Με ευρύτατη πλειοψηφία η οποία προσλαμβάνει ιστορική διάσταση για τα κοινοβουλευτικά χρονικά, ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών με το οποίο επιλύεται μια θεσμική εκκρεμότητα 44 ετών: η δυνατότητα των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από τον τόπο όπου ζουν και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις οι οποίες ορίστηκαν μετά από διαβούλευση 3-4 μηνών μεταξύ των κομμάτων.

Επί συνόλου 296 ψηφισάντων υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκαν 288 βουλευτές, 7 καταψήφισαν και ένας επέλεξε το «παρών». Ο ΣΥΡΙΖΑ διαφοροποιήθηκε τελικά μόνο στο άρθρο 4 που αφορά τις διαδικασίες εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους, αλλά παρότι ψήφισε «παρών» το επίμαχο άρθρο συγκέντρωσε την απαραίτητη αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 λαμβάνοντας 206 «ναι» έναντι 7 «όχι» και 83 «παρών». Πολλά από τα υπόλοιπα άρθρα ψηφίστηκαν και από το ΜέΡΑ25 που καταψήφισε επί της αρχής το νομοσχέδιο, συγκεντρώνοντας έτσι τον αριθμό ρεκόρ των 295 «ναι».

Έτσι, η δυνατότητα των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν, έγινε πραγματικότητα και θα ισχύσει από τις επόμενες εκλογές. Σημειώνεται ότι οι Έλληνες κάτοικοι του εξωτερικού οι οποίοι κάνουν φορολογικές δηλώσεις, έχουν ενεργή φορολογική δήλωση και πληρώνουν φόρο στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, είναι 340.000 άνθρωποι οι οποίοι ανεξάρτητα από το πότε έφυγαν από τη χώρα μας στα τελευταία 35 χρόνια, θα πρέπει να έχουν δυο χρόνια στην Ελλάδα (όχι συνεχόμενα), τα οποία θα αποδεικνύονται από δημόσια έγγραφα. Συγκεκριμένα προβλέπεται η αυτοπρόσωπη παρουσία του εκλογέα σε εκλογικά τμήματα που θα συσταθούν σε πρεσβείες, προξενεία, χώρους οργανώσεων απόδημων ή άλλους κατάλληλους χώρους. Ο ελάχιστος αριθμός για να συγκροτηθεί εκλογικό τμήμα είναι οι 40 εκλογείς.

Η ψήφος των εκλογέων που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στα ανωτέρω εκλογικά τμήματα θα μετράει ισότιμα στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα, επομένως και για τη συνολική κατανομή των εδρών. Αυξάνονται σε 15 από 12 οι βουλευτές επικρατείας, ενώ τουλάχιστον ένας εκ των υποψηφίων Ελλήνων του εξωτερικού θα είναι υποχρεωτικά στις τρείς πρώτες θέσεις του ψηφοδελτίου Επικρατείας.

Ο νόμος καθορίζει τις προϋποθέσεις για το δικαίωμα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους με τα εξής κριτήρια: Τα τελευταία 35 χρόνια να έχουν ζήσει 2 έτη στην Ελλάδα (όχι απαραιτήτως συνεχόμενα), να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση (Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9) είτε το τρέχον είτε το προηγούμενο φορολογικό έτος, η αίτηση του εκλογέα θα γίνεται ηλεκτρονικά σε ειδική πύλη, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει εντός 2 μηνών από τη ψήφιση του νόμου, ενώ εφόσον ο εκλογέας συναινεί στοιχεία για την απόδειξη των κριτηρίων που είναι διαθέσιμα σε βάσεις δεδομένων του δημοσίου θα αντλούνται αυτεπάγγελτα.

Η πιστοποίηση των κριτηρίων διαμονής θα γίνεται με δημόσια έγγραφα: Βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής, βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή. Δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης εφόσον ο εκλογέας δεν είναι άνω των 30 ετών ή έχει υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενής α’ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Σημειώνεται ακόμα, ότι μετά τις βελτιωτικές τροποποιήσεις του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου, η ανανέωση εκλογικών καταλόγων θα γίνεται ανά 8ετία και όχι 10ετία, όπως ισχύει σήμερα, ενώ θα συγκροτηθεί διακομματική επιτροπή με την συμμετοχή του Συνηγόρου του Πολίτη που θα εξετάζει τις ενστάσεις επί των απορριπτικών αποφάσεων εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους.