορούσαν τους Χρήστο Τριαντόπουλο και Καραμανλή.

Ετσι, παρ’ όλο που υποστηρίζουν ότι «βάσει του Συντάγματος κάθε δικαστικό έγγραφο που αφορά πολιτικά πρόσωπα διαβιβάζεται στη Βουλή άνευ αξιολόγησης», αναγνωρίζουν τα προβλήματα του ΟΠΕΚΕΠΕ, τον οποίο άλλωστε σχεδιάζουν να διαδεχθεί σε έναν χρόνο από τώρα η ΑΑΔΕ. «Με το νέο αυστηρό πλαίσιο, τις επιδοτήσεις θα τις λαμβάνουν αυτοί που θα θεωρούνται και με βάση τους ενωσιακούς κανόνες ότι πρέπει πράγματι να τις λαμβάνουν» αναφέρουν.

Επιχειρώντας, μάλιστα, να κάνουν διάχυση των ευθυνών, ισχυρίζονται ότι το πρόσφατο πρόστιμο επεβλήθη για την περίοδο από το 2017 έως το 2023, ενώ εστιάζουν στο ότι «το πρόβλημα των επιδοτήσεων είναι διαχρονικό και όχι μόνο ελληνικό, αφού έχει απασχολήσει και πολλές άλλες χώρες».

Υποστηρίζουν επιπλέον ότι «επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ υπήρξαν υπουργικές αποφάσεις με τις οποίες τροποποιήθηκε το καθεστώς που ίσχυε, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος ώστε να γίνονται δεκτά αιτήματα για χορήγηση δικαιωμάτων σε βοσκοτόπους χωρίς ζώα, κάτι που καταργήθηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ».

Δεν παραλείπουν να επιτεθούν και στο ΠαΣοΚ – «όχι με διάθεση συμψηφισμού αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα» –, ανασύροντας από τη δεκαετία του 1980 το σκάνδαλο του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, για να υποστηρίξουν ότι «επί δικών του κυβερνήσεων καταγράφηκαν αλλεπάλληλα σκάνδαλα με επίκεντρο τις αγροτικές επιδοτήσεις».

Την ίδια ώρα, οι δύο πολιτικοί που φέρονται ως πρωταγωνιστές της υπόθεσης έσπευσαν να διακηρύξουν την αθωότητά τους. Ο μεν Μάκης Βορίδης, που είναι σε δυσχερέστερη θέση, αφού θα πρέπει να παραιτηθεί από την κυβέρνηση εφόσον γίνει πρόταση κατηγορίας εις βάρος του, ανέφερε αρχικά ότι «δεν χρειάζεται να περιμένω να μάθω τι διαλαμβάνει η δικογραφία», επειδή «ουδεμία αξιόποινη πράξη έχω διαπράξει κατά την ενάσκηση των καθηκόντων μου». Στη συνέχεια, όμως, πρόσθεσε ότι θα μιλήσει «μόλις λάβει γνώση της δικογραφίας».

Ο δε Λευτέρης Αυγενάκης, σε άλλον τόνο, αφού ανέφερε ότι άσκησε τα καθήκοντά του «με διαφάνεια και ευσυνειδησία», κατέληξε: «Η Δικαιοσύνη κάνει ανεπηρέαστα τη δουλειά της. Ολοι είμαστε ίσοι απέναντι στον νόμο».