Eχω για φυλαχτό την τέχνη του εφήμερου. Αυτή με προστατεύει στη μάχη με το χρόνο. Στον χρόνο που έφυγε και στον χρόνο που θά ‘ρθει.
Απόστολος Φ. Βέττας
Η έκθεση – εγκατάσταση Αθύρματα από Χαρτί του Απόστολου Βέττα, αρχιτέκτονα, ζωγράφου, σκηνογράφου και καθηγητή της σκηνογραφίας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός του φετινού καλοκαιριού. Η ευρηματική αμφισημία του τίτλου, το άθυρμα – παιχνίδι αλλά και ο άνθρωπος άθυρμα – παιχνίδι στα χέρια άλλων, εκφράζει πλήθος εύγλωττων συμβολισμών. Οι σκοπούμενες αντιφάσεις όπως ελαφρό υλικό – βαριές έννοιες, εικαστικά εφήμερο και παιγνιώδες – ιδεολογικά διαρκές και σοβαρό, συνθέτουν μια οπτική αλληγορία που διαβάζει και σατιρίζει τις δεσπόζουσες της εποχής μας. Ο καλλιτέχνης επιχειρεί μια ευρηματική επανάχρηση πρακτικών της δουλειάς του ως σκηνογράφου για το θέατρο. Αναβιώνει μια αισθητική που άφησε δυνατό αποτύπωμα στην σύγχρονη σκηνογραφία καθιερώνοντάς τον ανάμεσα στους κορυφαίους έλληνες σκηνογράφους.
Με αφετηρία τη σκηνογραφία, τα Αθύρματα από Χαρί είναι συναρμογές που δεν σχετίζονται θεματικά με κάποια παράσταση αν και διατηρούν τις αναφορές τους στο σκηνικό χώρο. Η ευαισθησία του καλλιτέχνη, που είναι κατεξοχήν ειδικός στην οργάνωση του χώρου, δημιουργεί πλήθος ερεθισμάτων στο θεατή. Η πλούσια μορφολογία τους αποκαλύπτει τις πτυχές μιας αφήγησης και φέρνει στην επιφάνεια σταδιακά έναν ευρύ ορίζοντα της ανθρώπινης συνθήκης. Ο ίδιος επισημαίνει για την Εγκατάσταση που παρουσιάζει στο Σπίτι του Ελύτη: «Διαλέγω μια σκηνή βουβή με άρματα γιορταστικά, με θεατρίνους και χορεύτριες, με μουσικούς! Με αθόρυβους ήχους και ρυθμούς, με χορευτές, με ακροβάτες, ξυλοπόδαρους και μάγισσες, πλάσματα χάρτινα, φανταστικά, τέρατα, δράκους και πουλιά που άλογα τα σέρνουν».
Το αποτέλεσμα προκαλεί μια διαφορετικής τάξεως συνομιλία , σχεδόν σωματική, όχι τόσο ανάμεσα σε θεατή και έκθεμα αλλά περισσότερο ανάμεσα σε θεατή και θέαμα.
Θα πρότεινα στον καλλιτέχνη να μην στερήσει από το κοινό αυτήν τη σύνθετη εμπειρία περιορίζοντάς την στην εφήμερη διάρκεια της έκθεσης. Η θέση των έργων αυτών είναι σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης. Κάθε μουσείο σύγχρονης τέχνης – τοπικό, εθνικό, διεθνές – θα επαιρόταν να τα έχει στη συλλογή του. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν πολύτιμη προσφορά στον πολιτισμό.
Ο κ. Αντώνης Κωτίδης είναι Ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ.
Info
ΑΘΥΡΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΙ. Εκθεση – Εγκατάσταση του Απόστολου Βέττα στο Μουσείο Ελύτη
Οργάνωση Μουσείο Σπίτι του Ελύτη, Διοσκούρων 4 και Πολυγνώτου,
Διάρκεια 8 Ιουλίου – 14 Σεπτεμβρίου 2025
