Στο επερχόμενο γιορτινό πνεύμα των Χριστουγέννων εναποθέτει η κυβέρνηση τις ελπίδες της για αποφυγή του ασφυκτικού κλίματος στην αγορά και εν γένει στην οικονομική δραστηριότητα, εξαιτίας των αγροτικών μπλόκων που στήθηκαν σε πολλά σημεία της ελληνικής επικράτειας και προσώρας ασκούν ελεγχόμενη πίεση, χωρίς να καταφεύγουν σε κινήσεις μόνιμων αποκλεισμών, που θα προκαλέσουν παράλυση στη μετακίνηση προσώπων και στη διακίνηση αγαθών.

Οι αρχικές διαθέσεις για δυναμική αντιμετώπιση κάθε απόπειρας να παραταχθούν τρακτέρ, διακόπτοντας την κυκλοφορία σε κρίσιμους οδικούς κόμβους, προσέκρουσαν στην αποφασιστική στάση των αγροτών, οι οποίοι δε δίστασαν να συγκρουστούν με τα ΜΑΤ. Η κυβέρνηση εμφανίζεται να ταλαντεύεται ανάμεσα, αφενός, στην αναγνώριση του δίκιου των αγροτών και, αφετέρου, στην επιβολή του δόγματος «νόμος και τάξη», που συνοδεύεται από την επίκληση της προστασίας του ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος.

Η κυβερνητική ηγεσία διστάζει, ωστόσο, να υιοθετήσει τη σκληρή γραμμή που θα ήθελε, ενώ και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποφεύγει να εμπλακεί προσωπικά στην αντιπαράθεση, έχοντας προς το παρόν αναθέσει τον χειρισμό της όλης κρίσης και τις συναντήσεις με τους εκπροσώπους των αγροτών, στον αντιπρόεδρο Κωστή Χατζηδάκη. Δεν αποκλείεται, πάντως, το προσεχές διάστημα να «μπει στο παιχνίδι» και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο οποίος, προς το παρόν, όπως διευκρινίζουν συνεργάτες του, δε σχεδιάζει συνάντηση με αγροτοσυνδικαλιστές. Είναι πιθανό, ωστόσο, αυτό να αλλάξει τις επόμενες ημέρες, που θα έχουν γίνει επιπλέον πληρωμές ενισχύσεων και πιθανόν κάποια νέα εξαγγελία για τις χρεώσεις του ηλεκτρικού ρεύματος για τους παραγωγούς του πρωτογενούς τομέα που, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, «μελετάται από το κυβερνητικό επιτελείο, χωρίς να έχει υπάρξει ακόμη κατάληξη».

Η επαμφοτερίζουσα στάση της κυβέρνησης οφείλεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο γεγονός ότι καλοί γνώστες του κλίματος που επικρατεί στην περιφέρεια, όπως είναι οι κυβερνητικοί βουλευτές που εκλέγονται σε αγροτικές περιοχές, μετέφεραν στο Μέγαρο Μαξίμου το αίσθημα οργής μιας μεγάλης μερίδας γεωργών και κτηνοτρόφων, οι οποίοι, παρότι δεν είχαν εμπλοκή στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, είδαν τις επιδοτήσεις τις οποίες έλαβαν, να είναι αισθητά μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Γιατί δεν πείθονται οι αγρότες

Υπό αυτή τη συνθήκη, στην κυβερνητική ηγεσία αντελήφθησαν ότι η δυναμική αντιμετώπιση των διαμαρτυριών θα προκαλούσε το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, καθώς οι συγκρούσεις με τις αστυνομικές δυνάμεις θα πυροδοτήσουν κλιμάκωση των κινητοποιήσεων και μαζικότερη συμμετοχή σε αυτές. Πολύ περισσότερο, που οι ίδιοι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος των πληρωμών των επιδοτήσεων, λόγω εκκρεμοτήτων που υπάρχουν με τους ελέγχους. Οι αγρότες δε δείχνουν να πείθονται από τις υποσχέσεις ότι θα συνεχιστούν οι πληρωμές, το αμέσως προσεχές διάστημα και ότι «μέχρι το τέλος του έτους, το συνολικό ποσό που θα πάρουν οι πραγματικοί αγρότες, θα φθάσει στο ποσό των 3,7 δισ. ευρώ, το οποίο είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων ετών», όπως υπόσχεται η κυβέρνηση.

Η ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα στον αγροτικό κόσμο πυροδοτείται έτι περαιτέρω και διότι μέχρι στιγμής δεν επιβεβαιώνεται ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι «με τις νέες πληρωμές, που θα γίνουν σε τρεις φάσεις το προσεχές διάστημα, οι ειλικρινείς παραγωγοί θα ενισχυθούν αναλογικά με περισσότερα χρήματα». Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι και λοιποί παραγωγοί βλέπουν ότι η σχετική εξαγγελία δε συνάδει με τις πιστώσεις που είδαν στους λογαριασμούς τους. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που αυτό συνέβη σε μια περίοδο, κατά την οποία, στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, γίνονται αποκαλύψεις για τη λεηλασία του από κάποιους επιτήδειους.

Την κατάσταση, εξάλλου, περιέπλεξε το γεγονός ότι για κάποιους αγρότες, η επιδότηση, την οποία επρόκειτο να λάβουν, παρακρατήθηκε εν μέρει ή εξ ολοκλήρου από τον ΕΛΓΑ, για την κάλυψη παλαιότερων οφειλών. Στην κυβέρνηση αντελήφθησαν καθυστερημένα και αυτή την αστοχία, η οποία ελπίζεται ότι «θα θεραπευτεί» με την εσπευσμένη καταβολή, τις επόμενες ημέρες, αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ, για ζημιές στη φετινή παραγωγή. Κατά τα λοιπά, στην παρούσα φάση, η κυβέρνηση επιδίδεται σε προειδοποιήσεις κατά των αποκλεισμών, δίνοντας έμφαση στην προσπάθεια να μείνουν ανοιχτά τα λιμάνια, τα τελωνεία και τα αεροδρόμια και πιστεύοντας ότι θα ενεργοποιηθούν ανακλαστικά κοινωνικού αυτοματισμού, από κοινωνικές ομάδες και πολίτες που πλήττονται ή ταλαιπωρούνται από τις κινητοποιήσεις.

«Το κράτος οφείλει να εφαρμόζει τον νόμο»

Είναι χαρακτηριστικές ως προς αυτό, οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, ο οποίος υποστήριξε μεν, ότι είναι «θεμιτές οι διεκδικήσεις και συνταγματικά κατοχυρωμένες οι κινητοποιήσεις, στο πλαίσιο το οποίο προβλέπει κάθε φορά ο νόμος». Έσπευσε, όμως, να προσθέσει ότι, «όταν η όποια κινητοποίηση μπαίνει στη σφαίρα της ελευθερίας του υπόλοιπου κομματιού της κοινωνίας, που είναι και η συντριπτική πλειονότητα, τότε εκεί υπάρχει ζήτημα». Κατά την άποψή του, «το κράτος οφείλει να εφαρμόζει τον νόμο», αλλά, όπως είπε, «ο τρόπος εφαρμογής του νόμου ανήκει στην αστυνομία» και «εκείνη θα δώσει επιχειρησιακά τις δικές της απαντήσεις».

Η κυβερνητική «γραμμή» συνοψίζεται στην άποψη ότι «δεν είναι δυνατόν, εν έτει 2025, να συζητάμε για το αν δικαιούται κάποιος να εμποδίσει έναν συμπολίτη του να πάει στη δουλειά του, στο σπίτι του, στην οικογένειά του, στους φίλους του, όπου θέλει τέλος πάντων να πάει». Και υπό αυτό το πρίσμα, καλείται η Αστυνομία να επεμβαίνει κάθε φορά που «κάποιοι θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν ζωτικής σημασίας λειτουργίες για το κράτος και για την καθημερινότητα των πολιτών, όπως είναι λιμάνια, αεροδρόμια, τελωνεία και τα λοιπά».

Στις περισσότερες των περιπτώσεων, πάντως, οι αγρότες που, παρακάμπτοντας τις δυνάμεις της Αστυνομίας, βρέθηκαν σε μεθοριακούς σταθμούς, προχώρησαν σε περιορισμένους αποκλεισμούς, δείγμα ότι και εκείνοι δεν τραβούν στα άκρα το σκοινί, όπως αναγνωρίζουν από την κυβέρνηση οι πιο ψύχραιμοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Κι αυτό τους κάνει να πιστεύουν ότι «όσο πλησιάζουμε στις γιορτές και θα πυκνώσουν οι πληρωμές, οι αγρότες θα αντιληφθούν ότι δεν έχει νόημα να μένουν στους δρόμους».

Όπως και να έχει, πάντως, τα αγροτικά μπλόκα θόλωσαν την εικόνα της ευφορίας που καλλιεργούσε το αμέσως προηγούμενο διάστημα το κυβερνητικό επιτελείο, ως αποτέλεσμα της επικοινωνιακής – δημοσκοπικής «ανάσας» που είχε αρχίσει να παίρνει, εξαιτίας των οικονομικών μέτρων που άρχισαν να εφαρμόζονται και του θετικού αντικτύπου που είχαν στην κοινή γνώμη οι συμφωνίες στον ενεργειακό τομέα. «Μέσα σε μία εβδομάδα, βρεθήκαμε από το ”δόξα τω Θεώ” στο ”βοήθα Παναγιά”», σχολίαζε κυβερνητικό στέλεχος, επισημαίνοντας τις εύθραυστες ισορροπίες που διαμορφώνονται, λίγο πριν την αλλαγή του χρόνου και κατά πολλούς την έναρξη της προεκλογικής περιόδου.