Ποιητική και κριτική πράξη βαίνουν συγχρόνως στον Αναγνωστάκη ως οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Παρότι ο Αναγνωστάκης θεωρούσε τα κριτικά του κείμενα πάρεργο και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνική κριτική «μη συστηματική και σποραδική», την άποψή του αυτή δεν θα πρέπει να την παίρνουμε τοις μετρητοίς. Διότι η κριτική του ήταν συστηματική, αν την κρίνουμε με γνώμονα όχι μόνο τους στόχους της –που είναι κεντρικοί ως προς τη μελέτη του λογοτεχνικού φαινομένου –αλλά και το αποτέλεσμά της. Αν και ο Αναγνωστάκης ήταν στρατευμένος πολιτικά, η κριτική του δεν ήταν ιδεολογική, όπως έχει χαρακτηριστεί. Υπαγορεύεται, βέβαια, σε σημαντικό βαθμό από μια πολιτική θεώρηση, όμως η θεώρηση αυτή είναι ιδιάζουσα γιατί τα επιχειρήματά της απευθύνονταν όχι προς πολιτικούς αντιπάλους αλλά προς πολιτικώς ομοϊδεάτες. Αρνούμενος την ταύτιση ιδεολογίας και έργου τέχνης, ο Αναγνωστάκης είναι από τους πρώτους στην Ελλάδα, αν όχι ο πρώτος, που διατυπώνει αντιρρητική κριτική για τις προκατειλημμένες περί τέχνης ιδέες του πολιτικού του χώρου: για τη δογματική ματιά που χαρακτηρίζει, όπως γράφει, «ο απολιθωμένος προοδευτισμός», οι φορείς του οποίου, «προοδευτικοί στην ιδεολογική τους συγκρότηση, είναι βαθύτατα συντηρητικοί στις αισθητικές τους απαιτήσεις».
Ο κ. Νάσος Βαγενάς είναι ποιητής και κριτικός.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
