Στις 19 Οκτωβρίου έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός ανδριάντα του Άρη Βελουχιώτη στην πλατεία Άρη Βελουχιώτη στην Πετρούπολη.
Παρέστη ο Δ. Κουτσούμπας και άλλοι κομμουνιστές που (κατά τα ρεπορτάζ) τραγούδησαν τη «Διεθνή» και φώναξαν συνθήματα όπως:
«Λαέ θυμήσου
Το χώμα που πατάς
Λευτέρωσε ο Άρης
Και ο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ».
Δεν είναι σαφές γιατί κυκλοφορεί τόσος Βελουχιώτης στην Πετρούπολη, ούτε αν τα χώματα του δήμου της Δυτικής Αθήνας ελευθέρωσε ο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ υπό τον Άρη.
Το πιθανότερο είναι ότι δεν ελευθέρωσαν τίποτα ούτε στη Δυτική Αθήνα, ούτε αλλού, και ότι ο «Βελουχιώτης Πετρουπόλεως» είναι μια επιλογή «της ΤΟ Δυτικών Συνοικιών της ΚΟΑ του ΚΚΕ». Έτσι ήθελαν, έτσι αποφάσισαν, δημοκρατία έχουμε.
Άλλωστε άγαλμα του Βελουχιώτη έχει ανεγερθεί και στη Λαμία, ενώ «πλατεία Αρη Βελουχιώτη» υπάρχει και στον Άγιο Δημήτριο Αττικής, το παλιό Μπραχάμι.
Τουλάχιστον ο Άρης μπήκε στη Λαμία (αφού πρώτα έφυγαν μόνοι τους οι Γερμανοί) και εκφώνησε μια παραληρηματική κι ανιστόρητη ομιλία κομμουνιστικού τύπου που θεωρείται ιστορική (18 Οκτωβρίου 1944).
Για το Μπραχάμι αντιθέτως δεν ξέρουμε κάτι συγκεκριμένο.
Θεωρούνται αυτά μνημεία; Γιατί όχι; Και οι κομμουνιστές δικαιούνται να έχουν τα μνημεία τους. Απλώς δεν είναι εθνικά μνημεία.
Πηγαίνει ο γραμματέας του ΚΚΕ, καταθέτει στεφάνι, μαζεύεται η ΤΟ Δυτικών Συνοικιών, φωνάζουν δυο συνθήματα και φεύγουν ευχαριστημένοι.
Σε αντίθεση με τον Άγνωστο Στρατιώτη. Αυτός εκπροσωπεί όλο το έθνος και λογικά ενώνει όλο το έθνος.
Δεν ξέρουμε ποιος είναι συγκεκριμένα ο Άγνωστος Στρατιώτης, ούτε πώς τον λένε, ούτε από πού κατάγεται, ούτε τι ψήφιζε, ούτε τι γνώμη είχε για το ΠΑΣΟΚ ή τον Ιωάννη Μεταξά.
Ξέρουμε ότι έδωσε τη ζωή του για την πατρίδα και αυτό μας αρκεί.
Παραδόξως την άποψη αυτή δεν συμμερίζεται ο δήμαρχος Αθηναίων. Ο οποίος σε αντίθεση με όλους εμάς έχει προφανώς γνωρίσει προσωπικά τον Άγνωστο Στρατιώτη.
Διαβεβαιώνει λοιπόν ότι αντιπροσωπεύει επίσης όλους όσοι έδωσαν τη ζωή τους για «την ελευθερία και τη δημοκρατία», καθώς «και ανθρώπους που δίνουν τους αγώνες τους για αλήθεια και δικαιοσύνη».
Ως εκ τούτου «ο Άγνωστος Στρατιώτης έπεσε για την ελευθερία, όχι για τη σιωπή» («Το Βήμα», 19/10).
Πάλι καλά που ο δήμαρχος άκουσε τον Άγνωστο Στρατιώτη να του δίνει εξηγήσεις περί των φρονημάτων του διότι κι η Ζαν ντ’ Αρκ άκουγε φωνές που της έλεγαν πως θα σώσει τη Γαλλία. Ευτυχώς η σωτηρία της Ελλάδας εναποτίθεται προς το παρόν σε πιο παραδοσιακές μεθόδους.
Κι άλλωστε οι αγώνες για «αλήθεια και δικαιοσύνη» στη συντεταγμένη δημοκρατική πολιτεία μας έχουν ανατεθεί κατά το Σύνταγμα στις ερευνητικές Αρχές και την τακτική Δικαιοσύνη. Δεν είναι αρμοδιότητα κανενός. Ούτε του Αγνωστου Στρατιώτη, ούτε της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Βρίσκω λοιπόν τη συζήτηση για την προστασία του Άγνωστου Στρατιώτη εξαιρετικά άχαρη. Και περιττή.
Υποθέτω πως στο μυαλό κάθε έλληνα πολίτη ο σεβασμός, η προστασία και η υπεράσπιση των εθνικών μνημείων είναι σαν την τήρηση του Συντάγματος.
«Επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων» (άρθρο 120).
Στην πραγματικότητα δηλαδή δεν χρειάζεται καμία ειδική νομοθετική ρύθμιση για να διασφαλιστεί κάτι αυτονόητο.
Και δεν εννοώ μόνο τα εθνικά μνημεία. Μπορεί να έχεις τη χειρότερη γνώμη για τον Άρη Βελουχιώτη αλλά είναι ένδειξη πολιτικού πολιτισμού να σεβαστείς τον ανδριάντα του στην Πετρούπολη ή τη Λαμία.
Από την άλλη πλευρά όμως αναγνωρίζω πως όλοι οι Έλληνες δεν έχουν τα ίδια μυαλά, ούτε την ίδια αίσθηση εθνικού φρονήματος, ούτε την ίδια δημόσια συμπεριφορά ανοχής, νομιμότητας και αξιοπρέπειας.
Κυκλοφορούν ανάμεσά μας κι αρκετοί τενεκέδες ξεγάνωτοι που θεωρούν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να εκμεταλλευτούν τα πάντα για τη φιγούρα τους από τη στιγμή που δηλώνουν ότι αγωνίζονται «για αλήθεια και δικαιοσύνη».
Θυμάμαι πάντα μια παλιά συμβουλή που έλεγε πως «όταν ακούς πολλούς αγωνιστές για αλήθεια και δικαιοσύνη να ξέρεις πως οι εννέα στους δέκα είναι απατεώνες κι ο ένας ηλίθιος».
Αλλά ας μην το τραβήξουμε τόσο μακριά.
Υπό κανονικές συνθήκες δηλαδή ίσως αρκούσε ο πατριωτισμός των Ελλήνων για να προστατεύσει ό,τι χρειάζεται σεβασμό και προστασία σε αυτόν τον τόπο. Αν προστεθούν και κάποια ποινικά όρια, δεν κάνει κακό αλλά δεν είναι αυτή η ουσία.
Σε τελευταία ανάλυση, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το δικαίωμα του έλληνα πολίτη στη διαμαρτυρία και τη διεκδίκηση.
Αλλά ούτε αυτό το δικαίωμα, ούτε κανένα άλλο δικαίωμα κανενός άλλου, δεν ασκείται έξω από κανόνες, όρια και προϋποθέσεις.
Ακόμη περισσότερο όταν δεν υπάρχει δικαίωμα που πλήττεται αν ασκείται στο δεξιό πεζοδρόμιο της πλατείας Συντάγματος κι όχι στο αριστερό όπου βρίσκεται το κενοτάφιο και το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Υποδηλώνει προφανώς κάτι τραγικά υποτιμητικό για τη δημοκρατία μας η ανάγκη ποινικής προστασίας ενός εθνικού μνημείου. Αλλά και κάτι βαθιά παρακμιακό η έλλειψη του στοιχειώδους πατριωτισμού που μας ζητάει το Σύνταγμα.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερο μυαλό για να συνειδητοποιήσει κάποιος πως δεν μπορεί να διεκδικεί, να διαδηλώνει, να συμπάσχει, να κατασκηνώνει ή απλώς να φωνάζει και να χοροπηδάει πάνω σε έναν εθνικό χώρο.
Η πόλη και όλες οι πόλεις διαθέτουν άπειρους χώρους και αναρίθμητα πεζοδρόμια ή πλατείες όπου μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα κάθε «αγώνας για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη» χωρίς εκπτώσεις πατριωτισμού.
Ολα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα.
Ακόμη περισσότερο που ο Άγνωστος Στρατιώτης δεν έχει τρόπους να διαμαρτυρηθεί ή να διεκδικήσει. Γι’ αυτό υποθέτω αναγκάζεται να λέει τα παράπονά του στον δήμαρχο.
