Εστω μια πολύ καλή ογκολογική κλινική η οποία κάθε χρόνο αντιμετωπίζει μερικές εκατοντάδες περιστατικά και το προσωπικό της οποίας ασχολείται επιπροσθέτως με την έρευνα. Εκεί λοιπόν, με τα χρόνια, εκτός από την αδιαμφισβήτητη εμπειρία του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών, έχει συλλεγεί και πολύτιμο υλικό: δείγματα από όγκους στα οποία ανιχνεύονται μεταλλάξεις (άλλες γνωστές και άλλες προς μελέτη), αλλά και εξετάζεται η έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με τη νόσο.
Η συγκριτική μοριακή ανάλυση τέτοιων δειγμάτων έχει ήδη αποφέρει καρπούς: υπάρχουν ογκολογικά φάρμακα τα οποία σχεδιάστηκαν ειδικά για να «χτυπούν» συγκεκριμένα καρκινικά κύτταρα και τα οποία χορηγούνται επί τη βάσει των χαρακτηριστικών του όγκου. Παραδείγματος χάριν, μπορεί δύο ασθενείς να πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πάσχουν από τον ίδιο καρκίνο και πρέπει να πάρουν το ίδιο φάρμακο. Ο καθένας θα πάρει το φάρμακο στο οποίο είναι ευαίσθητος ο όγκος του, με την ευαισθησία να καθορίζεται έπειτα από ειδικά διαγνωστικά τεστ.
Παρά τις τεράστιες προόδους που έχουν γίνει, ιδιαίτερα την τελευταία 15ετία χάρη στις τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν με αφορμή την αποκωδικοποίηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος, ο δρόμος για τη διαλεύκανση των μηχανισμών της ογκογένεσης και της ταυτοποίηση των μοριακών παραγόντων που συμβάλλουν σε αυτήν παραμένει μακρύς. Ξαναγυρνώντας λοιπόν στην υποθετική κλινική του παραδείγματός μας (αν και τέτοιες κλινικές δεν είναι καθόλου υποθετικές στη χώρα μας), όσο καλή και να είναι, δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στο μέγεθος της πρόκλησης: δεν θα μπορέσει να βρει όλα τα γονίδια για όλους τους καρκίνους, ούτε να αναπτύξει όλα τα πιθανά διαγνωστικά τεστ.
Είναι προφανές ότι προκλήσεις σαν αυτή απαιτούν συνέργειες, εθνικές και διακρατικές. Οσοι παρακολουθήσαμε την πρώτη δημόσια εκδήλωση για την έναρξη του Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία την περασμένη Τετάρτη στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) είχαμε την αίσθηση ότι ζούσαμε ένα γεγονός ιστορικής σημασίας. Για πρώτη φορά όλες οι ερευνητικές και κλινικές δυνάμεις της χώρας που ασχολούνται με την ογκολογία ενωμένες σε ένα δίκτυο το οποίο φιλοδοξεί να αξιοποιήσει το άριστο επιστημονικό προσωπικό της χώρας προς όφελος των ασθενών απανταχού της επικράτειας.
Περιμένουμε πολλά από αυτό το δίκτυο, το οποίο ήταν μια σύλληψη του αναπληρωτή υπουργού Ερευνας και Καινοτομίας κ. Κώστα Φωτάκη και για την υλοποίηση του οποίου συνεργάστηκαν πολλοί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Περιμένουμε τα ερευνητικά δεδομένα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Κρήτης να οδηγήσουν σε διαγνωστικά τεστ ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού όπως αυτές καταγράφονται από το Ινστιτούτο «Δημόκριτος». Περιμένουμε από το Ινστιτούτο «Αλέξανδρος Φλέμινγκ» να δημιουργήσει ζώα-μοντέλα για τις δοκιμές νέων φαρμάκων και το ΙΒΒΕΑΑ να συνεχίσει να ανακαλύπτει μεταλλάξεις αναλύοντας τα γονιδιώματα των όγκων, περιμένουμε το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών ΕΚΕΤΑ της Θεσσαλονίκης να θέσει τα στάνταρντ για τα διαγνωστικά πρωτόκολλα που θα καταστήσουν εξαγώγιμα τα διαγνωστικά τεστ που θα δημιουργηθούν. Περιμένουμε, πάνω απ’ όλα, να έχουν πρόσβαση σε όλα αυτά οι έλληνες ασθενείς, όπου και αν βρίσκονται, όποια και αν είναι η οικονομική κατάστασή τους.
Ζητούμε πολλά; Οχι! Η εκπεφρασμένη θέληση για συνεργασία των λαμπρών επιστημόνων που είχαν συγκεντρωθεί την περασμένη Τετάρτη στο ΕΙΕ και η εγγυημένη αρωγή της Πολιτείας μάς κάνουν να πιστεύουμε ότι τα παραπάνω είναι τα ελάχιστα ζητούμενα. Ενωμένοι μπορούμε πολύ περισσότερα!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
