H Ελλάδα περιφρουρεί τα σύνορά της και δεν βουλιάζει βάρκες

Τις τελευταίες μέρες ακραίοι πολιτικοί ευρωπαϊκών κομμάτων, ακόμη και μέλη κυβερνήσεων, επιχειρούν να απομονώσουν την Ελλάδα παρουσιάζοντάς την ως πηγή του προσφυγικού προβλήματος. Το κάνουν αφενός για να κερδίσουν φθηνό πολιτικό κεφάλαιο πυροδοτώντας ξενοφοβικά αντανακλαστικά, αφετέρου για να διαγράψουν τις ευθύνες της ΕΕ, δηλαδή όλων μας, που για μία πενταετία δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά με τη ρίζα του προβλήματος, τον πόλεμο στη Συρία και την εξ αυτού πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι ακραίοι, συντηρητικοί εθνικιστικοί κύκλοι ακυρώνουν τις αλλεπάλληλες αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ιδίως εκείνες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από τα μέσα του 2015 έως σήμερα.

Επιπλέον, το κάνουν χωρίς να γνωρίζουν –ή προσποιούμενοι ότι δεν γνωρίζουν –αυτό για το οποίο ομιλούν. Ασφαλώς και η Ελλάδα φυλάσσει τα σύνορά της, αυτό που δεν μπορεί να πράξει και δεν θα πράξει ούτε αύριο είναι να βυθίζει βάρκες και να πνίγει γυναικόπαιδα, γιατί το απαγορεύουν οι διεθνείς συνθήκες και οι αξίες του πολιτισμού μας. Πίσω από την κριτική για «μη φύλαξη των συνόρων» κρύβεται ο φόβος των συγκεκριμένων πολιτικών για τον αριθμό των προσφύγων που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη, ωσάν οι συνθήκες και ο ανθρωπισμός μας να εξαρτώνται από το μέγεθος και όχι από το γεγονός.

Γι’ αυτόν τον λόγο η Ελλάδα είναι φύλακας του ευρωπαϊκού πολιτισμού και το ίδιο ισχύει για εκείνους που συμπαραστέκονται στους πρόσφυγες, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, η Αυστρία, η Σουηδία και άλλες χώρες. Ως αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα έχει διασώσει 104.000 παιδιά και ενηλίκους από τα νερά του Αιγαίου και θα ήθελα με αυτή την αφορμή να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους άνδρες και στις γυναίκες του Λιμενικού Σώματος, στους εθελοντές, στους απλούς νησιώτες, για τη συμβολή και το έργο τους που θα μείνουν στη νεότερη ιστορία.

Η πίεση προς την Ελλάδα να αλλάξει τους όρους ελέγχου στο Αιγαίο (πώς άραγε; Σπρώχνοντας και βυθίζοντας πλαστικές βάρκες;) συνεπάγεται αύξηση του ήδη μεγάλου αριθμού θανάτων (μόλις προχθές θρηνήσαμε άλλες 42 ζωές, οι 17 μικρών παιδιών), συνεπώς όποιος ζητά κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει την πολιτική ακεραιότητα να μην το απαιτεί εμμέσως, αλλά ευθέως, προσυπογράφοντάς το. Τα υπόλοιπα είναι πολιτικός οπορτουνισμός.

Για να ξεμπερδεύουμε με μερικά ψέματα ακόμη: η Ελλάδα ζητούσε από την πρώτη στιγμή μεγαλύτερη βοήθεια και ανάπτυξη της Frontex, η οποία ακόμη και σήμερα δεν έχει –παρά τις υποσχέσεις –υλοποιηθεί στον βαθμό που πρέπει. Παρ’ όλα αυτά, έστω και με μειωμένες δυνάμεις, η Frontex, ένας ευρωπαϊκός θεσμός, συνεπιχειρεί σήμερα στο Αιγαίο. Εμείς δεν έχουμε αντίρρηση η Frontex να αναλάβει ακόμη μεγαλύτερο μέρος από τη δουλειά που σήμερα κάνει από κοινού με την Ελληνική Ακτοφυλακή, ακόμη και τη διαχείριση του συνόλου των προσφύγων που φθάνουν στα ελληνικά νησιά.

Το Σχέδιο Εκθεσης Αξιολόγησης της Σένγκεν για την Ελλάδα κατέληξε σήμερα πως η χώρα αμελεί την υποχρέωσή της να προστατεύει τα εξωτερικά σύνορα της Ενωσης. Η επιτροπή γνωρίζει καλά ότι η έκθεση βασίζεται σε ξεπερασμένα στοιχεία που χρονολογούνται από τον Νοέμβριο του 2015. Επιπλέον η επιτροπή δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι παρατηρήσεις της ελληνικής πλευράς να ληφθούν υπόψη στις διαδικασίες ολοκλήρωσης αυτής της έκθεσης. Πρόκειται για μια πολιτικά τοξική πρακτική που χρησιμοποιεί την αυξημένη πίεση προς στην Ελλάδα. Πρέπει να αποφεύγουμε τέτοιου είδους ακροβασίες αν θέλουμε να βρούμε ειλικρινείς λύσεις στο πρόβλημα.

Η Ελλάδα ολοκληρώνει ως τα μέσα Φεβρουαρίου τα λεγόμενα hotspots, τα κέντρα καταγραφής, ώστε το 100% των προσφύγων να καταγράφεται και να ταυτοποιείται. Ωστόσο, ας μας απαντήσουν οι ακραίοι κύκλοι της Ευρώπης που ασκούν σήμερα κριτική: Οταν η ταυτοποίηση είναι πλήρης, θα έχει λυθεί το πρόβλημά τους ή τότε θα θυμηθούν ότι στην πραγματικότητα είναι ο αριθμός των προσφύγων που τους απασχολεί;

Τι οφείλει να κάνει η Ευρώπη την ίδια περίοδο; Το πρόγραμμα της μετεγκατάστασης 160.000 προσφύγων έχει ναυαγήσει, επειδή πολλές χώρες καθυστερούν και κωλυσιεργούν. Μήπως φταίει και για αυτό η Ελλάδα, μια χώρα που ήδη φιλοξενεί από το 1990 σε απόλυτα αρμονικές συνθήκες περίπου ένα εκατομμύριο μετανάστες, ήτοι το 10% του πληθυσμού της; Δυστυχώς, το ίδιο γίνεται με τις επιστροφές των μη προσφύγων εκεί από όπου ξεκινούν, δηλαδή από την Τουρκία. Οι αριθμοί είναι μηδαμινοί, παρά τη διμερή συμφωνία Ελλάδας – Τουρκίας από το 2001. Κυρίως πρέπει να λειτουργήσει στο σύνολό της η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, το λεγόμενο Joint Action Plan, με το οποίο η Ελλάδα είχε από την πρώτη στιγμή συμφωνήσει.

H Ελλάδα πάντα έβλεπε τη θέση της στην ΕΕ ως μια θέση μεταξύ ισότιμων εταίρων και συμμάχων, με κοινό στόχο την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία. Από την πρώτη στιγμή η ελληνική κυβέρνηση αναγνώρισε την κρισιμότητα της κατάστασης και συνεργάστηκε με τους εταίρους της για την εξομάλυνση στη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Δεν μπορεί να είναι αποδεκτό τον 21ο αιώνα πρόσφυγες να πνίγονται μαζικά στη Μεσόγειο, ανασύροντας μνήμες από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης Ιστορίας –η Ενωση οφείλει να πάρει θέση σε αυτό, αμετάκλητα και με σαφήνεια.

Ο κ. Νίκος Ξυδάκης είναι αναπληρωτής υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.