Χρήστος Λαμπράκης

Κοίτα να δεις! Τη δεύτερη Κυριακή του Φεβρουαρίου οι σελίδες σου, ημερολόγιό μου, έκλεισαν τα 33 χρόνια του Χριστού και του Μεγαλέξαντρου· αν ζούσε ο Χρήστος Λαμπράκης, θα έκλεινε τα 90 τούτες τις ημέρες. Τα γενέθλια των μεγάλων εκδοτών και των μικρών σελίδων ενίοτε συμπίπτουν.

Ανέβαζε και κατέβαζε κυβερνήσεις, έλεγαν οι κομπλεξικοί που δεν έγραφαν λέξη για αυτούς Τα Νέα και Το Βήμα. Τα ίδια έλεγαν και για την Ελένη Βλάχου της Καθημερινής – στην πραγματικότητα, αυτά ίσχυαν περισσότερο για τους γονείς τους, τον Δημήτρη Λαμπράκη και τον Γεώργιο Βλάχο, που ήταν κορυφαία κομματικά στελέχη του Κόμματος των Φιλελευθέρων και του Λαϊκού Κόμματος αντίστοιχα.

Το Βήμα ήταν ο «Ριζοσπάστης» των Φιλελευθέρων και η Καθημερινή των Λαϊκών, των αντιβενιζελικών, των βασιλοφρόνων τέλος πάντων. Αρα, συμμετείχαν στις πολιτικές διαδικασίες των κομμάτων τους όπως ο διευθυντής του Ριζοσπάστη στις διαδικασίες του ΚΚΕ, που ήταν πάντα μέλος του Πολιτικού Γραφείου, αν δεν απατώμαι.

Φιλελεύθεροι και Λαϊκοί δεν είχαν δημοκρατικό συγκεντρωτισμό και πολιτικά γραφεία, αλλά ρόλο αντίστοιχο έπαιζαν οι δύο εκδότες δίπλα στον ηγέτη ή ηγέτες της παράταξης – έτσι και ο Χρήστος Λαμπράκης ως τη δικτατορία· νεότατος, το 1967 ήταν μόλις 33 ετών, όσο και η ηλικία των σελίδων σου, όπως προείπαμε και το ξαναλέμε για να το εμπεδώσουμε, ημερολόγιό μου.

Τρία ήταν τα μεγάλα έργα του Χρήστου Λαμπράκη: Το Βήμα, που το έκαναν κορυφαίο κυριακάτικο φύλλο μαζί με τον Σταύρο Ψυχάρη κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, Τα Νέα, που τα έκαναν κορυφαία ημερήσια εφημερίδα μαζί με τον Λέοντα Καραπαναγιώτη την ίδια περίοδο, και το Μέγαρο Μουσικής, που το έφτιαξε μόνος του.

Επειδή είχε ήδη φτιάξει τα άλλα δύο, δυσκολεύονταν κυβερνήσεις και πλούσιοι να αρνηθούν τις προτάσεις που τους έκανε: όλοι ήθελαν να απαθανατιστούν τα ονόματά τους στις χρυσές πλάκες των χορηγών του Μεγάρου και να φημιστούν στις χρυσοφόρου μνήμης σελίδες του Βήματος και των Νέων.

Charles Philip Arthur George

Το 1991 ο Χρήστος Λαμπράκης είχε ωριμάσει πια, ήξερε τι σημασία και αξία είχαν κυβερνήσεις και τέτοια μεγαλεία, απέκτησε νέα συνήθεια: να ανεβάζει και να κατεβάζει όπερες και συμφωνικά έργα· του αρκούσε οι κυβερνήσεις να χρηματοδοτούν το Μέγαρο.

Μετά ήρθαν το ΤikΤok, το Instagram, το ChatGPT και ο Ιλον Μασκ – αιωνία σου η μνήμη, Χρήστο Λαμπράκη, ανώδυνον, ανεπαίσχυντον και ειρηνικόν βίον σας εύχομαι, Βήμα και Νέα.

Είμαι σίγουρος πως αν δούλευα στα Νέα ή στο Βήμα δεν θα μου έδινε καμιά σημασία ο Χρήστος Λαμπράκης, ημερολόγιό μου. Πρώτον, γιατί είμαι φάλτσος, δεν είχα ποτέ μου «μουσικό αφτί» – επιπλέον άρχισα νωρίς να μην έχω καθόλου αφτιά. Δεύτερον, γιατί δεν είμαι χρήσιμος σε κανέναν· δεν έχω κάνει ποτέ κάτι πιο χρήσιμο στη ζωή μου από το να γεμίζω τις σελίδες σου και να ελπίζω ότι θα δοξαστώ ύστερα από 3.333 χρόνια, όταν οι ιστορικοί θα σε ανακαλύψουν και θα μάθουν όλα όσα τους έκρυβαν επί αιώνες οι πηγές τους για την εποχή μας.

Ενώ του φίλου μου του Βασίλη τού έδινε σημασία, εκεί στη Μικρή Επίδαυρο που συναντιούνταν. Μια ημέρα τού μετέφερε ο Βασίλης το παράπονο κάποιων χορηγών ότι δεν τους απευθύνει χαιρετισμό. «Βασίλη μου, έχω νομίζω το δικαίωμα να επιλέγω εγώ με ποιους θα συνομιλώ» του απάντησε με τη βαριά φωνή του.

Η χορηγία εξασφάλιζε χρυσογραμμένη πλάκα στα σκαλιά του Μεγάρου, μπορεί και κάποια αναφορά στο Βήμα, αλλά όχι πάντα και την εκτίμηση του Χρήστου Λαμπράκη.

Ενώ ο ηγούμενος Εφραίμ του Βατοπαιδίου είχε εξασφαλίσει την εκτίμηση του Charles III (Charles Philip Arthur George) of the United Kingdom, the Crown Dependencies, the British Overseas Territories και των 14 άλλων Commonwealth realms, ο οποίος δέχθηκε να του μιλήσει για τον καρκίνο του – για να του δείξει ίσως ότι δεν κρατά κακία που τα οκτώ τόσα προσκυνήματά του στη μονή και οι λαμπάδες σαν το μπόι του που άναψε τελικά δεν τον προφύλαξαν.

Αν τον προφυλάσσουν από μεταθανάτια δεινά, εμείς δεν θα το μάθουμε ποτέ. Και ευχόμαστε να αργήσει και αυτός να το «μάθει» – ή να μην το «μάθει». Κάλλιο 100 χρόνια και στο χέρι παρά αιωνιότητα και καρτέρει.

Ο υπαρκτός αντιμητσοτακισμός

Σκέφτομαι, αν δεν είχε στείλει η Ελλάδα τον Γεώργιο Γρίβα να προσαρτήσει την Κύπρο, ο Εφραίμ θα ήταν σήμερα υπήκοος του Charles III (Charles Philip Arthur George) κ.λπ. Και ίσως δεν θα εγκαταβιούσε στη Μονή Βατοπαιδίου αλλά σε κυπριακό μοναστήρι, μπορεί και αρχιεπίσκοπος της αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου να είχε γίνει και να είχε κηρύξει την ένωσή της με το Αγιονόρος. Τι ιστορικό ατύχημα εκείνος ο Γρίβας…

Με παρηγορεί όμως το ότι εκεί που πολλοί είχαμε απελπιστεί ότι δεν υπάρχουν δικαστές στην Αθήνα όταν τα θέματα αφορούν την πολιτική εξουσία, η άτεγκτη ελληνική Δικαιοσύνη, που μύγα στο σπαθί της δεν αντέχει, έβαλε στη θέση του το Ευρωκοινοβούλιο που επενέβη στις δουλειές της – στο κάτω-κάτω ο έλληνας πρωθυπουργός διορίζει την ηγεσία της, όχι το Ευρωκοινοβούλιο.

Αν καλά κατάλαβα, ο Αρειος Πάγος απαιτεί τα ενωσιακά πολιτικά και πολιτειακά όργανα να προσαρμοστούν στους δικούς τους ρυθμούς και όχι το αντίστροφο. Μόνο έτσι θα προχωρήσει η Ευρώπη – σωστό: κάτω τα tgv και τα ιντερσίτι, ζήτωσαν ο ΟΣΕ, η σύμβαση 717, ο Καραμανλής Γ’ και ο Σπίρτζης.

Τρεις νέοι και πολλά υποσχόμενοι πολιτικοί, που ίσως μείνουν αταλάντευτα συνεπείς και πολλά υποσχόμενοι ως τα γεράματά τους, συγκεντρώθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα «Απέναντι στον Μητσοτάκη, ποιος;». Και εμφανίστηκε ο Στέφανος Κασσελάκης να μας θυμίσει ποιος είναι ο υπαρκτός αντιμητσοτακισμός στη χώρα μας.

Τι να πω; Ας είμαστε αισιόδοξοι: βρίσκεσαι μόλις στα 33 σου, στην ακμή της νεότητός σου· μπορεί κάποιος άλλος «Χρήστος Λαμπράκης» να βρεθεί στην πορεία σου και να μη χρειαστεί να περάσουν 3.333 χρόνια ώσπου να δοξαστείς, ημερολόγιό μου.