Γαντζωμένη σε μια απόκρημνη ορθοπλαγιά της περιοχής όπου βρίσκεται ένα φημισμένο βλαχοχώρι της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων, οι Καλαρρύτες, η μονή Κηπίνας, απόλυτα εναρμονισμένη με το υποβλητικό τοπίο, προσφέρει στους προσκυνητές και τους απλούς ταξιδιώτες ένα πραγματικά συναρπαστικό θέαμα.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, την οποία πάντως δεν επιβεβαιώνουν τα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, η μονή Κηπίνας (οφείλει πιθανώς την ονομασία της στους κήπους που καλλιεργούσαν άλλοτε οι μοναχοί κοντά σε αυτήν) ιδρύθηκε κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους, το 13ο ή το 14ο αιώνα.
Σε κάθε περίπτωση, κατά τους πρώτους αιώνες της λειτουργίας της η μονή δε γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Αυτό πρέπει να συνέβη το 18ο αιώνα, όταν φιλοτεχνήθηκε το τέμπλο και τοιχογραφήθηκε το καθολικό της μονής, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά πανηγυρίζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου, στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής.
Ενδεικτική της ευπραγίας της μονής Κηπίνας κατά τον προαναφερθέντα αιώνα υπήρξε και η χρηματοδότηση της κατασκευής της γέφυρας στο γειτονικό ποταμό Καλαρρύτικο από τον ηγούμενο αυτής.
Η μονή με το διαχρονικώς ευάριθμο ανθρώπινο δυναμικό εισήλθε σε φάση παρακμής και εγκατάλειψης ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, όπως μαρτυρεί ο άγγλος περιηγητής William Martin Leake, ο οποίος την επισκέφθηκε το 1809.
Τελικά, η μονή Κηπίνας προσαρτήθηκε στη μονή Γενεσίου της Θεοτόκου Τσούκας μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον τουρκικό ζυγό, το Φεβρουάριο του 1913.
Έκτοτε αποτελεί μετόχι της εν λόγω μονής, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Ελληνικό Ιωαννίνων, σε απόσταση 21 χλμ ΝΑ από την πόλη των Ιωαννίνων.
Η πρόσβαση στη μονή Κηπίνας, που είναι χτισμένη στο κοίλωμα ενός εντυπωσιακού κατακόρυφου βράχου, καθίσταται εφικτή μέσω ενός μικρού μονοπατιού, λαξευμένου στο βράχο, και μιας ξύλινης γέφυρας.
Πέραν του καθολικού, που αποτελείται από το νάρθηκα, τον κυρίως ναό και το Ιερό Βήμα, στο μοναστήρι της Κηπίνας υπάρχουν χώροι υποδοχής – φιλοξενίας και κελιά μοναχών.
Πίσω από μια ξύλινη πόρτα στον πρόναο της Κηπίνας κρύβεται ένα μεγάλο σπήλαιο, στο οποίο αναζητούσαν καταφύγιο επί Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών.
*Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο raftanaioi.gr
