Οι ψηφοφόροι στο Κόσοβο προσέρχονται στις κάλπες σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ελπίζοντας να τερματίσουν το πολιτικό αδιέξοδο που κρατά τη χώρα σε ακινησία για μεγάλο μέρος του έτους.

Η αιφνιδιαστική προσφυγή στις κάλπες αποφασίστηκε αφού το κυβερνών κόμμα του πρωθυπουργού Άλμπιν Κούρτι, το Vetëvendosje (Αυτοδιάθεση), δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι αναδείχθηκε πρώτο στις εκλογές της 9ης Φεβρουαρίου.

Η συνθήκη αυτή του πολιτικού αδιεξόδου είναι η πρώτη φορά που απασχολεί το Κόσοβο από τότε που ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008, μετά τον πόλεμο του 1998-99 και την επέμβαση του ΝΑΤΟ.

Παραμένει φαβορί το κόμμα του Κούρτι, όμως η αυτοδυναμία δεν είναι σίγουρη

Το κόμμα του πρωθυπουργού παραμένει το φαβορί και σε αυτή την αναμέτρηση, ωστόσο δεν είναι σαφές αν θα καταφέρει να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία στο 120μελές κοινοβούλιο, καθώς τα υπόλοιπα μεγάλα κόμματα έχουν αρνηθεί να συνεργαστούν μαζί του. Σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία του Κοσόβου, 20 έδρες αποδίδονται αυτόματα σε εκπροσώπους της σερβικής μειονότητας και άλλων εθνοτικών ομάδων.

Μια ακόμη ατελέσφορη εκλογική διαδικασία θα βάθαινε περαιτέρω την κρίση. Το Κόσοβο δεν έχει εγκρίνει ακόμη τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, γεγονός που εντείνει τους φόβους για αρνητικές επιπτώσεις στην ήδη εύθραυστη οικονομία της χώρας των περίπου δύο εκατομμυρίων κατοίκων.

Παράλληλα, τον Μάρτιο το κοινοβούλιο καλείται να εκλέξει νέο πρόεδρο, καθώς η θητεία της Βιόσα Οσμάνι λήγει στις αρχές Απριλίου. Αν δεν τα καταφέρουν να εκλέξουν πρόεδρο, το Σύνταγμα προβλέπει τη διεξαγωγή νέων πρόωρων εκλογών.

Τα βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης είναι η Δημοκρατική Ένωση του Κοσόβου και το Δημοκρατικό Κόμμα του Κοσόβου. Έχουν κατηγορήσει τον Κούρτι για αυταρχισμό και για αποξένωση των συμμάχων του Κοσόβου στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2021.

Πως φτάσαμε εδώ

Ο 50χρονος Κούρτι, που υπήρξε πολιτικό στέλεχος του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου (UCK) έχει υιοθετήσει σκληρή στάση στις διαπραγματεύσεις με το Βελιγράδι για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Σερβία, οι οποίες διεξάγονται με τη μεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως απάντηση, η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν επιβάλλει κυρώσεις. Ο ίδιος έχει δεσμευθεί να προχωρήσει στην αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού για την ενίσχυση της ασφάλειας.

Δεν έχουν δημοσιευθεί αξιόπιστες προεκλογικές δημοσκοπήσεις. Στις προηγούμενες εκλογές, το Vetëvendosje είχε συγκεντρώσει περίπου το 42% των ψήφων, ενώ τα δύο βασικά αντίπαλα κόμματα μαζί περίπου το 40%. Αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμη και μικρές μεταβολές στα ποσοστά μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικές για τη μελλοντική κατανομή της εξουσίας, χωρίς ωστόσο τίποτα να θεωρείται δεδομένο.

Οι εντάσεις με τον σερβικό πληθυσμό στον βορρά κορυφώθηκαν το 2023, όταν ξέσπασαν συγκρούσεις στις οποίες τραυματίστηκαν δεκάδες μέλη της ειρηνευτικής δύναμης του ΝΑΤΟ. Σε μια θετική εξέλιξη, Σέρβοι δήμαρχοι ανέλαβαν ειρηνικά καθήκοντα αυτόν τον μήνα, μετά από δημοτικές εκλογές στην περιοχή.

Ο Κούρτι έχει επίσης συμφωνήσει να δεχθεί μετανάστες από τρίτες χώρες που απελαύνονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο των αυστηρών αντιμεταναστευτικών μέτρων της κυβέρνησης Τραμπ. Μέχρι στιγμής έχει αφιχθεί ένας μετανάστης, σύμφωνα με τις αρχές.

Το Κόσοβο συγκαταλέγεται στις φτωχότερες οικονομίες της Ευρώπης. Είναι μία από τις έξι χώρες των δυτικών Βαλκανίων που επιδιώκουν μακροπρόθεσμα την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο για να συμβεί αυτό το Κόσοβο και η Σερβία θα πρέπει να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.