Η ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία στις πληρωμές δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αναγκαιότητα. Καθώς το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό οικοσύστημα μετασχηματίζεται ραγδαία, η Ευρώπη οφείλει να ενισχύσει την κυριαρχία της στις βασικές υποδομές πληρωμών.
Όπως έχει επισημάνει πρόσφατα η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ήρθε η ώρα να μειώσουμε την τεράστια εξάρτηση από διεθνείς παρόχους και να επενδύσουμε σε ισχυρές, ενδογενείς, ευρωπαϊκές λύσεις – θεμέλιο της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και στον τομέα αυτόν (payment sovereignty).
Το IRIS στην Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς Account-to-Account (A2A) λύσης, που έχει περάσει από το στάδιο της καινοτομίας στην καθημερινή χρήση. Πάνω από 3,7 εκατομμύρια χρήστες, 565.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και 8.000 ηλεκτρονικά καταστήματα στέλνουν και λαμβάνουν χρήματα εντός δευτερολέπτων, χωρίς IBAN, 24/7. Δεν μιλάμε πια για ένα απλό προϊόν πληρωμών, αλλά για κρίσιμη εθνική υποδομή.
Αυτό το επίτευγμα είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας της ΔΙΑΣ με την Πολιτεία, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τους μετόχους της – την Τράπεζα της Ελλάδος και τις τράπεζες –, τους acquirers και τους λοιπούς τεχνολογικούς παρόχους, σε ένα κοινό μέτωπο ψηφιακού μετασχηματισμού των εγχώριων πληρωμών. Η πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, που καθιστά υποχρεωτική την αποδοχή άμεσων πληρωμών, τύπου IRIS, από όλα τα νομικά πρόσωπα, από 1ης Νοεμβρίου 2025, έρχεται να συμπληρώσει τη νομοθεσία του 2024, που επέβαλε αντίστοιχη υποχρέωση στους ελεύθερους επαγγελματίες. Πρόκειται για μια τομή, που ενισχύει την αποδοχή των A2A πληρωμών, στο σύνολο της αγοράς.
Η τάση είναι ευρωπαϊκή. Η πρωτοβουλία EuroPA προχωρά ήδη σε Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία, δημιουργώντας λύση διαλειτουργικότητας μεταξύ των τοπικών A2A συστημάτων – ένα είδος «roaming πληρωμών». Στη Σκανδιναβία, η συγχώνευση Vipps και MobilePay και η διασύνδεσή τους με το Swish, ενδυναμώνουν την κοινή ευρωπαϊκή προοπτική. Στη Γερμανία, στο Βέλγιο και στη Γαλλία, η πρωτοβουλία WERO φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εναλλακτική έναντι των διεθνών καρτών. Παράλληλα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πρωτοβουλία της ΕΚΤ για το Ψηφιακό Ευρώ υπογραμμίζει τη βούληση να διασφαλιστεί η κυριαρχία της Ευρώπης στις μελλοντικές ψηφιακές πληρωμές.
Η στρατηγική αυτονομία δε χτίζεται με διακηρύξεις, αλλά με υλοποιήσιμες λύσεις. Με συνέργειες, τεχνογνωσία, ορθή ρύθμιση και πολιτική βούληση. Η Ελλάδα, μέσω του IRIS, δείχνει τον δρόμο: μια ευρωπαϊκή λύση, γεννημένη στην Ελλάδα, για να υπηρετεί όλους, παντού.
* Η κυρία Σταυρούλα Καμπουρίδου είναι διευθύνουσα σύμβουλος της ΔΙΑΣ ΑΕ (Διατραπεζικά Συστήματα ΑΕ)
