Με τον πληθωρισμό στο ναδίρ και τις ανησυχίες για την οικονομία της ζώνης του ευρώ να αναθεωρούνται πτωτικά, την προσεχή Πέμπτη ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι αναμένεται να ανακοινώσει ένα ακόμη πακέτο μέτρων ενισχύοντας το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης («τύπωμα χρήματος») για να στηρίξει την ανάκαμψη της περιοχής.
Αναλυτές εκτιμούν πως μεταξύ άλλων η ευρωτράπεζα θα μειώσει και άλλο το ήδη αρνητικό επιτόκιο καταθέσεων στο -0,4% από -0,3% σήμερα, με την εφαρμογή ενδεχομένως ενός συστήματος δύο ταχυτήτων βάσει του οποίου οι τράπεζες θα πληρώνουν το αρνητικό επιτόκιο ανάλογα με τον όγκο των χρημάτων που «παρκάρουν» στην ΕΚΤ και εφόσον αυτά ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Επίσης, αναμένεται να αυξηθούν και οι μηνιαίες αγορές ομολόγων από τα 60 δισ. ευρώ στα 75 – 80 δισ. ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται να διευρυνθεί κατά τουλάχιστον έξι μήνες και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει μια περαιτέρω μείωση του αρνητικού επιτοκίου καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης, καθώς η αξία των ομολόγων με αποδόσεις χαμηλότερες από το -0,3% αυξήθηκαν σε 1,22 τρισ. δολάρια, από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 21 Ιανουαρίου, όταν ο Ντράγκι έστειλε το μήνυμα ότι μπορεί να υπάρξουν και νέα μέτρα χαλάρωσης.
Οι τράπεζες


Από την άλλη πλευρά, η βασική ανησυχία αφορά το κατά πόσο τα αρνητικά επιτόκια μπορεί να πλήξουν την κερδοφορία των τραπεζών και μάλιστα σε τέτοιον βαθμό ώστε να μειώσουν τις χορηγήσεις σε εταιρείες και νοικοκυριά σε μια περίοδο που σύμφωνα με το ΔΝΤ οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν στους ισολογισμούς τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 1 τρισ. δολαρίων. Το πρόβλημα για τις τράπεζες είναι ότι δεν μπορούν εύκολα να περάσουν το κόστος από το αρνητικό επιτόκιο της ΕΚΤ στους πελάτες τους, καθώς φοβούνται ότι θα έχουν διαρροή καταθέσεων. Η ΕΚΤ φέρεται ότι αναζητεί τρόπους ώστε να μην τιμωρούνται οι τράπεζες λόγω της υψηλής ρευστότητας και των χαμηλών χορηγήσεων. Πιθανώς ένας τρόπος είναι το νέο επιτόκιο να εφαρμόζεται ανάλογα με τα αποθεματικά μιας τράπεζας. Για παράδειγμα, οι τράπεζες μπορούν να λαμβάνουν τόκο 0,05% (όσο το βασικό επιτόκιο στην ευρωζώνη) για το ύψος των αποθεματικών που διαθέτουν.
Για τον Guillaume Menuet, επικεφαλής οικονομολόγο για την Ευρώπη της Citigroup, η ΕΚΤ την ερχόμενη Πέμπτη θα μειώσει τα επιτόκια καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης αυξάνοντας το μηνιαίο πρόγραμμα αγορών ομολόγων από τα 60 δισ. ευρώ στα 75 δισ. ευρώ επεκτείνοντας παράλληλα το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών. Αν και θεωρεί πως θα πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες ρευστότητας και να περιοριστούν οι πιέσεις στις τράπεζες, εντούτοις οι κίνδυνοι συνολικά απογοήτευσης της αγοράς συνεχίζουν να υφίστανται.
Επέκταση


Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της Berenberg, Holger Schmieding, καθώς η ΕΚΤ θα αναθεωρήσει καθοδικά τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, θα μπορούσε μεταξύ άλλων με αυξημένη πιθανότητα να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια καταθέσεων και να αυξήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων στα 75-80 δισ. ευρώ, με μέτριες πιθανότητες να επεκτείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης κατά έξι ακόμη μήνες. Μικρές, από την άλλη πλευρά, θεωρεί πως είναι οι πιθανότητες να αποφασιστούν περισσότερες αγορές ομολόγων υψηλότερου ρίσκου όπως τα ιταλικά και τα ισπανικά αντί των γερμανικών.
Ο Πάνος Ρεμούνδος και η ομάδα των αναλυτών της Alpha Bank εκτιμά πως η ΕΚΤ θα ανακοινώσει πρόσθετα μέτρα επεκτατικής νομισματικής πολιτικής, καθώς τα μακροοικονομικά στοιχεία και οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες έχουν παρουσιάσει επιδείνωση. Ως βασικότερο σενάριο θεωρείται ότι η ΕΚΤ θα προβεί σε περαιτέρω μείωση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης στο -0,40% και αύξηση του ύψους των μηνιαίων αγορών τίτλων κατά 10 δισ. ευρώ στα 70 δισ. ευρώ ανά μήνα.
Νέο σύστημα


Δεν αποκλείεται η ΕΚΤ να υιοθετήσει νέο σύστημα επιτοκίων αποδοχής καταθέσεων όπου σε ορισμένες περιπτώσεις το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων θα είναι ακόμη χαμηλότερο. Εκτιμάται επίσης ότι η ΕΚΤ ενδεχομένως να προβεί σε αναπροσαρμογή της διάρκειας και της δομής του προγράμματος αγοράς τίτλων, επεκτείνοντας τις αγορές πέραν του Μαρτίου 2017 και διευρύνοντας τους επιλέξιμους τίτλους. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι ανωτέρω εκτιμήσεις, η ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο πιθανόν να παρουσιάσει περαιτέρω υποχώρηση στην περιοχή του 1,07, ενώ σε περίπτωση που η ΕΚΤ προβεί μόνο στη μείωση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων, το ευρώ πιθανόν να επαναπροσεγγίζει την περιοχή των 1,12 δολαρίων.
Οι αναλυτές Ηλίας Λεκκός και Βασίλης Πατίκης, της Τράπεζας Πειραιώς, εκτιμούν πως η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια καταθέσεων στο -0,40%, ενώ θεωρείται πιθανή η τροποποίηση των όρων του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, είτε μέσω της χρονικής επέκτασής του είτε μέσω της αύξησης του μηνιαίου ποσού αγοράς τίτλων, είτε μέσω της διεύρυνσης των κατηγοριών των τίτλων που θα περιλαμβάνονται στις αγορές της ΕΚΤ. Η αναθεώρηση της πολιτικής της FED για ηπιότερη – βραδύτερη επιστροφή στην «κανονικότητα» ενισχύει τη δυνατότητα της ΕΚΤ για εντονότερη χαλάρωση.


Αξιολόγηση
Αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών
Ξεκίνησε η διαδικασία αξιολόγησης των διοικήσεων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank και Eurobank).
Την περασμένη εβδομάδα ο Εποπτικός Μηχανισμός Εξυγίανσης (SSM) της ΕΚΤ γνωστοποίησε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που έκανε με ειδικά κριτήρια στις τραπεζικές διοικήσεις, ενώ έληξε η προθεσμία του ΤΧΣ για την επιλογή διεθνούς συμβούλου που θα αξιολογήσει τα διοικητικά συμβούλια των ελληνικών τραπεζών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του SSM προβλέπουν μεγαλύτερες αλλαγές στα διοικητικά συμβούλια της Εθνικής Τράπεζας και μικρότερες στη Eurobank.
Με τον νόμο του ΤΧΣ που ψηφίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο, το Ταμείο, με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου, διεθνούς εμβέλειας και κύρους, θα αξιολογήσει το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων, αφού προηγουμένως θεσπιστούν κριτήρια σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.
Τα κριτήρια

Οσον αφορά τα κριτήρια της αξιολόγησης για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον 10ετή διεθνή εμπειρία, εκ των οποίων τουλάχιστον 3 έτη ως μέλη διοικητικού συμβουλίου πιστωτικού ιδρύματος, δεν θα πρέπει να έχουν διατελέσει κατά τα τελευταία 5 έτη σε ανώτατες πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του Δημοσίου και να έχουν γνωστοποιήσει όλες τις οικονομικές σχέσεις τους με την τράπεζα πριν από τον διορισμό τους.
Επιπλέον, η εποπτική Αρχή θα πρέπει να έχει επιβεβαιώσει ότι τα μέλη είναι κατάλληλα και επαρκή για τον διορισμό του στο διοικητικό συμβούλιο. Επίσης, το ΤΧΣ με τη βοήθεια του ανεξάρτητου συμβούλου κατά τη διενέργεια της αξιολόγησης για την εταιρική διακυβέρνηση θα ορίσει επιπλέον κριτήρια για συγκεκριμένες δεξιότητες που απαιτούνται στο διοικητικό συμβούλιο.
Η αξιολόγησή θα ολοκληρωθεί στο τέλος του πρώτου εξαμήνου. Εκτιμάται ότι ως τέλος Μαΐου το ΤΧΣ θα έχει γνωστοποιήσει στις διοικήσεις των τραπεζών τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και στο διάστημα ως το τέλος Ιουνίου τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να έχουν επιλέξει τους αντικαταστάτες των «κομμένων» μελών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ